İki yıl önce motosikleti ile yola çıkan Antranik Zekian, Kolombiya haritası üzerinde karşılaştığı “Armenia” ismi karşısında şaşırır ve bu ismin izini sürmeye başlar. Amerika’da bir yere Armenia isminin verilmesinin sebebi nedir? Kolombiya’da Armenia’nın ne işi vardır? Sibil Çekmen bizi Antranik’in (Anto) hikâyesiyle tanıştırdı ve onun kaleme aldığı yazıyı Fransızcadan çevirdi.
Sibil Çekmen;
sibil.cekmen@gmail.com
Antranik Zekian, bundan iki yıl önce, 15 Eylül 2010 günü, motosikleti Lizzie’yle birlikte uzun bir yolculuğa başladı. Kasım 2010’da, sağlık nedeniyle eve dönmesi dışında, yollardan hiç ayrılmadı. Anto, “Gökyüzünden başka sınır yoktur!” diyerek, o günden bugüne, 75 bin kilometre yol yaptı. Asya’yı Avustralya’ya, Avustralya’yı da Güney Amerika’ya bağlayan uçak yolculuklarını da hesaba katarsak, dünyanın çevresini iki kere dönmüş kadar mesafe kat etti.
Şu anda 39. ülkede, Meksika’da olan Anto, Amerika Birleşik Devletleri’yle birlikte yolculuğunu tamamlayıp eve dönecek.
Daha önce Fransız bir yatırım bankasının bilgi işlem bölümünde proje yöneticisi olarak çalışan Anto, iki yıllık yolculuğunu sadece yazdığı yazılarla değil, fotoğraflarla ve videolarla da belgelemeyi ihmal etmedi. Anto’nun gözlemlerini, keşiflerini, yorumlarını internet ortamından, www.lespassengers.com adresinden takip edebilirsiniz.
Anto’nun sitesini takip ederken, gözümüze, başlığında “Armenia” kelimesi olan bir yazı takıldı. “Anto Güney Amerika’da değil miydi? Armenia da nereden çıktı?” derken, Anto gibi birçoğumuzun hiç tanımadığı bir şehirle tanıştık. Şapgir okurlarıyla, Anto’nun Kolombiya’daki “Armenia” şehri ile nasıl tanıştığını paylaşmak istedik.
Kolombiya haritası
Kolombiya’nın haritasına ilk kez baktığımda, şaka yapıldığını sandım. Ülkenin tam merkezinde, bana çok tanıdık gelen bir ismi taşıyan bir şehir vardı: Armenia.
Armenia isimli bu şehrin Kolombiya’nın göbeğinde ne işi vardı? Quindío bölgesinin başkentinin vaftiz isminin, atalarımın ülkesiyle aynı adı taşımasının basit bir tesadüf olduğuna inanamazdım.
Armenia şehrinin otobüs terminali
İnternette yaptığım araştırmalara rağmen, beni tatmin eden bir açıklamaya rastlamadım. Şehre sadece 200 kilometre uzaklıkta olduğumdan, bu gizemi çözmek için oraya gidip bir göz atmaya karar verdim. Armenia’nın otobüs terminaline vardığımda, şehir merkezine gitmek için bir taksiye atladım. Yolda, şoföre, dudaklarımı yakan soruyu sordum.
- Şehrin ismi nereden geliyor biliyor musunuz?
Şey… Doğduğumdan beri, Quindío’nun başkenti Armenia olmuştur… Zona Cafetera’nın [Cezve bölgesi]…
- Orta Asya’daki bir ülkenin bu adı taşıdığını biliyor musunuz? Aralarında bir bağlantı olabilir mi?
Orta Asya’da bir ülke mi? Eeee… Hayır hayır, Armenia, Armenia’dır. Bağlantı yok. Burası hep Armenia’ydı.
Kısaca, şehrin isminin hikâyesini bilmediğini söyleyebiliriz. Ne olursa olsun, verdiği cevap beni kesmiyor.
Armenia şehrindeki bir arabanın plakası
Şehrin merkezine geldiğimde, bir grup modern ve hiçbir çekiciliği olmayan binayla karşılaşıyorum. Yolda yürüyen insanlardan biri bana, şehrin çok aktif bir deprem hattının üstünde olduğunu ve 1999’da meydana gelen son büyük depremin, şehrin büyük kısmını yıktığını anlatıyor. Daha sonra şehir “modern” bir stil takip edilerek inşa edilmiş, tabii ki depreme karşı dayanıklılık kriterlerini yerine getirecek şekilde…
Ana caddeler, sanki şehir merkezinin çekicilikten uzak oluşunu telafi edercesine, hareketli ve araç trafiğine kapalı. Beni güldüren vitrinlerin önünde gezinen insanları izleyerek eğleniyorum.
“Las Vegas, Armenia’nın lezzeti” – Biraz kafa karıştırıcı…
Bana verilen açıklamalardan tatmin olmamış bir şekilde, belediyeye gitmeye ve bana söylenene göre, orada bulunan küçük turizm ofisini ziyaret etmeye karar veriyorum. Ana meydanda, devasal bir bina, şehrin bütün kamusal hizmetlerini bir binada sunuyor. Giriş katında, bölgenin tarihini anlatan bir serginin arkasında, gerçekten de küçük bir danışma bürosu buluyorum. Beni meraktan öldüren soruyu oraya da soruyorum.
- Merhaba, ben Ermeniyim ve şehrin neden Orta Asya’daki bir ülkeyle aynı adı taşıdığını sormaktan kendimi alamadım. İkisinin arasında bir bağlantı var mı?
Genç adam bana baktı ve gülümseyerek cevap verdi.
Bana bu soruyu soran ilk kişi değilsiniz ve evet, bir bağlantı var. Aslında şehrin ismi yüzyılın başında, 1915’te Ermenilerin yaşadığı soykırımın anısına değiştirildi.
- Peki, bu isim değişikliği, bölgeye gelen Ermenilerin sayısıyla mı ilgiliydi? Burada Ermeni asıllı Kolombiyalıların sayısı yüksek mi?
Hayır, hayır. Bu sadece, Kolombiya devletinin, Ermenilerin acılarını tanımak istemesiyle ilgili…
İnanılmaz bir açıklama ve daha da inanılmaz olan, Ermeni toplumunun büyük çoğunluğunun bu şehrin varlığından hiç haberdar olmaması. Dönüş yolunda, turizm ofisinde bana verilen açıklamayı teyit etmek için, aynı soruyu bindiğim yeni taksinin şoförüne yöneltiyorum. Verdiği cevap, üç aşağı beş yukarı, ilk şoförün verdiği cevapla aynı.
Ne olursa olsun… Şehrinin isminin hikâyesi, şehirde yaşayan insanların çoğunluğu tarafından bilinmese bile, önemli olan, şehrinin isminin değiştirilme amacı.
Şapgir'de bu hafta;
