MİMARİ

Yaz sezonunda çoğu sanat mekânında yeni sergi açılmadığı ve sıcaklarda bebekle dolaşmak zor olduğu için bir süredir sadece ulaşımı kolay olan, klimalı müzeleri ziyaret ediyorduk. Yıllarca Anadolu tarafında yaşadıktan sonra Avrupa yakasına taşınmanın en büyük avantajı sanat mekânlarına yakınlaşmak oldu. Avrupa yakasındaki bu bariz yoğunlaşmayı, sanatın merkezileşmesi, çoğu müzenin bu yakada bulunması ve yerli-yabancı turistler için bu yakanın daha güçlü bir çekim merkezi olmasıyla açıklanabilir. Bu yazıda, yıllarını ‘var ama yok’ olarak geçiren, ‘hafızasızlaştırma’ mağduru İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ile, onu Dolmabahçe Sarayı’ndaki yerinden ederek açılan Millî Saraylar Resim Müzesi’nden bahsedeceğim.

Anadolu Kültür’ün Kültürel Mirası Koruma Derneği’nin işbirliğiyle, World Monument Fund ve Calouste Gulbenkian Vakfı desteğiyle hazırladığı uygulama, kullanıcıları Ani ve çevresine dijital bir yolculuğa çıkarıyor.

Açılışını 14 Nisan’da, Melike Bayık küratörlüğünde 13 sanatçının işlerini bir araya getiren ‘Düşler, Hakikatler’ başlıklı sergiyle yapan Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi, İstiklal Caddesi’ndeki dönüşümün en olumlu sonuçlarından biri. Art Nouveau tarzındaki mimarisi ve dış cephesiyle kültleşen, ancak yıllardır metruk hâlde olan Botter Apartmanı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından restore edilerek hayata döndürülüyor. Bu ihtişamlı tarihî binanın yeniden doğuşuna –kızım Defne’yle birlikte– tanık olmak benim için çok anlamlı oldu; binayı sanat işleriyle birlikte görmek ise ilk izlenimimi daha da derinleştirdi.

‘Taşın Şiiri Ani: Kültürlerin Kavşağında Bir Mimarlık Hazinesi’ başlıklı sergi Tophane Depo’da 13 Mart’ta açıldı. 29 Nisan’a kadar sürecek sergi için 14 Mart’ta bir de panel düzenlendi. Panel ve sergi için İstanbul’a gelenlerden restorasyon mimarı Yavuz Özkaya ve Norveç Kültürel Miras Enstitüsü Başkan Vekili Armen Kazaryan ile buluştuk. Özkaya ve Kazaryan’la sergi ile taçlanan restorasyon macerasını, Ani’nin dünya kültür mirası içinde ne kadar önemli bir kent olduğunu ve hala Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan Osman Kavala’nın bu sergi için gösterdiği çabaları konuştuk.

Ermenistan’dan mimarlık alanında önde gelen uzmanlar İstanbul’da meslektaşlarıyla görüştü ve ortak çalışmaların temellerini attı. Hrant Dink Vakfı’nın davetiyle Türkiye’ye gelen Ermenistan Ulusal Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi kadrosu, MEF ve Kadir Has Üniversiteleri’nin Mimarlık bölümlerinde sunumlar yaptı, İstanbul’un önemli mimari yapılarını ziyaret etti. Program kapsamında Havak Salonu’nda ‘Geçmişten Günümüze Ermeni Mimarisi’ adlı bir panel yapıldı. Panelin katılımcılarından Doç. Dr. Zaruhi Mamyan ve Doç. Dr. Emma Harutyunyan’la Ermeni mimarisinin farklı dönemlerini ve İstanbul’la ilgili izlenimlerini konuştuk.

Edebiyat tarihçisi Sevan Değirmenciyan, Ermenice edebiyatta ‘Zartonk’ (Uyanış) akımının temsilcilerinden Bedros Turyan’ın mezarı ve yeni anıt mezar üzerine yazdı.

‘Balyanlar: Kültürel Mirasın Peşinde’ belgeselini hazırlayan yönetmen Garo Vram Babayan’la, Balyanlar ve belgesel projesi üzerine konuştuk.

Çağrı Saray’ın Pilot’ta devam eden ‘Unutmanın Eşiği’ başlıklı sergisi, Dolmabahçe Sarayı, AKM, Haydarpaşa Garı, Sansaryan Han gibi mekânları ele alarak, kolektif belleğe odaklanıyor. Sanatçı, bu yapılar aracılığıyla geçmişin unutulmaya yüz tutmuş fragmanlarını gündeme taşıyor.

Türkiye’de modern mimarinin öncü isimlerinden olan mimar Nişan Yaubyan için bir saygı gecesi düzenlendi.

Tarlabaşı’nda, 1843 ila 1982 yılları arasında Ermeni Katolik kız okulu olarak faaliyet gösteren, 1988’den 2006’ya kadar ise sanatçı atölyeleri, dans ve performans stüdyoları, tiyatro sahneleri, dernek mekânları ve tanınmış karakterlere ev sahipliği yapan ‘Manastır’ (İstanbul Sanat Merkezi) üzerine bir sözlü tarih projesi yapıldı.