Tarlabaşı’nda, 1843 ila 1982 yılları arasında Ermeni Katolik kız okulu olarak faaliyet gösteren, 1988’den 2006’ya kadar ise sanatçı atölyeleri, dans ve performans stüdyoları, tiyatro sahneleri, dernek mekânları ve tanınmış karakterlere ev sahipliği yapan ‘Manastır’ (İstanbul Sanat Merkezi) üzerine bir sözlü tarih projesi yapıldı.
Sanatçı Volkan Aslan ve SALT ekibinin işbirliğiyle hazırlanan ve Saltonline.org üzerinden erişime açılan arşivde, yapıyı kullanan kişi ve gruplarla söyleşiler, ses kayıtlarından derlenen miksler, ayrıntılı bir tarihçe ve görsel materyaller yer alıyor.
18 yıl boyunca İstanbul’un kültür ve sanat hayatında belirleyici rol oynayan ‘Manastır’, 1988’de TRT için çekilen, Cahide Sonku’nun hayatını konu alan ‘Cahide' dizisiyle ilk kez ekrana taşınmıştı. Yapıdaki mekânlar, set dekoratörü Adnan Vurdevir’in girişimleriyle sanatçılar ve film piyasasının kullanımına açıldı. Tarlabaşı’ndaki kentsel dönüşüm projesinin kapsamında kalan ve kapandığından beri bir başka örneği görülmeyen bu yapıya odaklanan projenin tanıtım metninde Vasıf Kortun şu ifadelere yer veriyor: “Manastır’ın ortaya çıkışının ana nedeni, 1980’lerin sonuna doğru somutlanan bir topluluktur. Girişimci, özerk, yeni kültür ve tasarım aktörlerinden oluşur. Kent yönetimi ve/ya devletten beklentileri yoktur; kendilerine bir yer edinme mücadelesiyle erken dönem kayıt dışı neoliberal ekonomi ortamında var olmanın yollarını ararlar. Manastır’ın bileşenleri, daha önceki benzeri örgütlenmelerden farklı olarak bir ideoloji çevresinde buluşmaz. Eğlence, haz ve deneyselliği küçümsemeksizin birbirlerine yakın bir yerde durur ama kendi başına olmanın serbestisine içten içe değer verirler.”
‘Manastır’dan yolu geçenler arasında Ezel Akay, Hüseyin Bahri Alptekin, Mustafa Altıoklar, İnci Eviner, ‘Godzilla Selahattin’ Selahattin Geçgel, Taki Morfadis, Vahit Tuna, Yavuz Turgul, Grafikerler Meslek Kuruluşu, Kum-Pan-Ya Sahnesi, Tiyatro Oyunevi, Öğretim Elemanları Sendikası da bulunuyor.
