RİTA ENDER

Yahudi İspanyolcası bir deyişe göre, bir insanın gözünden hiçbir şey saklanamaz: “De los ojos de la persona nada guadrado no puedo kedar.” Gören gözün anlayacağını ve biraz da bu yüzden, inkârın yalanla bir olduğunu düşünen Eliza Pinhas’la Yahudi kimliği ve ismi üzerine söyleştik.

Kimi, kendine kurduğu dünyayı gülümseyerek kurtarır, çünkü gülerek yanıtlayınca bazı soruları, cevaplar hafifler. Geo Nedyalkof’la, hafif cevaplar, isimlere dair iğneli sorular, kimlikler ve isimleri üzerine söyleştik.

Yürüttüğü proje sayesinde Birleşmiş Milletler Dünya Çocuk Zirvesi’nde ilk kez Türkiye’nin konuşma hakkı kazanmasını sağlayan ve yapılan uluslararası toplantıda Türkiye’yi temsil eden Doret Habib, babaannesinin ismini taşıyor. Hiç görmediği, tanımadığı, ama Trakya Olayları sırasında yaşadıklarından dolayı, hikâyesini ve adını tarih kitaplarında okuduğu babaannesi Doreta Aviyente’nin...

Seçmediğimiz bir kimlik ve buna bağlı aidiyetlerle doğup isimlerimizle yaşarken, bazılarımız bir seçim yapar, inatlaşmayı seçer hayatta. Kendine ait olan o bir tek hayatta, kendi ismine ve anadiline sahip çıkmak için inatlaşır. Dışarıya ne ‘yabancı’, ne de bir ‘renk’ olduğunu anlatmaya; içeriye ‘dışarıda, sokakta hayat olduğunu’ göstermeye çalışır. Bazen vazgeçer ama sonra yine devam eder. Devam eden azınlık olma mücadelesi, solcular arasında Rum olmak ve ismi üzerine, Foti Benlisoy’la söyleştik.