ZAKARYA MİLDANOĞLU

Patrik Vekili Aram Ateşyan verdiği röportajlarda, vekilliği süresince yaptığı faaliyetleri arasında Ahtamar’a haç yerleştirilmesi ve ayin yapılmasını sayarak, kendisinin büyük bir başarısı olarak sunuyor. Oysa dile getirdiği bu iki faaliyetin kendi şahsıyla hiçbir ilgisi yok. Patrikhane tüzel kişiliğine, adresine gönderilmiş bir tebliğden yola çıkarak yapmadığı bir işi sahiplenmenin, başkalarının emeğine el koymakla eşdeğer olduğu bilinmelidir. Bu yazı, o emeği sahiplerine iade duygusuyla yazılmıştır.

Hanlar hamamlara tarihi yoculuğumuz devam ediyor. Bu kez farklı bir rotadan ilerliyoruz.

1913 darbesi ve sonrasında, Ermeni Soykırımı’nın baş mimarları Enver, Talat ve Cemal Paşa ve eli kana bulanan şürekası 1918’de yurtdışına kaçtı. Bu kaçışın nasıl gerçekleştiği, dönemin Ermeni basınına yansıyıp yansımadığı ya da nasıl yansıdığı konusunda 1915 sonrasında yayına yeniden başlayan ilk Ermenice gazetelerden biri olan Joğovurt (Halk) gazetesinin üç sayısı bize mihmandarlık edecek.

Anadolu’da, özellikle köylerde yaşayan Ermenilerin önemli bir kısmı yoksuldu, çoğu zaman kıtlıkla yüz yüzeydi. İstanbul’a akın edenlerin önemli bir kısmının bu şehirde yerleri, yurtları yoktu. Bekarların sığındıkları tek yer hanların bodrumları oldu.

Bu hafta, ‘Hanlar Hamamlar’ dizimizin sayfasını, ekibimiz Üç Şilahşörlerin Dartanyan’ı Zakar Abi’ye bırakıyoruz. Kendisi ticari faaliyet ve konaklama dışında, Ermeni basın tarihine de tanıklık eden hanların içerisinde basılan dergi ve gazeteleri, bu hanlardan geçen basın emekçilerini aktarıyor bizlere.

Hafta sonu benim açımdan kötü geçti. Şebinkarahisarlı baldızım Kısmet Kurtul, ‘kankam’ bizlere veda etti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Uluslararası Nükleer Güvenlik Zirvesi için gittiği ABD’de kaldığı otel, bir Ermeni yüzbaşıyı, mimar Mihran Mesrobyan’ı gündeme getirdi. Tarihin hafızası canlıdır ve hiç beklemediğiniz bir anda karşınıza çıkıp, kendisini hatırlatır.

Diyarbakır’da kiliselerin de ‘acele kamulaştırma’ listesine alınmasının ardından başlayan tartışma Sur’un, Suriçi’nin tarihini de bir kez daha gündeme getirdi. Anadolu Ermenileri ve Hıristiyanları tarihinde önemli bir yer kaplayan Diyarbakır, özellikle de Suriçi tarihi boyunca bu tür uygulamaların merkezinde oldu aslında. Zakarya Mildanoğlu, kamulaştırma kararı vesilesiyle hem Suriçi kiliselerinin, hem de Diyarbakır’da kamulaştırmanın tarihini hatırlatıyor.

‘Masalcı Garo’ olarak tanınan mimar Garo Panos’un ani ölümü sevenlerini üzdü. 6 Aralık Pazartesi günü, 65 yaşında hayata gözlerini yuman Panos’u, meslektaşı ve yoldaşı Zakarya Mildanoğlu’nun yazısıyla uğurluyoruz.

Geçen sayımızda Melisa Aslanyan ve Elizabeth Kabe’nin Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd) ve Helsinki Yurttaşlar Meclisi (HCA) Vanadzor ofisinin Ermenistan Ağveran’da düzenlediği Yavaş-Gamats yaz okuluyla ilgili haberini yayımlamıştık. Bu sayımızda ise yaz okulunda iki sunum yapan Zakarya Mildanoğlu’nun Yerevan’da biriktirdiği duygu ve tarih dolu tanıklıklarını yayımlıyoruz.