FERDA BALANCAR

İlay Romain Örs’ün derlediği ‘İstanbullu Rumlar ve 1964 Sürgünleri: Türk Toplumunun Homojenleşmesinde Bir Dönüm Noktası’ başlıklı kitap İletişim Yayınları’ndan çıktı. Kitap, ‘Sürgün’ün 50. yılında 2014’te İstanbul ve Atina’da yapılan iki ayrı konferansta sunulan araştırmaların ve tanıklıkların bir bölümünden oluşuyor.

‘1928 İzmir Panoraması’ adlı kitap, Yeşilyurt Kitabevi Yayınları’ndan çıktı. ‘Anadolu Yahudileri: Ege’de Yahudi İzleri’ kitabıyla tanıdığımız tarihçi Dr. Siren Bora tarafından kaleme alınan çalışma, 1928 yılında dönemin ünlü fotoğrafhanesi ‘Hamza Rüstem’ tarafından Değirmendağ üzerinden yüksek bir yapının çatısından, muhtemelen günümüzde Etnografya Müzesi olarak kullanılan binanın kulesinden çekilmiş. Siren Bora ile fotoğrafın ve kitabın öyküsünden yola çıkarak, 1922 İzmir Yanıgını’ndan günümüze İzmir’in geçirdiği dönüşümü konuştuk.

CHP’nin Yerel Yönetimlerinden Sorumlu İletişim Uzmanı Ateş İlyas Başsoy’la 23 Haziran’da gerçekleşecek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimleri öncesinde oluşan siyasi ve sosyal atmosferi konuştuk. 31 Mart yerel seçimleri öncesi Türkiye genelinde 80 ili dolaşan Başsoy, sadece İstanbul seçimini değil Türkiye genelinde yaşanan siyasi ve sosyal değişimi de değerlendirdi.

Aydın Selcen’in ‘Gözden Irak’ta: Hariciyeci Gözüyle Anı/Anlatı’ kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. 20 yılı aşkın bir süre Dışişleri Bakanlığı’nda çalışan Selcen, 2010 – 2013 arasında yürüttüğü Erbil Başkonsolosluğu görevinden Ankara’ya döndüğü gün istifa etti. ‘Gözden Irak’ta’ halen gazeteduvar.com sitesinde yazılar yazan Selcen’in ilk kitabı. Aydın Selcen’le kitabından yola çıkarak Dışişleri Bakanlığı’na ve Türkiye’nin günümüzdeki dış politikasına uzanan bir söyleşi yaptık. Selcen, “Kitapta aslında sorulara yanıt vermiyorum. Okuyucunun sorular sormasını sağlamaya çalıştım” diyor.

Ermeni Soykırımı sırasında hayatta kalan Ermeni kadın ve çocukların kapatıldıkları evlerden kurtarılmalarını ele alan ‘Soykırımdan Kurtulanlar: Halep Kurtarma Evi Yetimleri’ adlı kitap, İletişim Yayınları’ndan çıktı. Milletler Cemiyeti tarafından 1921’de Halep’te kurulan Halep Kurtarma Evi'nin çalışanları, gelen kadın ve çocukların başlarından geçenlerin not edildiği özel kayıt defterleri tutmuştu. Günümüzde İsvçire’nin Cenevre kentindeki Milletler Cemiyeti Arşivi’nde bulunan 1922- 1930 tarihli bu defterlerde, toplam 1700 civarında kadın ve çocuk hakkında bilgiler yer alıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun hemen her bölgesinden, farklı sosyal ve ekonomik koşullardan gelen bu insanların başlarından geçenleri anlatan kayıt formlarının büyük çoğunluğu tek sayfadan ibaret olup, mağdurların ve ebeveynlerinin isimlerinin yanı sıra doğum yerleri, yaşları ve Halep Kurtarma Evi’ne kabul edildikleri tarihleri içeriyor.

Göç İzleme Derneği’nin hazırladığı ‘Sokağa Çıkma Yasakları ve Zorunlu Göç Sürecinde Kadınların Yaşadıkları Hak İhlalleri ve Deneyimleri Raporu’ yayınlandı. Çalışma, 2015-2016 yılları arasında ilan edilen sokağa çıkma yasakları ve zorunlu göç döneminde kadınların yaşamış olduğu temel hak ihlallerini ortaya çıkarıyor. Bir yıl süren hazırlık çalışması sonunda geçen Ağustos’ta Diyarbakır, Mardin, Hakkari ve Şırnak il ve ilçlelerinin yanı sıra göçten etkilenen İstanbul, Mersin ve Van’da yapılan saha çalışmasında 18 kişilik bir ekip, 480 kadınla görüşmeler yaptı.

Dr. Siren Bora’nın ‘Başlangıçtan Günümüze Tire’de Yahudi İzleri’ adlı kitabı çıktı. Batı Anadolu’da ve İzmir’de yaşayan Yahudilere ilişkin araştırma ve çalışmalarıyla tanınan Bora ile kitabından yola çıkarak Tire Yahudileri üzerine bir söyleşi yaptık.

Mert Kaya’nın ‘Müslümanlaş(tırıl)mış Rumlar: Bir Bellek Anlatısı’ kitabı Libra Kitap’tan çıktı. Kaya, kitabında, 1919-1925 yılları arasında zorunlu göçe tabi tutulmasına rağmen Anadolu’da kalan, zamanla Müslümanlaş(tırıl)an Ortodoks Rumların yaşadıklarının izini sürüyor. Mert Kaya, ODTÜ Sosyoloji bölümünü bitirdikten sonra yüksek lisansını Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar ve Medya bölümünde tamamladı. Aynı fakültenin İletişim Bölümleri bölümünde doktora eğitimini sürdürmekte olan Mert Kaya ile kitabından ve kendi ailesinin hikâyesinden yola çıkarak, Müslümanlaş(tırıl)mış Rumları konuştuk.

Aras Yayınları 2018’de 25. kuruluş yıldönümünü kutladı. Yayınevinin kurucularından Yetvart Tovmasyan, Genel Yayın Yönetmeni Rober Koptaş ve editörlerinden Lora Sarı ile Aras’ın geçen 25 yılını, bugününü ve geleceğini konuştuk. Kurucuları arasında Hrant Dink’in de yer aldığı Aras’a emek veren ‘üç kuşak’ sadece yayınevini değil, Türkiye ve Ermeni dünyasında yayıncılıkta yaşanan son gelişmeleri de değerlendirdi.

Gazeteci-yazar Sedat Ergin, iki hafta önce Hrant Dik Vakfı’nın davetlisi olarak, Ermenistan seçimlerini yerinde izlemek üzere bir grup gazeteciyle birlikte Yerevan’daydı. Hürriyet’teki köşesinde ‘Erivan İzlenimleri’ başlığı altında dört yazı kaleme alan Ergin’le Ermenistan’daki son gelişmeleri ve Türkiye-Ermenistan ilişkilerini konuştuk.