DOSYA

Gün geçmiyor ki, Suriye’den yollara düşen göçmenlerle ilgili dehşetengiz haberler gündeme oturmasın. Tam da bugünlerde fotoğraf editörümüz Berge Arabian’ın babasının ve büyük anne ile büyükbabasının Diyarbekir’den Halep’e doğru 1930’larda yaptığı zorunlu göçün görsel güncesini paylaşmak istedik. Açılışını 23 Mayıs’ta Diyarbakır’da yapan ve İstanbul ile Yerevan’a da uğrayacak olan serginin kitap hazırlıkları da sürüyor. Tarihin göçlerle sınadığı halkların başında gelen Ermeniler, iç savaşlarla çalkalanan Ortadoğu’da sürekli göç halinde oldu. Bir nevi tersine göç olan bu hikâye ise, daha ziyade bir hasretin ifadesi. Kaybedilen memlekete, Diyarbekir’e hüzünlü bir uzun hava…

Aykun Budak’ın henüz lise öğrencisiyken katıldığı biyoloji dersinde yaşadıkları, onu bugün bir akrabasının, saklı kalmış hikâyesinin peşinde bir dedektife dönüştürdü.

Kamp nöbetini organize eden Nor Zartonk aktivistlerinden Arno Kalaycı, direnişin başlama sürecini ve 100 gününü anlattı.

Kamp Armen direnişinin 100. gününde, fotoğraflarla direnişin kısa hikayesi.

Araştırmacı yazar Fırat Aydınkaya’nın ‘1898’den 1918’ Kürt Basınında Ermeniler’ dizisinin dördüncü ve son bölümünde Ermeni Soykırımı’nın sonrasında yayımlanan Jin gazetesinin değerlendirmesi yer alıyor.

Halil Erhan’ın ‘1915’ten 1980’e Karadeniz: Ermeniler, Eşkiyalar, İnsanlar, Yaşamlar’ başlıklı kitabı İletişim Yayınları’ndan çıktı. 1955’te Ordu’nun Ünye ilçesinde doğan Halil Erhan 1979-2007 arasında farklı şehirlerde öğretmenlik yaptı. Emekli olduktan sonra memleketi Ünye’ye yerleşti. Erhan’ın kitabı, kendi ailesinden dinlediği anıların yanı sıra Ünye, Ordu ve Giresun’da yaptığı kişisel araştırmalarına dayanıyor. Kitap, özellikle Orta Karadeniz bölgesindeki Ermeni varlığıyla ilgili çok önemli bilgiler içeriyor. Erhan’la kitabından yola çıkarak Orta Karadeniz’deki Ermeni varlığının dününü ve bugününü konuştuk.

Suriyeli Ermeniler, Ermenistan’daki yeni hayat sınavlarını, Ermenistan’a gelişlerini, iş hayatlarını ve devletten beklentilerini Agos'a anlattı.

Araştırmacı yazar Fırat Aydınkaya’nın 1898’den 1918’ Kürt Basınında Ermeniler’ dizisine bu sayımızda 1913’te yayınlamaya başlayan ve sadece dört sayı yayımlanan ‘Roji Kurd’ gazetesiyle devam ediyoruz. Aydınkaya’nın araştırmasına gelecek sayılarımızda da yer vermeye devam edeceğiz.

Yüzbaşı Sarkis Torosyan’ın anılarının 2012’de yayımlanmasının ardından Türkiyeli sosyal bilimciler arasında bu anıların doğruluğu üzerine önemli bir tartışma yaşandı. Birçok tarihçinin katıldığı ve gazete manşetlerine bile taşınan bu tartışmaya son katkı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan ‘Tarih, Otobiyografi ve Hakikat: Yüzbaşı Torosyan Tartışması ve Türkiye’de Tarihyazımı’ isimli kitapla geldi. Bülent Somay’ın derlediği kitapta, Taner Akçam, Suavi Aydın, Ohannes Kılıçdağı ve Kahraman Şakul’un yanı sıra Torosyan’ın anılarını yayına hazırlayan Prof. Ayhan Aktar’ın da iki makalesi yer alıyor. Aktar’la, tartışmadan geriye kalanları konuştuk.