DOSYA

Jaklin Çelik, Kamp Armen'de geçirdiği ve unutamadığı 15 günü yazdı.

Rober Koptaş 22 Mart 2007’de Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlenen “Hrant’sız iki ay” başlıklı panelde yaptığı konuşmada Hrant Dink’in ve onun gibi yüzlerce çocuğun yolunun kesiştiği Tuzla Çocuk Kampı’nı da konu etmiş, dokuz yaşında Karagözyan’ın Kınalıada’daki yaz kampında kalırken Tuzla’ya yaptığı ziyarette hissettiklerini paylaşmıştı. Sunumun bu bölümündeki tanıklığı aktarıyoruz.

Tuzla çocuk kampı, nam-ı diğer Kamp Armen’i bu kez yolu o kamptan Besse Kabak anlatıyor.

Yıllarca Anadolu’dan gelen Ermeni çocuklara yaz mevsimlerinde yuva olan, çocukların bizzat kendi elleriyle inşa ettikleri Kamp Armen’i bu kez yolu o kamptan geçen çocuklardan dinliyoruz.

Ermeni Soykırımı ve inkârı söz konusu olduğunda akla ilk gelen kavram ‘devlet aklı’ oluyor. Dillere pelesenk olsa da, devlet aklı kavramı içi çok doldurulamayan bir kavram. İstanbul Üniversitesi’nden Güven Gürkan Öztan ile Bilgi Üniversitesi’nden Ömer Turan, bu boşluğu doldurmak adına iki önemli makale kaleme aldılar. Türkiye’de devlet aklının Cumhuriyet döneminde Ermeni Soykırımı’na ilişkin hamleleri hakkında bir kitap çalışmasın sürdüren Öztan ve Turan’la devlet tarafından kurulan soykırımın inkarı söyleminin değişimlerini konuştuk.

'Kurtaranlar' dizisinin dördüncü yazısında, karşımızda Zonguldak gibi, görece az sayıda Ermeni nüfusu barındıran küçük bir şehir ve bu sefer bir vali değil, vicdan sahibi bir Osmanlı askeri var: Kurmay Yarbay Mehmet Hayri (1879-1934).

Mart 1915’te Erzurum’dan İstanbul’a geçen Bahaeddin Şakir, Teşkilat-ı Mahsusa’nın artık iç düşmana yönelmesi gerektiğine kanaat getirir ve İttihat Terakki Merkezi Umumisi’ne bu yönde bir rapor sunarak ‘tehcir’ kararının alınmasında etkili olur.

1915’i konu alan belgeselleri kısaca anlatıyor ve bu filmlere ulaşabileceğiniz linkleri sunuyoruz.

Ermeni Soykırımı’nın 100. yılında geriye dönüp bakabileceğimiz konulardan biri de Türkiye’deki sosyalist hareketin bu mesele ile ilgisi, kaydadeğer bir çizgi izleyen Ermeni entelektüller - Türkiye solu ilişkisi ve bütün bu ilişkinin tarihi. Bir söyleşiye sığamayacak bir konu elbette ama yine de giriş niyetine bir yerinden başlayalım dedik. Zakarya Mildanoğlu, Masis Kürkçügil ve Pakrat Estukyan hem kişisel maceralarını hem de meseleye nasıl baktıklarını paylaştılar.

'Aile büyükleriniz 1915'te neler yaşamıştı?' diye sorduk. Agos'a gelen mektuplar, yüzyıl önce bu toporaklarda neler yaşandığını tüm çıplaklığıyla anlatıyor.