OSMANLI

Sınırları cetvelle çizilmiş birçok devlet var. Bunlar yabancı diplomatlar, sömürgeci güçler, emperyalist yöneticiler tarafından, uzaktan çizilmiş sınırlar; tarihin kazaları sonucunda bağımsız olmuş devletler. Ancak çoğu, tarihin ürettiği o devletin sınırları içinde yaşayanlardan bir ulus yaratma konusunda zorlanıyor. Bugün bazılarının, bir ulusu daha ulus olmadan öldüren, intihar niteliğinde iç savaşlara yenik düştüğüne tanık oluyoruz.

İttihatçıların materyalistliğinden ve dinsizliğinden başlayıp pozitivistliğine ve modernistliğine uzanan günahlar silsilesi, bu tarih anlayışında Ermeni Soykırımı’nı pek tabii içermiyor. Hatta Abdülhamid dönemindeki 1894 ve 1895-96 Katliamları’nın bu tarih perspektifinde adı dahi anılmıyor. Bu şiddet dönemine hiç bulaşmamak için dizinin suların nispeten durulduğu Ağustos 1896’da başlaması bu anlamda kıvrak bir taktik

Türkiye’deki patrikhane krizleri, Ermeni toplumu için yeni değil. 19. yüzyılda da birçok patrik istifaya zorlanmıştı. 19. yüzyılda yaşanan patrikhane krizlerini, bu konuyla yakından ilgilenen Güney Kaliforniya Üniversitesi Çağdaş Ermeni Araştırmaları Bölümü Öğretim Görevlisi Richard Edward Antaramian’la konuştuk.

Yazar Halil Turhanlı, yurttaşlık kavramının siyaset düşüncesinde geçirdiği evrelere mercek tutar ve yeni tartışmaları özetlerken Osmanlı’dan bu yana Türkiye’de de yurttaşlık uygulamalarının hangi sorunlar etrafında düğümlendiğini özetliyor.

İsviçre Bankası'nda hesabı olan ve uzun süredir işlem yapmamış isimlerin listesinde Osmanlı döneminin önde gelen Ermeni tüccarlarından Amasyalı İpranosyan Ailesi’nden Garabed İpranosyan da yer alıyordu. Agos'un haberinin ardından varis olduğu iddiasıyla ulaşan son isim Erden Kesapbiçer oldu.

İsviçre Bankası’nda hesabı olup uzun süredir herhangi bir işlem yapmamış isimlerin listesi, banka yetkilileri tarafından geçen hafta dünya kamuoyuyla paylaşıldı. istede adı geçen Garabed İpranosyan’ı, aileyle ilgili araştırmaları bulunan Yrd. Doç. Dr. Oya Gözel Durmaz’la konuştuk.

Yerel ekonomi, esnaf loncaları, yerel kültürel yapılar ve toplumsal sınıflara bakarak kitlelerin siyasete verdiği tepkilerle imparatorluk içinde yaşanan dönüşümleri, yeni yayımlanan ‘Osmanlı’yı Müslümanlaştırmak’ kitabında inceleyen Yard. Doç. Doğan Çetinkaya ile Osmanlı toplumunun arka planına baktık, 1915’e giden yolu konuştuk.

Geçen hafta, soykırımın 100. yılına dair Almanya’da süren sessizliği bozan bir kitap yayımlandı. taz gazetesi Türkiye muhabiri Jürgen Gottschlich’in Almanya ve Türkiye arşiv belgeleriyle yazdığı ‘Beihilfe zum Völkermord: Deutschlands Rolle bei der Vernichtung der Armenier’ [Soykırıma Yardım Etme: Ermenilerin Yok Edilmesinde Almanya’nın Rolü] isimli kitap büyük tartışmaya sebep oldu. Gottschlich’le, Almanya’nın soykırımdaki rolünü ve soykırımdan sonra aldığı tavrı konuştuk.

Yetvart Danzikyan, Davutoğlu’nun ruhani liderlere verdiği yemeği ve düşündürdüklerini yazdı: Bu görüşme elbette olumludur, verilen mesajlar olumludur. Ancak kabul etmek gerekir ki temsil meselesinde masanın öbür tarafında da bir gariplik var. Bir Başbakan olarak görüşmek elbette normal ama bunu bir “aile” yemeği haline getirdiğinizde bu ailenin nasıl bir aile olduğunu ve dışarıda kimlerin kaldığını sormak durumundayız.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun ‘Ermeni meselesi’ üzerine Turkish Policy Quarterly’de (TPQ) yer alan makalesine karşı, aynı derginin internet sitesinde, Diaspora’nın etkili isimlerinden Gerard Libaridian, cevap niteliğinde bir makale yayımladı. Libaridian’la Davutoğlu’nun ve kendisinin makalelerini, Türkiye hükümetinin Ermenilere yönelik genel tavrını ve 1915’i konuştuk.