DÜNYA

21 yaşındaki Lazare Grigoriadis, Mart ayında Tiflis’te düzenlenen ‘yabancı ajan’ yasası protestoları sırasında polise şiddet uygulamakla suçlanıyor. Grigoriadis, protestocuların, hükümetin ‘yabancı ajan’ yasa tasarısını resmen geri çekmesini kutlamak için parlamento dışında toplanmasından kısa bir süre sonra, 29 Mart’ta yetkililer tarafından gözaltına alındı.

Gürcistan’da insan hakları ve ifade özgürlüğünü önemli derecede etkileyeceği düşünülen ve tartışmalı ‘yabancı ajan’ yasasının parlamentodaki ilk oylamada geçmesinin ardından halk Tiflis’te eylem başlattı. 7-8 Mart arasında süren ve polis şiddetiyle engellenmeye çalışılan parlamento önündeki protestolar giderek şiddetlendi ve hükümet, sivil toplumu hedef gösteren yasadan vazgeçmeye zorlandı.

Yunanistan’da Tempi bölgesinde 28 Şubat’ta meydana gelen ve 57 kişinin hayatını kaybettiği tren kazasının ardından başlayan grevler, 8 Mart’ta ülke genelinde kamu ve özel sektörün de katılımıyla devam ediyor.

Yüksel lisans eğitimi için Londra’da bulunan Beril Toper, 6 Şubat’ta Maraş’ta meydana gelen ve 12 şehri etkileyen depremlerin ardından yaşananları ‘uzaktan’ takip etti. Önceki yıllarda Türkiye üzerinden İngiltere’ye göç eden Suriyeli sığınmacıların, depremden sonra taziyeleri kabul etmek için Londra’da kurduğu Suriye Evi’ni ziyaret eden Toper, izlenimlerini Agos’a yazdı.

Azerbaycan’da açlık grevinde olan tutuklu aktivist Bakhtiyar Haciyev’in kötüleşen sağlık durumuna ilişkin yerel ve uluslararası dile getirilen tüm endişelere rağmen duruşma öncesi tutukluluğu iki ay uzatıldı.

Yerevan’da Kültürel ve Toplumsal Anlatılar Laboratuvarı [CSN Lab] Sovyetler sonrası Ermenistan’ın queer belleğini ele alan yeni kitap çalışmasını yayınladı. Yapılan derinlemesine görüşmelerde ülkenin queer topluluğunun kimlik inşasından kimliğin oluşumuna etki eden medya, edebiyat, müzik alanlarına, artan militarizm ve ataerki ile ‘norm dışı’ kimliklerinin özgürce ifade etme mekânlarına ışık tutan kitap ‘Ermenistan’ın Queer Belleği’ başlığıyla okurlarla buluştu.

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) verilerine göre, 2022’de dünya çapında 66 gazeteci ve medya çalışanı meslekleriyle bağlantılı olarak öldürüldü. Geride bıraktığımız yıl, gazetecilerin güvenliğinde yıkıcı bir düşüşe tanık oldu. Bu rakam, 2021’de öldürülen toplam 45 gazeteciye göre büyük bir artışa işaret ediyor.

Sırbistan’da araştırmacı gazetecilik yapan KRIK web sitesinin adını ilk kez geçen Mayıs’ta, İsveç merkezli Civil Rights Defenders sivil toplum kuruluşunun Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da düzenlediği ve Balkan ülkelerinden gazetecilerin katılımıyla yapılan Bölgesel Gazeteciler Günü’nde duymuştum.

3 Aralık’ta İran Genel Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, İran’da ahlak polisinin yargıya bağlı olmadığını açıkladı. İran’daki başka yetkili makamlar tarafından ne doğrulanan ne de yalanlanan haber kamuoyunda çelişkili tartışmalara yol açtı. Konuya dair net bir bilgi henüz yok ancak İranlı gazeteci ve yönetmen Mehdi Shabani, bunun bir ‘oyun’ olduğunu ve inanmamak gerektiğini düşünüyor.

İstanbul, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın ilk günlerinden bu yana, çok sayıda savaş karşıtı Rusyalının yeni adresi oldu. Bazıları başka ülkelere geçmeden önce geçici olarak Türkiye’yi seçti, bazıları ise yaşamını burada kurma çabasında. Rusyalı yönetmen Taya Zubova, savaşın başlamasıyla ülkelerinden ayrılan ve İstanbul’da savaş karşıtı Rusyalı göçmenlere ortak yaşam alanı sunan ‘Nuh’un Gemisi’nde yaşayan kişilerin hikâyelerini takip eden ‘Tanık Travması’ adlı filme imza attı.