Aslanlar, kaplanlar, ayılar ve bazı diğer egzotik hayvanlardan oluşan “kişisel hayvanat bahçesine” sahip olmak, Ermenistan’ın zengin ve güçlü kişileri arasında giderek yükselen bir “zevk” olmaya başladı. Hükümetse, giderek egzotik hayvan ticaretine dönüşen bu pahalı hobiye karşı, ancak, göstermelik bir düzenlemeyle yanıt verebildi.
Ermenistan’daki kişisel hayvanat bahçesi sorununun en görünür hale geldiği olay, başkent Yerevan’a 20 km uzaklıktaki Eçmiadzin’de yaşandı. Şehrin sokaklarında yavru kaplanlar bulundu.
FATİH GÖKHAN DİLER
fgdiler@agos.com.tr
12 Nisan 2014’te Ermenistan Parlamentosu’ndan geçen “Vahşi Yaşam Yasası”, ülkede dileyen herkesin kendi özel hayvanat bahçesini oluşturmasına zemin hazırlıyor. Yasada, Ermenistan vatandaşlarının, hayvanların “yaşamı, sağlığı ve güvenliği” korunduğu, kapatıldıkları yerden kaçmaları önlendiği takdirde, soyu tükenmekte olan türleri de dahil olmak üzere, vahşi hayvanları sahiplenebilecekleri belirtiliyor.
Komşular şikâyetçi
Ülkedeki zengin kişilerin yanı sıra, bazı parlamento üyeleri de benzer merakı paylaşıyorlar. İktidardaki Cumhuriyetçi Parti’den parlamento üyesi olan Mher Sedrakian’ın Yerevan’daki komşuları, yoğun gürültüden rahatsız olarak şikâyette bulunuyor. Marianna Grigoryan’ın eurasianet.org’daki haberine göre, gürültünün kaynağı kayıtlara “aslan kükremesi” olarak geçti.
Ermenistan’daki kişisel hayvanat bahçesi sorununun en görünür hale geldiği olaysa, başkent Yerevan’a 20 km uzaklıktaki Eçmiadzin’de yaşandı. Şehrin sokaklarında yavru kaplanlar bulundu. Nesli Tehlikede Olan Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Konvansiyon’un (CITES) veri bankası, 2008 ve 2013 yılları arasında, 3 Sibirya kaplanı da dahil olmak üzere Ermenistan’a 6 kaplan ithal edildiğini gösteriyor. Nesli tükenme tehlikesinde olan bu hayvanları doğadan kopararak ticaretini yapmak yasak, ancak hayvanat bahçelerinden satın almanın önünde bir engel yok.
Ticareti yapılan her vahşi hayvanın CITES sertifikası bulunması gerekiyor. Ancak Ermenistan’da durum böyle değil. ‘Hetq.am’ sitesinde yer alan habere göre, geçtiğimiz yıl yılbaşı kutlamalarından önce Yerevan’da satışa sunulan timsahlar, CITES veri tabanında yer almıyor. Ancak veri tabanında hayli ilginç bilgiler var. Ermenistan’a ithal edilen egzotik hayvanlar listesinin en başında çitalar bulunuyor. Son 5 yılda Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Güney Afrika’dan 18 çita ithal edilmiş. Yine BAE’den aynı dönem 9 aslan, ülkedeki kişisel hayvanat bahçelerine taşındı.
Evi kaplan koruyor
Ermenistan, uluslararası toplumda bir süredir “yasa dışı hayvan kaçakçılığı”nı desteklemekle suçlanıyor. Gelişmeler karşısında hükümetse, bir cezai soruşturma başlattı. Egzotik hayvanlara olan ilgisiyle bilinen ve ülkenin en zengin kişilerinden olan Müreffeh Ermenistan Partisi Lideri Gagik Dzarukyan, bu konuda gündemin tepesinde. Dzarukyan’ın sözcüsünün yaptığı açıklamaya göre, milyarder siyasetçinin kişisel hayvanat bahçesinde 20’den fazla aslan ve beyaz kaplan bulunuyor ve hepsi “mükemmel koşullarda” yaşıyor. Eski Savunma Bakanı Yardımcısı Korgeneral Manvel Grigoryan’ın da aslan, kaplan, ayı ve egzotik kuşlardan oluşan kişisel bir hayvanat bahçesi var. İddialara göre, Grigorian’ın Eçmiadzin’deki evini, dişleri sökülmüş bir kaplan koruyor. Hükümetse bu konularda sessiz.
Kafesten kaçan vahşi hayvanlar bugüne kadar can almış değil, ancak 2012 yılında Türkiye sınırına yakın bir köyde, ciddi bir yaralanma hadisesi yaşandı. Köydeki emekli albaya ait bir aslan kaçarak, 2 yaşında bir çocuğu ağır bir şekilde yaraladı. Ermenistan’daki hayvansever aktivistler, “Vahşi Yaşam Yasası”nın hiçbir şekilde işlemediğini söylerken, Tarım Bakanlığı’ndan Hovhannes Mıgırdiçyan, “Her şey prosedürlere uygun şekilde yürütülüyor. Güvenliği sağlamak için her şeyi yapıyoruz” demekle yetiniyor.
