Unkapanı İMÇ’de faaliyet gösteren, bağımsız sanat mekânı 5533, bugünlerde ışıltılı bir sergiye ev sahipliği yapıyor.
New York’ta yaşayan sanatçı Mika Tajima’nın transparan resimler, bir ekran ve ışık yerleştirmesinden oluşan ‘Duygu Topluluğu’ adlı sergisi, gezici sergiler düzenleyen bir sanat kuruluşu olan Protocinema işbirliğiyle, 28 Mayıs’ta ziyarete açıldı.
Tajima’nın sergisini hakkını teslim ederek dolaşabilmek için, biraz teknolojiye meraklı olmak ve biraz da işler üzerine kafa yormak gerekiyor. Dünyanın önde gelen ‘akıllı şehir’lerinden, Güney Kore’deki New Songdo’da yaşayan insanlar tarafından Twitter’da yayımlanan her bir ileti, sanatçının çalışmasının konusu haline gelmiş. Burada atılan farklı dillerdeki ‘tweet’ler, ortak bir havuzda toplanıyor ve bir bilgisayar yazılımı aracılığıyla yazarların o anki duygu durumu tespit ediliyor. Bunların toplamından ortaya, kolektif bir ruh hali çıkıyor. Eş zamanlı olarak, şehirde yaşanan ve Twitter’da ifade edilen sevinç, üzüntü, kızgınlık gibi farklı duygular, sergideki Wi-Fi bağlantısı kullanabilen ışık yerleştirmesini harekete geçiriyor. Kolektif coşku ya da delilik halleri renge dönüşerek, pembe ışığın tonlarında açığa çıkıyor.
Burada sanatçı, teknolojiyi bir anlamda, iktidarı taklit eder biçimde, bireylerin sosyal medya paylaşımlarını denetlemek için kullanmış. Diğer taraftan Tajima’ya göre, ‘Duygu Toplumu’nun temeli, deneyim, duygu ve düşüncelerin, ulusal sınırlar ve kontrollerden bağımsız olarak paylaşıldığı, tanımlanması ve ölçümlenmesi mümkün olmayan bir alan fikrine dayanıyor. Bu da bir yerde, kontrol altına alınan duyguların özgürleşmesine işaret ediyor.
‘Akıllı şehir’ İstanbul
Otorite sahiplerinin teknolojik gelişmeleri kullanarak bireylerin yaşamını gözetlemesi ve yeri geldiğinde ona müdahale etmesi fikri, sergideki transparan resimlerle temsil edilen akıllı şehirlerde vücut buluyor. Hem akıllı şehir konseptini hem de İstanbul’u bu durumla nasıl ilişkilendirdiğini şu sözlerle açıklıyor sanatçı: “Sergi öncesinde yaptığım araştırmalar sonucu, 2015’te İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bir ‘akıllı şehir’ inisiyatifi kurarak, devlet ve tüzel şirketlerden oluşan, amacı şehir operasyonlarını sorunsuz hale getirmek için merkezileştirmek ve sivil itaatsizlik gibi durumlarda felaket yönetimini güçlendirmek olan uluslararası bir birliğe katıldığını öğrendim. Bu da, belirli teknolojilerin, belediye tarafından vatandaşları etkileyecek şekilde kullanıldığı anlamına gelir. Bunun ‘yaşam kalitesi’ni yükseltmek adına atılan bir adım olduğu öne sürülse de, ben teknoloji kullanılarak yurttaşların hayatına müdahale edilmesi etrafında dönen tartışmalarla ilgileniyorum.”
Sergi, 2 Temmuz’a kadar her Cumartesi 12.00 - 18.00 arasında ya da diğer günler randevuyla gezilebilir.
