Ermeni toplumunun önde gelen pek çok aydınının tutuklandığı tarih olan, bu nedenle Ermeni Soykırımı’nın başlangıcı kabul edilen 24 Nisan, 101. yıldönümünde de Türkiye ve dünyada çeşitli anma etkinliklerine sahne olacak. Ermeni Soykırımı’nın 101. yıldönümünde dünyanın pek çok yerinde düzenlenecek anma etkinliklerinin öne çıkanlarını derledik.
Türkiye
24 Nisan’ın 101. yılında, soykırım kurbanları İstanbul’da Tünel Meydanı’nda anılacak. 24 Nisan Pazar günü, saat 19.15’de Tünel’de düzenlenecek anma öncesi Sevag Balıkçı da anılacak. 24 Nisan 2011’de zorunlu askerliğini yaptığı sırada öldürülen Sevag Balıkçı’nın ailesi, 15.30’da Şişli Ermeni Mezarlığı’nda evlatları için bir anma düzenliyor. 22 Nisan Cuma günüyse, DurDe Platformu, EGAM, İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Nor Zartonk bir basın açıklaması yapıyor. Ermeni Soykırımı’nı anma etkinlikleriyle ilgili düzenlenen basın açıklaması, saat 11.00’de, Cezayir Toplantı Salonu’nda.
Geçen sene ilk defa hükümet kanadından temsilcilerin katıldığı 24 Nisan ayini, Meryem Ana Patrikhane Kilisesi’nde bu sene de düzenleniyor. 1915 kurbanlarının anılacağı Badarak ayinine resmi düzeyde bir katılım olup olmayacağına dair henüz bir açıklama yapılmadı.
İzmir’de de soykırım anması düzenleniyor. Talat Paşa Bulvarı, Sevinç Pastanesi önünde 24 Nisan Pazar saat 19.00’da bir araya gelecek İzmirliler "101.yılında Ermeni Soykırımını tanıyın, özür dileyin" diyecek.
Ankara’da 24 Nisan Anma Platformu bir panel ve anma yürüyüşü düzenleyecek. 23 Nisan’da ‘2. Yüzyılına Girerken Ermeni Soykırımı’ başlıklı bir panel düzenlenecek; 24 Nisan’daysa saat 15.00’te Yüksel Caddesi İnsan Hakları Anıtı önünde, 24 Nisan’da tutuklanan ve öldürülen Ermeni aydınlarının isimleri okunarak Soykırım kurbanları anılacak.
Diaspora
ABD, Los Angeles’da ‘Ermeni Soykırımı Komitesi’ çatısı altında birleşen 26 sivil toplum örgütü ve inisiyatif, 24 Nisan’da bir anma yürüyüşü düzenleyecek. Aralarında öğrenci örgütleri, Yahudi, Süryani ve Kürt topluluk dernekleri ve insan hakları örgütlerinin yer aldığı komitenin düzenlediği ‘Adalet İçin Yürüyüş’, yerel saatle 13.00’te Los Angeles’daki Türkiye Konsolosluğu önünde başlayacak. Komite adına açıklama yapan Raffi Kassabian, komitenin çeşitliliğine dikkat çekerek, “Ermeni Soykırımı’nın tanınması hiçbir zaman bir Ermeni meselesi olmadı, partnerlerimizin dayanışmacı duruşu bunun en somut örneği” açıklamasını yaptı. Geçen sene, Soykırımın 100. yılında Los Angeles’da düzenlenen yürüyüşe yaklaşık 166 bin kişi katılmış; bu, kentin tarihinde düzenlenen en geniş katılımlı yürüyüş olmuştu.
Los Angeles’da ayrıca özel bir anma konseri de düzenlenecek. ‘Genocide 101’ ismini taşıyan konser programı kapsamında String Harmonies, Heibert, Kevork Artinian, the Greg Hosharian Trio ve Armenian Public Radio, 24 Nisan akşamı Beyond the Stars Palace Tiyatro Salonu’nda sahnede olacak.
Ülkedeki bir başka yürüyüş de doğu yakasında, New York’ta düzenleniyor. 30 senedir olduğu gibi Times Meydanı’nda düzenlenecek anma yürüyüşü yerel saatle 14.00-16.00 arasında yapılacak. ‘Hakikat, Tanıma ve Adalet’ başlıklı yürüyüşte, Ermeni Soykırımı’nın yanı sıra Holokost ve diğer soykırımlarda hayatını kaybedenler de anılacak.
ABD’de Nisan ayı boyunca devam eden ‘Soykırım anma ayı’ etkinlikleri kapsamında çeşitli şehirlere ‘bilboard’lar asıldı. 1996’dan beri, Ermeni Soykırımı’yla ilgili farkındalık yaratmak için hazırlanan billboardlarda bu sene iki mesaj yer alıyor: ‘1,5 milyon kurban, 150 bin yetim’ ve ‘Ermeni Soykırımı’.
Avustralya’da Ermeni Soykırımını anma etkinliklerinin adresi Sydney ve Melbourne. ‘Ermeni Soykırımı’nı Anma Komitesi’nin yaptığı açıklamaya göre, 101. yıl anmaları, 22 Nisan’da Melborune’da Victoria Devlet Kütüphanesi önündeki mumlu gece nöbetiyle başlayacak. 24 Nisan’da da Sidney’deki Chatswood Ermeni Apostolik Kilisesi’nde bir yas ayini düzenlenecek. Ardından Hyde Park’dan Botanik Bahçesi’ne yürüyüş ve 24 Nisan akşamı Willoughby Concourse Konser Salonu’nda bir anma gecesi düzenlenecek.
Soykırımın 101. yıldönümü, Lübnan’da da Beyrut’ta büyük bir yürüyüşle anılıyor. 24 Nisan’da şehrin ‘Şehitler Meydanı’nda düzenlenecek anma, Lübnan’ın 3 Ermeni siyasi partisinin inisiyatifinde hazırlanıyor. Partilerin gençlik örgütleri de aynı gün Beyrut’taki Türkiye Konsolosluğu önünde bir protesto eylemi düzenleyecek.
Ermenistan
Soykırımın 101. yılında, Ermenistan’da düzenlenecek en anlamlı anma etkinliklerinden biri de Aurora Ödül Töreni olacak. İsmini, Ermeni Soykırımı’nda akrabalarının öldürülüşüne tanık olan ve kendisi sağ kurtulan Aurora Mardiganian’dan alan Aurora Ödülü, bu yıl ilk kez verilecek. 24 Nisan’da Yerevan’da Karen Demirtchian Konser Salonu'nda düzenlenecek ödül töreninde, olağanüstü zor koşullar altında insanlık için mücadele eden dört finalist arasından seçilen bir finaliste ödülü takdim edilecek. Finalistler arasında Rwanda ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ni de sarsan ayaklanma sonucu yetim kalan çocukların bulunduğu Maison Shalom Yetimhanesi’nin kurucusu Marguerite Barankitse, Pakistan’ın Lahor şehrinde faaliyet gösteren ve seks işçilerine yardım eden Bonded Labour Liberation Font’un gönüllülerinden Syeda Ghulam Fatima, Sudan’daki savaş sırasında bölgedeki tek doktor olan Dr. Tom Catena ve Togolu Katolik Rahip Bernard Kinci yer alıyor. ‘100lives’ inisiyatifi tarafından hazırlanan Aurora Ödül Töreni’nde kazanana ödülünü George Clooney takdim edecek. Amal Alamuddin Clooney’in de katılacağı törende müzisyen Charles Aznavour’un da bulunacağı kesinleşti.
23 Eylül’de de Yerevan’da ‘Soykırım Suçuna Karşı Küresel Forum’ düzenleniyor. Ermeni Soykırımı Müzesi ve Enstitüsü Başkanı Suren Manukyan’ın yaptığı açıklamaya göre, aktivistler, biliminsanları ve insan hakları savunucularının katılacağı forumun periyodik hale getirilmesi ve iki yılda bir yapılması planlanıyor.
Soykırımın 101. yılında Yerevan’da özel bir anıtın açılışı da yapılacak. Şengal’de soykırıma uğrayan Ezidiler için dünyada hazırlanan bu ilk anıt, 21 Nisan’da törenle açılacak.
Başkentte ayrıca 24 Nisan’da, her sene olduğu gibi Soykırım Anıtı’na (Tsitsernakaberd) pek çok Ermenistan vatandaşının gitmesi bekleniyor.
