Suriyeli mülteciler için Avrupa, Türkiye ile hayli eleştirilen bir pazarlık yaparken geçtiğimiz günlerde Almanya’nın gündeminde Ermenistan’dan gelen bir mülteci ailenin yaşadıkları vardı.
Yetkililerin 3,5 yıl önce iltica eden bir ailenin 18 yaşını dolduran iki çocuğunu Ermenistan’a geri göndermeye kalkması tartışma yarattı. Edgar geri dönmemek için havalimanı binasında kendini yedi metreden aşağı attı. Edgar şimdi hastanede, kardeşi Eline geri gönderildi. Aile ve gençlerin arkadaşları ise çözüm arıyor.
1 Mart 2016 Salı. Sabah erken saatte Almanya’nın Bestwig kentindeki Stepanyan ailesinin kapısı çalınır. Gelen polistir ve üçbuçuk yıldır Almanya’da yaşayan, ancak iltica başvurusu reddedilen Stepanyan ailesinin 18 yaşını dolduran iki çocuğunu, Edgar ile Elina’yı sınırdışı etmek üzere geldiğini söyler. Edgar ve Elina’ya hemen bavullarını hazırlamaları, ilk uçakla Köln’den Ermenistan’a sınırdışı edilecekleri iletilir.
Stepanyan ailesinin geri kalan üyeleri, anne, baba ve birkaç aylık bebekleri için sınırdışı kararı yoktur, zira henüz küçük bebeğin iltica başvurusu hakkındaki nihai karar verilmemiştir. Korku ve endişe içindeki anne babanın rica ve yalvarmalarına rağmen Edgar ve Elina, polis eşliğinde Köln/Bonn Havalimanı’na götürülür. Edgar, bir süre sonra kendilerine eşlik eden polise sigara içmek için dışarı çıkmak istediğini söyler. O sırada da kendisini Köln/Bonn Havalimanı’nın 1.Terminali’nin gidiş katından yedi metre aşağıya bırakır. Kardeşi Elina ise Ermenistan uçağına bindirilip sınırdışı edilmeden önce bu acı sahnenin tanığı olur. Edgar, kırıklarla hastaneye kaldırılırken, Elina Ermenistan’a doğru yola çıkar.
Peki 3,5 yıldır Bestwig’de yaşayan, bu sürede Almanca öğrenen, futbol takımına giren ve notları iyi olduğu için daha okul bitmeden marangozluk meslek eğitimi almak için yer de bulan bu genç neden sınırdışı edilir? Tabii benzer bir durum, Elina için de geçerli.
Almanya gibi göçün ve çok kültürlülüğün başarısının uyum ile ölçüldüğü bir ülkede 18 yaşındaki, kaldığı topluma uyum sağlamış Edgar’ın başına gelenler yoğun tartışma yarattı, ancak durum aslında Ermenistan’dan gelen mültecilerin genel kaderini de yansıtıyor. AB içinde Bulgaristan dışında bütün ülkeler hâlâ Ermenistan’ı “güvenli ülke” ilan etmiş değil, ancak buna rağmen Ermenistan vatandaşlarının yaptıkları iltica başvurularının kabul edilme oranı yine de düşük. Almanya’da tam 25 yıldır mültecilere yönelik yardım faaliyeti yürüten ve bütün Almanya’da geniş çalışma ağı olan Pro Asyl’ün Genel Başkan Yardımcısı Bernd Mesovic, 2015’te Ermenistan’dan gelerek iltica başvurusunda bulunan kişi sayısının 1965 olduğunu kaydediyor. Bunlardan 21’inin başvurusu kabul edilmiş. Dört kişiye ülkesine gönderilmesi halinde işkence veya ölüm tehdidi ile karşı karşıya olduğu gerekçesiyle oturum hakkı tanınmış. 34 kişinin de yine farklı sebeplerle sınırdışı edilemeyeceğine hükmedilmiş. Böylece Almanya’da geçen yıl iltica talebinde bulunan 1965 Ermenistan vatandaşından toplam 59 kişiye kalma hakkı tanınmış. Bu da yüzde 8,5 kabul oranına tekabül ediyor. Bu rakama Suriye ve diğer ülkelerden gelen Ermeniler dahil değil.
3,5 yıldır Bestwig’de yaşayan Stepanyan ailesinin iltica nedeni de siyasi. Edgar’ın babası Ermenistan’da hükümet karşıtı muhalif faaliyetlerinden dolayı tehditler alınca, aile son çare olarak Almanya’ya sığınma başvurusunda bulunmuş. Şimdi anne, baba ve birkaç aylık olan bebek evde, Edgar hastanede, kardeşi Elina ise Ermenistan’da tanıdıkların yanında. Bekliyorlar.
18 yaşındaki Edgar’ın arkadaşları ise yasal düzenlemelere teslim olmamakta kararlı. Öğretmenleri ve okul arkadaşları, geçen hafta önce Bestwig’deki yetkililerle görüşmüşler. Sonra ise UNICEF’in çocuk hakları forumunda görev yapan, Genç UNICEF Elçisi Uwen Ergün ile bağlantıya geçmişler. 20 yaşındaki Türkiye-Portekiz kökenli bir ailenin çocuğu olan, üniversite öğrencisi Ergün, hastane raporu nedeniyle Edgar’ın sınırdışı kararının şimdilik ertelendiğini, şu günlerde konuyu politikacı ve yetkililerle görüştüklerini, önümüzdeki günlerde de konuyu iltica başvurularındaki istisnai davalara bakan özel komisyonun ele alacağını belirtiyor. Parçalanmış Stepanyan ailesi ise gözü, kulağı kapıda haber bekliyor.
