2015

Pek çok acıya, katliama, faili meçhul cinayete tanık olduğumuz 2015, bu ağır içeriğiyle doğası gereği yüzyıllık Ermeni Soykırımı’na gönderme yaparken, kültür sanat dünyası da bu resmi tabuyla yüzleşilen pek çok etkinliğe ve işe evsahipliği yaptı. Farklı alanlardan isimlere bu yılın iz bırakan etkinliklerini ve o etkinliklerin toplumsal bellek üzerindeki etkilerini sorduk.

Yedi yıldır beklenen Patriklik seçimi yine bir sonraki yıla kaldı, vakıf seçimlerini düzenleyen yönetmelik bu yıl da yayımlanmadı, azınlık okullarının statü sorunu ve ‘iktisadi işletme’ muamması da 2016’ya devroldu.

2015, 1915 Ermeni Soykırımı’nın 100. Yılı olması açısından hayli önemliydi. Aylar, yıllar öncesinden hazırlıklar yapıldı ve deyim yerindeyse herkes nefesini tutup olacakları beklemeye başladı. Neler olup bittiğini yıl boyunca sayfamıza yansıttık, ancak yıl biterken şöyle bir soru aklımızı kurcaladı: “1915 ile yüzleşme açısından 2015 nasıl geçmişti?” ve “Türkiye Ermeni toplumu, fikir ve etkinlik üretme açısından neler yapabilmişti?” Bu iki soruya yanıt aramak için bu konularda faaliyet gösterenlerin, fikir üretenlerin kapısını çaldık; bununla da yetinmedik, Ermenistan’dan da görüşler aldık. 2015’te önemli aşamalar kaydedildiği konusunda çoğunluk mutabık, ancak belli ki daha katedilecek çok yol var.

Ekonomist Türker Hamzaoğlu, 2015’ten 2016’ya Türkiye ekonomisinde yaşananları ve olası gelişmeleri yazdı. Uluslararası finans kuruluşu Merrill Lynch’in Türkiye Masası Direktörü Hamzaoğlu’na göre, Merkez Bankası, kendi yarattığı ‘Fed’den sonra para politikasını normalleştireceğim’ beklentisini yerine getiremeyerek büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Bu durum, yatırımcıların gözünde “Merkez Bankası üzerinde faiz indirmesi için baskı mı var?” algısını güçlendiriyor.

2015, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılı vesilesiyle büyük önem taşıyor. Yıl boyunca Türkiye’de ve dünyada pek çok anma etkinliği düzenlendi. 2015’te ilk kez bir Papa, 1915’te yaşananları soykırım olarak nitelendirirken, Avrupa Parlamentosu ve Almanya’nın Ermeni Soykırımı’nı kabul ettiğine tanık olduk. Soykırımın 100. yılında yaşananları ve bu yılın önemini, Clark Üniversitesi Holokost ve Soykırım Araştırmaları Merkezi’nden Prof. Taner Akçam’la konuştuk.

Gazeteci ve tarihçi Vicken Cheterian, Ermeni Soykırımı’nın, yüz yıldır yaşanan süreçte küresel siyasete, akademik araştırmalara, Kürt meselesine, Türk ve Ermeni toplumlarına etkilerini değerlendiren bir kitap yazdı. Ağırlıklı olarak soykırım sonrası döneme odaklanan ‘Open Wounds: Armenians, Turks, and a Century of Genocide’ (Açık Yaralar: Ermeniler, Türkler ve Soykırımın Yüzyılı) başlıklı kitapta, Hrant Dink suikasti önemli bir dönüm noktası olarak duruyor.

Güney Kaliforniya Üniversitesi Ermeni Çalışmaları Enstitüsü, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılını anmak için dünya çapında hazırlanan etkinlikleri bir araya getiren bir rehber hazırladı. ‘year100.org’ isimli üç dilli internet sitesi herkesin katılımına açık.

Taşnaktsutyun denilince Diaspora’da ve Ermenistan’da ilk akla gelen isimlerden Giro Manoyan'la Yerevan’da “Türkiye-Ermenistan protokollerini”, “futbol diplomasisi”nde ABD’nin rölünü, Karabağ sorununu ve soykırımın 100. yılını konuştuk.

TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Kanada’da Türk toplumunu temsilcileriyle bir araya geldiği ziyarette, 2015’te lobi ve teşkilatlanma çağrısı yaptı; Ermeni Soykırımı’yla ilgili olarak “Sabıkasız bir milletiz. Kim ne halt ederse etsin biz tertemiz bir milletiz” ifadelerini kullandı.

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan, Türkiye-Ermenistan arasında imzalanan protokolleri Ermenistan Parlamentosu'ndan geri çekti.