ORTA SAYFA

Geçen Pazar sabahı habersizce çaldım yengemin kapısını. Yengem ellerini koca koca iki yana açarak, gözleri ışıl ışıl her zamanki gibi güleç aldı beni içeri. O anlattı ben sizin için kaleme aldım. Paregentan, Medz Bahk ve bayram yemeklerini.

Müzikolog Dr. Martin Greve'le, katliamlar, göçler ve politik akımların etkileri altında değişen yapısı ve bugüne dek keşfedilememiş yönleriyle, Dersim’in müzik gelenekleri ve Dersim Ermenilerinin bu gelenekler içindeki yeri üzerine konuştuk.

21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle Batı Ermenicesinin Türkiye’deki Ermeniler için önemini ve dilin buradaki yansımalarını Jamanak gazetesi editörlerinden Pangaltı Mıhitaryan Lisesi Ermenice öğretmeni filolog Sevan Değirmenciyan’la konuştuk.

21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle, Batı Ermenicesini yaşayan bir dil kılmak için verilen çalışmaları odağa aldık; Gülbenkyan Vakfı’nın yürüttüğü ‘Batı Ermenicesinin Desteklenmesi’ programının sorumlusu Ani Garmiryan'la konuştuk.

‘İnsanlığa karşı işlenmiş suçlar’ ve ‘soykırım’ deyince akla gelen birkaç tarihçiden biri Yves Ternon. Özellikle Ruanda, Yahudi ve Ermeni soykırımları üzerine çalışan Ternon, uzun yıllar asıl mesleği olan hekimliği icra eder, daha sonraları kendini tarih alanında araştırmalar yapmaya adar. Ternon ile doktorluktan, araştırmacılığa giden bu serüven ve yaptığı araştırmalar üzerine söyleştik.

Sayısız kaynak tarandı, arşivlere girildi ve aylar süren çalışma sonucu ‘Türkiye Kültür Varlıkları’ haritası şekillendi. Hrant Dink Vakfı’nın projesi sayesinde, internetteki interaktif bir haritayla Anadolu’daki Ermeni, Rum, Süryani ve Yahudi ibadethanelerini, okullarını, hastane ve mezarlıklarını hem Türkiye çapında hem de şehir şehir, köy köy listelemek ve incelemek mümkün.

Kapalıçarşı'nın nabzını tutanlar, gelinen noktanın kriz olduğu konusunda hemfikir. Sektör temsilcileirne göre kriz, Türkiye'de son dönemde yaşanan gelişmelerle yakından ilgili.

Yunanistan’da 2015 yılında En İyi Çizgiroman ve En İyi Senaryo ödüllü, Fransa’da yılın en iyi çıkış yapan yabancı çizgiromanı sayılan başyapıt niteliğindeki ‘Ayvali-Ayvalık’, İstos Yayıncılık tarafından Türkçeye çevrilerek yayımlandı. Aile tarihinden başlayarak, kitabın oluşum sürecini konuştuğumuz Soloúp, ‘memlekete dönüş’ünü ‘birbirini anlamaya dair bir dönüş’ olarak tanımlıyor.

ABD’de Massachusetts Üniversitesi’nde Kadın, Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik Çalışmaları Bölümü Başkanı olan Arlene Voski Avakian, Türkiye’ye ilk kez 2009’da Hrant Dink Anısına Atölye Çalışmaları toplantısı için geldi. Aslen Kastamonulu olan ailesinin izlerinin peşinde geçtiğimiz yaz bu şehre de giden Avakian, yola çıkana kadar yıllar boyu içinden geçtiği bütün duyguları, Kastamonu’da ailesinden hatırlar ararken hissettiklerini ve şehrin bugününde halkla, devlet daireleri ile buluşmalarını olanca samimiyeti ile yazıya döktü.

Pek çok acıya, katliama, faili meçhul cinayete tanık olduğumuz 2015, bu ağır içeriğiyle doğası gereği yüzyıllık Ermeni Soykırımı’na gönderme yaparken, kültür sanat dünyası da bu resmi tabuyla yüzleşilen pek çok etkinliğe ve işe evsahipliği yaptı. Farklı alanlardan isimlere bu yılın iz bırakan etkinliklerini ve o etkinliklerin toplumsal bellek üzerindeki etkilerini sorduk.