Son yıllarda bilişim teknolojileri sektöründe sıçrama yaşayan Ermenistan’da ortaya çıkan bir web projesi, teknolojinin olanaklarıyla yurttaş sorunlarına çözüm arıyor. Yerevan menşeili ‘City Bugs’ (Şehir Hataları/Böcekleri) veri tabanı, yurttaşlar sayesinde şehrin yerel yönetim kaynaklı hatalarını ortaya saçarken, kamuoyu baskısıyla belediyenin sorunlara kayıtsız kalmamasına olanak sağlıyor.
GÖZDE KAZAZ
gozdekazaz@agos.com.tr
Ermenistan’da 1990’lı yıllarda ilk nüvelerini veren bilişim teknolojileri sektörü 2014’te yüzde 22-25 arasında bir büyüme oranına ulaştı. Kafkasya ülkeleri arasında internet kullanımının da en yüksek olduğu ülkelerden biri olan Ermenistan’da artık, üniversiteler bilişim teknolojisiyle ilgili daha çok bölüm açıyor; hükümetin ise sektörde çalışan alan uzmanlarına özel vergilendirme indirimi yapılması konuşuluyor. İşte böyle bir ortamda, genç şirketler yeni ve farklı fikirlerle sahneye çıkmaya, dahası uluslararası alanda da görünür olmaya başladı.
Bunlardan biri de Yerevan çıkışlı ‘City Bugs’ projesi. Avrupa Parlamentosu tarafından verilen ve bu seneki teması ‘toplumsal fayda için dijital yaratıcılık’ olan ‘European Youth Award’da (Avrupa Gençlik Ödülleri) 130 aday arasından birinci seçilen ‘City Bugs’ projesi, vatandaşların kente dair sorunlarını şikayet etmesine yarayan bir veri tabanı. 2011 yılında Hovhannes Aghajanyan ve Arman Atoyan tarafından oluşturulan bu projenin işleyişi oldukça basit: diyelim ki sokağınızda günlerdir alınmamış bir çöp yığını, ya da işyerinizin yakınında belediye tarafından yanlış yapılmış bir yol var. ‘citybugs.am’ sayfasına üye olup şikayetinizi video ve fotoğrafla paylaşıyorsunuz. Yazılım terminolojisinde ‘beklenmeyen sonuçlara yol açan teknik hata’ anlamına gelen bu ‘bug’ların şehirde görülebileceği bir haritadan oluşan sistemin ilginç yanı, yerel yönetim tarafından ciddiye alınıyor olması. Ermenistan’da Gümrü, Vanadzor, Armavir, Stepanakert ve Kanada’da Toronto şehirlerine yayılmış veri tabanının hala en yoğun olarak kullanıldığı yer olan Yerevan’da kentle ilgili 433 şikayetin 171’i, sitede yayınlandıktan sonra belediye tarafından çözülmüş. ‘City Bugs’ın yaratıcılarından Hovhannes Aghajanyan’ın aktardığı kadarıyla, site açıldıktan bir ay sonra Yerevan Belediyesi’yle işbirliği başlamış; “Çözülmüş sorunlar, yola çıkış amacımız olan yurttaş ile yerel yönetim arasındaki diyaloğun ve işbirliğinin sağlandığını gösteriyor. Öte yandan, sadece yerel yönetimlerle değil, meselenin özünü benimsemiş tüm kişi ve kurumlarla çalışmaya hazırız.”
Veriden analize
Yerevan’da yaklaşık bin beş yüz kişinin kullandığı ‘City Bugs’ın kent sorunlarıyla ilgili veri topluyor olması akıllara, bir sonraki aşamada bu sorunların analiz edilip edilmeyeceği sorusunu getiriyor. Örneğin siteye yapılan şikayetlerin büyük bir kısmı, Yerevan’ın yapı ve inşaat sektörünün büyümesiyle paralel olarak, inşaat sektöründen geliyor. Bu şikayetlerin, kentin toplumsal dinamiklerine dair bir analizde kullanmak için çalışmalara başladıklarını aktarıyor geliştirme müdürü Tatevik Markosyan; “Bu kentte yaşanan toplumsal sorunların analitik bir fotoğrafını çekmek istiyoruz. Yani sadece toplama, bilgilendirme, toplumsal fayda için çözüme ulaştırmanın yanı sıra analizi sağlayacak bir araç olarak kullanılabilir bu veriler. “
City Bugs ekibi, “sizce şehrin temel sorunu ne?” sorusuna ise ‘bilgisizlik ve ilgisizlik’ cevabını veriyor: “Yurttaşlarda şehre karşı genel bir vurdumduymazlık var. Biz de şehre sahip çıkmak, bu konuda biraz farkındalık yaratabilmek için uğraşıyoruz.” Bunun için de - en azından teknik açıdan - doğru yolda olduklarına inanıyorlar; zira veri tabanının mobil versiyonunun hazırlanması ve sitenin Ermenice, İngilizce ve Rusça dillerinde genişletilmesiyle artık daha fazla kullanıcıya ulaşmak mümkün olacak.
‘Ermenistan, genellikle sınırlı kaynaklara sahip bir ülke olarak görülüyor; fakat biz sınırlı kaynakların avantaj olduğunu kanıtlamış olduk’ diyerek aldıkları ‘Youth Award’a da selam gönderen ekip, bu ödülün Ermenistan’da bilişim teknolojisiyle uğraşan diğer genç oluşumları da motive etmesini umuyor.
Türkiye’yle işbirliği
Birleşmiş Milletler’in geçen Eylül ayında İstanbul’da düzenlediği ‘İnternet Yönetişimi Forumu’na katılmış olan City Bugs ekibinin, her şehre entegre edilebilecek bu veri tabanı konusunda Türkiye’yle henüz bir etkileşimi olmamış. Yerel yönetimler bu sisteme ne kadar teşne olur bilinmez, fakat ‘City Bugs’ ekibi, Türkiye’deki şehirlerden kendileriyle iletişime geçecek yurttaşlar olursa mutlulukla işbirliğine hazır olduklarını belirtiyor.
