Yerevan’ın en ünlü mevsiminde, altın sonbaharında, diaspora konferansının da etkisi olsa gerek, başkent oldukça hareketli. Her ziyaretimizde bir başka saklı cenneti tavsiye eden araştırmacı yazar dostum Ardzvi Pahçinyan’ın önerisi ile bu kez 2019’da açılan bir ev müzeyi keşfettim.
Ev müzeler, Yerevan’ın boynundaki inci taneleridir. Ressam, araştırmacı, halk sanatı uzmanı Lusig Akuletsi’nin ev müzesi, şehrin hareketliliğinden uzakta, gerçekten de cennete açılıyor. Müzesi kadar avlusundaki kafe-restoran da burayı özgün kılıyor.
Lusig Akuletsi soyadını doğduğu şehirden almış. Nahiçevan özerk bölgesinde yer alan, bugün Azerilerin yaşadığı tarihî Akulis kenti geçmişte mimari eserleri, müzik geleneği, yetiştirdiği aydınları ile önde gelen Ermeni yerleşim bölgeleri arasında sayılıyordu.
Lusig Akuletsi atalarından edindiği geleneği yaşatarak hayatı boyunca etnografik değere sahip aksesuarlar, eşyalar, kıyafetler, mobilyalar ve hatta otantik kuklalar biriktirmiş, adeta kültürel miras kraliçesi olmuş. Heykeltıraş kocası Yuri Samvelyan ile birlikte bu müzeyi yaşarken kurmaya başlamışlar. Kesici aletler koleksiyonu, enstrümanlar, Ermeni mitolojisini yansıtan süslemeler ayrı odalarda özenle sergileniyor. Ermeni bayramlarını anlatan bölüm çok etkileyici. Evin ilk ziyaretçileri ailenin misafirleri, çevre okulların öğrencileri olmuş. Her hafta kültürel-sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapmışlar. Zamanla ünü yayılmış. Lusig 45 yıl bu büyük evde topladığı kıyafetleri giymiş, her biri ustalık eseri gümüş aksesuarlar ile süslenmiş, evin her bir eşyasını özenle seçip dekore etmiş.
Etnografya müzesi sunduğu özgün atölyelerle de benzerlerinden ayrılıyor. ‘Kete’, ‘ğapama’, ‘dolma’, ‘hurçin’, ‘mşoş’ gibi geleneksel yemeklerin hazırlandığı atölyeler çocuklar ve yetişkinler için ayrı formatlarda gerçekleştiriliyor. Buğdayla hayat ağacı örme, çömlek, halı yapımı, oyunlarla ritüel atölyeleri de ilgi görüyor. Avluya yayılan kafe-restoranda da Ermeni mutfağından özgün örnekler sunuluyor. Sasuntsi Tavit metro durağına yürüme mesafesinde, Muratsan sokak, 79 numaradaki bu saklı cenneti görmeden Yerevan’dan ayrılmayın.
