Milli Eğitim'in teşviği, yaraya merhem olmuyor

Milli Eğitim Bakanlığı, bu yıl ilk kez özel okullarda okuyan öğrencilere maddi destek verecek. Bakanlık, Ermeni, Rum ve Musevi okullarını ticari amaçla kurulmuş gibi değerlendirerek, özel koşullarını dikkate almadan, diğer okullarla aynı kapsama aldı. Azınlık okulları ticari işletme olmadığı için paranın kime, nasıl verileceği net değil.

UYGAR GÜLTEKİN
uygargultekin@agos.com.tr

Milli Eğitim Bakanlığı, özel okullara yapılacak maddi yardım kapsamına azınlık okullarını da aldı. Bu yıl, İstanbul genelinde 78 bin öğrenciye maddi yardım yapılacak. Devlet yardımına ihtiyaç duyan azınlık okulları, kontenjan sınırlaması başta olmak üzere pek çok konuda dezavantajlı durumda. Başvuru süresi 18 Ağustos’ta doluyor. Okul yönetimleri bütün velileri yardım için başvuru yapmaya çağırdı.

Milli Eğitim Bakanlığı, bu yıl ilk kez özel okullarda okuyan öğrencilere maddi destek verecek. Bakanlık, Ermeni, Rum ve Musevi okullarını ticari amaçla kurulmuş gibi değerlendirerek, özel koşullarını dikkate almadan, diğer okullarla aynı kapsama aldı. Özellikle 12 kişilik sınıf kontenjanı şartı, öğrenci yokluğu çeken Rum okullarını yardımın kapsamı dışında bıraktı. Sınıf mevcudu yeterli olmayan Ermeni okullarında okuyan öğrenciler için de yardım yapılmayacak. Azınlık okulları ticari işletme olmadığı için paranın kime, nasıl verileceği net değil. Ermeni okullarının yöneticileri bu sorunları çözmeye çalışırken, sürenin kısıtlı olması, işleri iyice zorlaştırdı.

Türkiye’nin ötekileştirme politikaları yüzünden, gayrimüslim okulları, giderek ağırlaşan koşullar altında ayakta kalmaya çalışıyor. Vakıfların ve bağışçıların destekleriyle ayakta kalan okullarda öğrenci sayıları da giderek düşüyor. Devletin bu okullara maddi destek vermesi gerektiği sık sık dile getiriliyor. Özel okullarda okuyan öğrencilere yardımda bulunma kararı alan Milli Eğitim Bakanlığı, azınlık okullarını da bu kapsama aldı. Türkiye genelinde 250 bin öğrenciye destek verilecek.

Rum okullarını devre dışı bıraktı

Bakanlık tarafından hazırlanan yeni yönetmelikte, gayrimüslim okullarının özgün koşullarının hiçbiri dikkate alınmadı. Yardım başvurusu için öğrencinin okuduğu sınıfın mevcudunun 12’nin üzerinde olması gerekiyor. Bu şart, Rum okullarında okuyan öğrencilerin bu yardımlardan yararlanamaması anlamına geliyor, zira bu okullarda, neredeyse tüm sınıfların öğrenci sayısı 12’nin altında. Rum okulları dışında, mevcudu 12’nin altında olan sınıflara sahip beş Ermeni okulu var. Bu yıl açılacak olan Süryani anaokulu da kapsam dışında.

Dezavantajlı başlıyorlar

Yardım miktarlarının belirlenmesinde, okullar ve öğrencilerle ilgili bir puanlama sistemi uygulanacak. Bu sisteme göre, okulun bulunduğu ilin teşvik bölgesi dikkate alınacak. Yardım başvurusu yapabilecek olan gayrimüslim okullarının tamamı İstanbul’da bulunuyor. İstanbul, en az teşvik verilen iller arasında. Burslu öğrenci ve kadrolu öğretmen sayıları da kriterler arasında. Gayrimüslim okulları ticari işletmeler olmadıkları ve öğrenci sayıları düşük olduğu için, burslu öğrenci okutma, kadrolu öğretmen çalıştırma gibi kriterlerde pek çok okulun gerisinde kalıyor.

Bağlı bulundukları vakıflar bünyesinde yer aldıkları ve kâr etme amacı gütmedikleri için, özel okulların sahip olduğu pek çok imkândan mahrum olan gayrimüslim okulları, diğer özel okulların aksine, kayıt ücreti açıklamıyorlar. Yeni yönetmeliğe göre, Bakanlık, öğrenciler için yapacağı ödemeyi okulların banka hesaplarına yatıracak. Ancak, gayrimüslim okullarının ticari banka hesapları bulunmuyor. Okullar, yeni yönetmelik hazırlanırken unutulan bu konuyu Bakanlık’la görüştü ve yetkililer, hak kazanılması halinde, paranın, okulun bağlı olduğu vakfın hesabına yatırılması kararlaştırıldı.

MEB’le görüşüyorlar

Uygulama yönetmeliğinin açıklamasının ardından, Ermeni okullarının yöneticileri, Milli Eğitim Bakanlığı bürokratlarıyla görüşmelere başladılar. Taleplerin merkezinde, azınlık okulları için özel bir kontenjan ayırılması bulunuyor. Yasa gereği, bir öğrenciye yardım yapılabilmesi için, okuduğu sınıfta en az 12 öğrenci bulunması gerektiğini ve bu şartın kaldırılamayacağını belirten Bakanlık bürokratları, yardımların vakıfların hesabına yatırılması fikrine sıcak bakıyor. Ancak gayrimüslim öğrencilere özel kontenjan ayrılması önerisi, “Bilgisayar otomatik dağıtım yapacak” gerekçesiyle kabul görmedi. Böylece, azınlık okullarına devlet yardımı talebi bir kez daha karşılıksız kalacak gibi görünüyor.

Okul yöneticileri sorunları anlattı

Andon Parizyanos (Özel Zoğrafyon Rum Lisesi yöneticisi): Okullarımız vakıfların desteğiyle, zar zor ayakta durabiliyor. Öğrenci sayıları da malum. Sınıflarımızın mevcutları 12’nin altında. Eskiden vakıfların başka vakıflara yardım yapması yasaktı, 2008’de bu yasak kalktı. Vakıflar destek verebildiği ölçüde ayakta kalabiliyorduk. Devletin okullara destek vermesi gerekiyor.

Silva Kuyumcuyan (Getronagan Lisesi Müdürü): Ne kadar yardım çıkacak bilmiyoruz. Okullarımız bütçeleri zor denkleştiriyor. Biraz derdimize derman olacak ama kalıcı bir çözüm bulunması gerekiyor.

Eva Orakyan (Pangaltı Mıhitaryan Liseli Müdürü): Bir yara kapatır ancak bizim ne kadar destek alacağımız belli değil. Yardımlara rağmen, ayakta kalmakta zorlanıyoruz. Mevcudu 12’nin altında olan sınıflarımız var. Bizim okulların kontenjan kapsamından çıkarılması gerekiyor.

Garo Paylan (eğitimci): Bu devlet yardımında bizim okulların gözetilmesi olumlu bir adım. Pozitif ayrımcılık yapılarak ara sınıflara da başvuru yapılabiliyor. Ancak 12 kişilik kontenjan sorunu çözülemiyor. Bakanlık velilere değil, okulların bağlı bulunduğu vakıflara ödeme yapacak. Bu da olumlu bir gelişme. Bütün velilerimiz gerekli belgelerle okullara başvurmalı.

Desteğin detayları

MEB’in hazırladığı yönetmeliğe göre, Türkiye genelinde 250 bin, İstanbul genelinde ise 78 bin öğrenciye 2.500 TL ile 3.500 TL arasında destek sağlanacak. Bakanlık, Agos’un uzun süredir gündeme getirmeye çalıştığı, azınlık okullarının ekonomik sorunlarına çözüm olabilmesi amacıyla, Ermeni, Rum ve Musevi okullarını da yardım kapsamına aldı. Yardım için, öğrenciler ve okullar çeşitli kriterler üzerinden puanlandırılarak değerlendirmeye tabi tutacak. Okula yeni başlayan öğrencilerin yanı sıra ara sınıflarda okuyan öğrenciler de yardım alabilecek.

Okul öncesi kurumlarındaki öğrencilere 2.500 TL, özel ilkokullardaki öğrencilere 3.000 TL, özel ortaokul ve liselerdeki öğrencilere 3.500 TL ödeme yapılacak.

Okullar nasıl belirlenecek

Okullara verilecek destek hesaplanırken, okulun bulunduğu ilin hangi ‘teşvik bölgesi’nde olduğu, öğrenci puan ortalaması, burslu öğrenci sayısı, öğretmen sayısı, ilçedeki özel okul sayısı, resmi okullarda derslik başına düşen öğrenci sayısı gibi, çok çeşitli kriterlerle puanlama yapılacak. Burslu öğrenci sayısı yüksek olan okullar yüksek puan alacak. Okulun bulunduğu ilçedeki devlet okullarındaki sınıf mevcudu oranı da dikkate alınacak.

Öğrenciler nasıl belirlenecek?

Bakanlık, destek verilecek öğrencilerin belirlenmesi için de, başta ‘başarı’ olmak üzere, çeşitli kriterler koydu. Olimpiyatlar’a katılmış ve yarışmalarda başarı kazanmış olmak, öğrenciye avantaj sağlayacak. Ailenin aylık geliri, öğrenim gören çocuklarının sayısı da değerlendirme kriterleri arasında. Yardım, öğrenim süresince devam edecek. Sınıf tekrarı yapan öğrencilerin yardımları kesilecek.