31 Mart Yerel Seçimleri’ne artık günler kaldı. Pazar günü yapılacak seçimlerde genç seçmenin nasıl bir tutum sergileyeceği merakla bekleniyor. Gençlik politikalarında hak temelli bir yaklaşım sergileyen GoFor (Gençlik Örgütleri Forumu), geçtiğimiz günlerde KONDA ile birlikte yaptığı araştırmada, gençlerin yüzde 14’ünün oy kullanmayacağını açıkladı. Forum Genel Koordinatörü Hasan Oğuzhan Aytaç ve Programlar Direktörü Ela Serpil Evliyaoğlu ile gençlerin politik tutumları üzerine konuştuk.
Son seçimde TBMM’ye giren genç oranında bir artış olmadı. Neden böyle?
Öncelikle ilgilenen gençlerin ciddi bir kısmı, başvuru ücretleri, örgüt içi farklı dinamikler, sıra bekleme gibi nedenlerle başvuramadı. Aday ücretini karşılayabilen gençlerin önemli bir kısmı ise seçilecek bölge ve sıralardan aday gösterilmedi ve sonunda mecliste 600 vekilin sadece 5'i 30 yaş altında gençlerden oluştu. Siyasi partiler, gençleri hizmet alanına dahil eder şekilde konumlandırdı. Bu bakış açısı, tabii ki siyasi partilerin yaklaşımına dair de bir şeyler söylüyor.
#KaçGençVar? Seçim 2024 adlı bir çalışmanız var. 31 Mart’taki seçimleri de kapsıyor. Bu nasıl bir çalışma?
Aslında, 2023 seçimlerinde başladığımız aynı isimli kampanyanın devamı. Çok katmanlı amaçları var; öncelikle, popülasyonun %20'sini 18-30 yaşındaki gençler oluşturuyor. Ancak, temsile gelindiğinde, ancak %5'lik bir temsil gücü kazanabiliyorlar. İlk amaç, buradaki asimetriyi ortaya koymak ve genç siyasetçilerin medyada bulamadığı görünürlüğü onlara sağlayarak alan açmak. İkinci amaç, veri sağlamak. TÜİK dahi seçmen ve seçilenlerdeki yaş kırılımını yeni sağlamaya başladı. GoFor, siyasetteki genç temsili ile ilgili detaylı veri ve bilgi kaynağı olmayı amaçladı. Buna paralel olarak, 8 siyasi partinin beyannamelerini gençlik perspektifinden inceledik ve değerlendirmeler yayınladık, ayrıca kacgencvar.org internet sitesini bir bilgi kaynağı haline getirdik. 
Keza internet sitesinde "Kimi, Neden, Nasıl Seçiyorum?" başlıklı bilgilendirme sayfaları hazırladık. Gençlerin yaşadıkları yere göre nasıl oy kullanacakları, oy kullanarak seçecekleri kamu görevlilerinin görev ve sorumlulukları neler, gibi bilgileri paylaştık. Kampanyanın önemli diğer iki ayağı, Gençlik Hakları Sözleşmesi ve "Gençlerin Politik Tercihleri 2024 Araştırması" oldu. Gençlik Hakları Sözleşmesi, adaylardan gençlik haklarına dair bir söz aldığımız belge. Şimdiye kadar, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan da dahil olmak üzere 50 siyasetçi bu sözleşmeyi imzaladı. Son olarak, geçen hafta lansmanını yaptığımız internette bulunabilen bir araştırma raporumuz var.
Bu sözleşme neleri kapsıyor? Bazı karalama kampanyalarının odağında çünkü.
Gençlik Hakları Sözleşmesi, GoFor’un ve üye örgütlerinin taşıdığı temel insan hakları değerlerini kapsayan bir sözleşme. Medyaya yansıyan haberler, sözleşmedeki "cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği" ifadeleri ile ilgili. Belirli bir kesim tarafından oluşturulmaya çalışılan LGBTİ+ karşıtlığı, hem bazı siyasetçileri sözleşmeyi imzalamaktan alıkoydu hem de bazı medya kanalları bu maddeler üzerinden karalama kampanyası yürüttü. Bizim için şaşırtıcı olan bu değil. Bir önceki seçimde ilerici olarak kendisini konumlandıran siyasi partilerin de, diğer kesimlerin çizdiği sınırlar içerisinde siyasi değer belirlemeye başlamış olmasıydı.
2023 seçimlerinde 5 milyona yakın genç ilk kez oy kullanmıştı. O dönem yapılan araştırmalarda kararsız ve sola yakın bir tutum içerisinde oldukları belirtilmişti. Seçim öncesi yaptığınız gözlem ve araştırmalarınızda bu davranışta bir değişiklik var mı? Yerel seçimlerde gençler adaylardan ne istiyor?
2023 seçimlerinde ‘yüksek’ dediğimiz kararsız gençlerin oranının bu seçim döneminde daha da arttığını görüyoruz. Bu seçimde gençlerin, geçen seçimde oy verdikleri her partiden uzaklaşma eğiliminde olduğunu görüyoruz. Bununla birlikte, Zafer Partisi'nin CHP ve İYİ Parti seçmeninden, Yeniden Refah Partisi'nin ise AK Parti seçmeninden oy aldığını görüyoruz. Sol partilere değil, daha radikal sağ partilere bir geçiş gösterdiklerini görüyoruz. Geçen seçimdeki özgürlük ve adalet taleplerinin yerini şimdi ekonomik sorunların çözülmesi talepleri aldı. Bizim araştırmamızın sonuçlarına göre, gençlerin %95'i en az bir şekilde ekonominin gidişinden olumsuz etkilenmiş. Bu etkilenme, sosyal hayattan psikolojik problemlere kadar gidiyor. Yine, ‘en önemli sorununuz nedir?’ sorusuna siyasi görüşten bağımsız olarak ‘ekonomi’ yanıtı veriliyor, artan genç intiharlarının en önemli nedeni olarak da ekonomik sorunlar görülüyor. Haliyle, gençler, hayatlarını her gün farklı fakat artan şekilde etkileyen ekonomik krize çözüm bulunmasını talep ediyor.
