Amerika’da başkanlık seçimlerine iki hafta kala yapılan son tartışma programında Başkan Barack Obama ve Cumhuriyetçi rakibi Mitt Romney, dış politika konusunda birbirlerine üstün gelmeye çalıştı. Obama’nın daha iyi olduğu tartışma programında Romney’in, söylediği sözlerin altını dolduramadığı görüldü. Daha önceki iki programın birini Obama'nın, diğerini ise Romney'in kazandığı yorumları yapılmıştı.
Florida eyaletindeki Boca Raton şehrindeki Lynn Üniversitesi’nde gerçekleştirilen ve birçok televizyon kanalından canlı yayınlanan üçüncü düello dün akşam yapıldı. Obama ile Romney, on milyonlarca Amerikalı seçmenin izlediği münazarada Arap Baharı, Afganistan, Pakistan, İran ile Çin konularını masaya yatırdı. 90 dakika süren münazarada konuşmanın tartışmanın yarıdan fazlası Ortadoğu sorunu üzerine olurken Romney, üç defa ‘İslam, radikal ve cihad’ kelimelerini yan yana kullandı. Romney, 'İslam dünyası içindeki radikal unsurları kınamalı.', 'Ortadoğu’da hiçbir şey daha iyiye gitmedi ve hâlâ İslami cihad bölgede çok etkili.' derken son olarak 'İslam dünyasının radikal unsurları kınaması için yardımcı olacağız.' ifadesini kullandı. Birkaç defa 'cihad grubu' gibi sözleri ile Ortadoğu’da İran’ın ağırlığı arttığını da iddia eden Romney, El Kaide terör örgütü elebaşı Usame Bin Ladin’in öldürülmesinden dolayı da Başkan Obama’yı kutladı.
Obama ise rakibine, 'Sayın Vali daha önceki konuşmanızda Rusya’yı Amerika’nın en büyük düşmanı ilan ettiniz. Ancak soğuk savaş biteli 20 yıl oldu.' diye yüklendi. Obama’nın 36, Romney’in ise 20 defa söz kestiği tartışmada Başkan, “Sayın Vali, mesele dış politikaya gelince 1980’lerin politikalarını istiyor görünüyorsunuz. 1950’lerin toplum kanunlarını ve 1920’lerin ekonomi politikasını istediğiniz gibi” diye konuştu. Romney’in Irak’tan Amerikan askerlerinin tamamen çekilmesi konusunda sözleri üzerine Obama, rakibini 'Sayın Vali, sizin dış politika konusunda ne dediğinizi, nerede durduğunuzu anlamak mümkün değil. Bundan iki hafta önceki konuşmanızda Irak’ta 20 bin Amerikan askerinin kalması gerektiğini söylüyordunuz.' diye eleştirdi.
Massachusetts eski valisi Romney ise Suriye’deki sivil kayıpları, Kuzey Afrika’da El-Kaide’nin güçlenmesini, Mısır’da Müslüman Kardeşler’in iktidara gelmesini, İran’ın nükleer programını tamamlamaya 4 yıl kalmasını ve Bingazi’deki Amerikan başkonsolosluğuna yapılan saldırıyı Obama yönetiminin başarısızlığı olarak masaya getirdi.
Obama hem kendi dış politikasını anlatırken Romney’e de yüklendi
Hem Obama hem de Romney, bir kez daha Suriye’de Esad rejiminin gitmesi gerektiğini yinelerken iki adayın da Amerika’nın Suriye’ye askeri müdahalede bulunmaması konusunda hemfikir oldukları görüldü. Romney’in, ‘‘Arap dünyasında Suriye’nin tek müttefiki İran.’’ demesi eski valinin ciddi bilgi eksikliği olarak dikkat çekti. Romney, dış politika konusunda tecrübesiz olduğunun işaretini “Amerika’nın dünya genelinde 42 müttefiki var.” sözü ile de verdi.
Romney, Obama’ya “Başkanlık koltuğuna geldiğinde tüm Orta Doğu’da ‘özür turları' yaptı.” eleştirisini getirdi. Başkan Obama ise “Ortadoğu’da yapmamız gereken güçlü, sağlam bir liderlik kurmak. Yoksa tüm haritaya yayılmış yanlış ve kayıtsız bir liderlik değil. Ancak siz seçim kampanyası boyunca bu tip bir fikir öne sürdünüz.” dedi.
Dış politikanın tartışıldığı üçüncü ve son tartışma programında ekonomi de yine gündeme geldi. Romney her fırsatta dile getirdiği, bütçe açığı, işsizlik, ekonomik durgunluğa tekrar dikkat çekip, Amerikan halkının giderek fakirleştiğini iddia etti.
‘‘1916’ya göre bugün daha az atımız ve daha az süngümüz var’’
Obama, dört yıllık başkanlık döneminde dış politikada izlediği siyasi yol haritasını izah ederken diğer taraftan da rakibine yüklendi. Romney’in, göreve gelirse askeri harcamayı kısmayacağı ve Amerika’nın bugün 1916’dakinden daha az gemi yaptığı eleştirisinde bulunması üzerine Obama, “Sayın Vali, bizim bugün orduda daha az atımız ve daha az süngümüz var 1916’ya göre.” diyerek rakibiyle dalga geçti. Obama, ordunun teknolojik olarak 21. yüzyıla göre nasıl modernize edildiğine dikkat çekti. Obama’nın askeri harcamaları ile ilgili sözlerinden dikkat çeken bir başka nokta da ABD’nin savunma bütçesiydi. Obama, Amerika’dan sonra gelen ve dünya da ilk 10 içinde bulunan diğer tüm ülkelerin toplam askeri bütçesinin Amerika’nın askeri bütçesine yetişemediğini dile getirdi.
Obama, Romney’i Çin’den de vurdu
Tartışma programında son konulardan biri de Amerika ile Çin arasındaki ekonomik, diplomatik ilişkilerin nasıl olduğu veya olmadığı konusu oldu. Romney, Çin ile ilişkileri iyi tutacağını ancak ticari ilişkiye bir düzen getirip Amerika’ya yatırımları artıracağını öne sürdü.
Obama ise hükümetin İran’ın nükleer silah elde etmemesi için ortaya konulan yaptırımların yeterli olup olmadığı yönünde soruya, ‘‘Burada önemli olan İran’a yaptırımların uygulanması konusunda tüm uluslararası koalisyonların koordine ediyor olmamız.” dedi. Obama, Romney’in şahsi ticari yatırımlarını kastederek, “Ancak O, hâlâ Çin devlet petrol şirketine yatırım yapmaya devam ediyor ve bu şirket İran ile petrol sektöründe iş yapıyor.” diye sert eleştiri yöneltti.
Romney’in 2010 ve 2011 gelir vergileri için açıkladığı rakamlara göre Cumhuriyetçi başkan adayının bugün Çin’de 450 milyon dolar civarında yatırımı bulunuyor.
Münazarayı yöneten gazeteci Obama’yı ‘Usame Bin Ladin’ ile karıştırdı
Başkanlık münazarasını yöneten ünlü gazeteci Bob Schieffer’ın gafı ise geceye damga vuran bir başka unsur oldu. Yılların gazetecisi Schieffer, Usame (Osama) bin Ladin diyeceği yerde ‘Obama Bin Ladin’ dedi. Uzun zamandır Cumhuriyetçilerin kasten kullandığı bu yakıştırma Schieffer’ı da fena faka bastırmış oldu. Schieffer’ın gafını Obama yüzüne vurmadan sessizce dinledi.
Anketler Obama’nın kazandığını gösteriyor
Üçüncü başkanlık tartışmasının ardından yapılan kamuoyu yoklamaları münazaranın galibinin Obama olduğunu gösteriyor. CNN televizyonu tarafından yapılan kamuoyu yoklamasına göre Obama’nın tartışmada daha iyi olduğunu düşünenlerin yüzdesi 48 olurken Romney için bu oran yüzde 40 olarak belirlendi.
CBS News’in yaptığı anket yoklamasında ise Obama’nın münazarada daha iyi olduğunu düşünenlerin oranını yüzde 53 olarak belirlerken Romney’in galip geldiği yönünde fikir belirtenlerin yüzdesi 23 oldu. Tartışmanın galibi olmadığını düşünenlerin yüzdesi ise 24 olarak saptandı.
MSNBC televizyonun anketinde ise izleyicilere, “Son münazara size hangi partiye oy vereceğiniz konusunda yeterince fikir verdi mi?” sorusuna, Demokratlar için ‘evet’ diyenlerin yüzdesi 53,7 olurken Cumhuriyetçiler adına bu oran yüzde 25,5 olarak kaydedildi. Seçimde son münazara neticesinin de hâlâ hangi partiye oy vereceği konusunda fikir edinemeyenlerin yüzdesi de aynı ankette 20,8 olarak aktarıldı.
Başkan Obama’nın son münazarayı kazandığını yalnızca anketler değil birçok yorumcu ile gazeteci de teyit etti. ABC News televizyonun politika analistlerinden Matthew Dowd, “İki başkan adayı da tartışmaya farkı dosyalar ile geldi ama Başkan daha başarılıydı.” yorumunda bulundu.
