Haydarpaşa Port Projesi kapsamında, bölgedeki arkeolojik kalıntıların çıkarılmasına karar verilirken, Bizantolog Semavi Eyice, muhtemel kalıntı alanlarını anlattı.
Taraf gazetesinden Ertan Altan’ın haberine göre, “İdari alan” ve “SİT alanı” arasındaki karmaşa nedeniyle yeniden düzenlenerek kabul edilen Haydarpaşa Port Projesi kapsamında, bölgede yer alan arkeolojik kalıntıların çıkarılması için Müzeler Müdürlüğü tarafından kazı yapılmasına ve bulunan kalıntıların sergilenmesine karar verildi.
Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara, proje alanındaki arkeolojik kalıntıların bölgenin yüzde beşini kapsadığını, bulunan eserlerin Müzeler Müdürlüğü tarafından değerlendirileceğini söyledi. Haydarpaşa Port Projesi alanında Hıristiyan tarihindeki ilk bölünmenin gerçekleştiği Kadıköy Konsili’nin toplandığı Sainte Euphemie Kilisesi ile Saint Christophe Kilisesi’ne ait kalıntılar bulunuyor. Arkeologlara göre, Bizans impatorlarının yazlık sarayı da bu alanda yer alıyor. Taraf‘a açıklama yapan Türkiye’nin önde gelen sanat tarihçisi Bizantolog Semavi Eyice söz konusu eserlerin çıkarılmasıyla ilgili tavsiyelerde bulundu.
Saray, Haydarpaşa Çayırı’nda
Bizantolog Eyice, çıkarılması öngörülen eserlerle ilgili arkeologların ve sanat tarihçilerinin çeşitli tahminlerde bulunduğunu söyledi. Eyice’ye göre, Bizans’ın yazlık sarayı için öncelikle Haydarpaşa Garı’nın arkasında geçmişte Haydarpaşa Çayırı olarak adlandırılan yere bakılması gerekiyor. Sarayın 13. yüzyılda Venedik’ten Kudüs’e doğru yola çıkan Haçlı şövalyeleri tarafından işgal edildiğini belirten Eyice, Avrupalı seyyahların yazılarında saraydan bahsedildiğini söyledi.
Kadıköy Konsili’nin toplandığı Sainte Euphemie Kilisesi’nin ise büyük bir bazilika olduğunu ve Hıristiyanlar için kutsal bir ziyaret yeri olarak görüldüğünü belirten Eyice, daha önce İstanbul’da incelemelerde bulunan Alman arkeologların kilisenin yeri ile ilgili iki nokta belirlediğini söyledi. Kilisenin garın hemen arkasında ya da Kadıköy’ün Yeldeğirmeni semtinde olabileceğini belirten Semavi Eyice, proje alanında arkeolojik kazı yapmanın çok zor olduğunu ifade etti.
Binalarla dolu olan bu bölgede kazı yapmak için büyük istimlak çalışmasına ihtiyaç olduğunu belirten Eyice şunları söyledi: “Söz konusu eserlerin toprak üzerinde görülen bir kalıntısı olmadığı için arkeolojik çalışma çok zor olacaktır. Ayrıca bu alandaki eserlerin bulunması için en az 8-10 metre derine inilmesi gerekir. Çünkü bu eserlerin yerleri kesin olarak belirlenmiş değil. Ama sonradan belirlenmesi için bir çalışma yapıldıysa bilemem.”
Hıristiyanlığı bölen kilise
Özellikle Kadıköy Konsili’nin toplandığı Sainte Euphemie Kilisesi, Hıristiyanlar için büyük önem taşıyor. Bu kilisede, 451 yılının 8 ekiminde başlayarak ynı yıl 1 kasıma kadar devam eden konsilde önemli kararlar alınmış, bu kararlar doğrultusunda Hıristiyan dünyasında büyük bir bölünme yaşanmıştı. Bu bölünme İsa’nın hem tanrı hem insan tabiatlı olduğuna inanan diofizitler ve İsa’nın tek bir tabiatı olduğuna inanan monofizitler arasındaydı.
