“Teach for Armenia” vakfı Ermenistan’ın dezavantajlı bölgelerinde yaşayan çocukların kaliteli eğitim hakkı için mücadele veren bir kurum. Larisa Hovannisian’ın kurucusu olduğu “Teach For Armenia” (Ermenistan İçin Öğret) 2013 yılından bu yana 100’den fazla eğitmenle ülkenin dezavantajlı, merkeze uzak bölgelerindeki binlerce çocuk ve gence ulaşmayı başardı. Herkesin kaliteli eğitim alma hakkını savunan proje, değişimin parçası olmak isteyen Türkiyeli Ermenilerin başvurularını bekliyor. Larisa Hovannisian vakfın projelerini, geçtikleri yolu ve gelecek planlarını Agos’a anlattı.
“Ermenistan İçin Öğret” vakfını kurmaya neden karar verdiniz?
Ben Yerevan’da doğdum fakat hayatımın büyük kısmını yurtdışında geçirip çeşitli uluslararası kurumlarda çalıştım, farklı projelere dahil oldum. Buna rağmen Ermenistan’la bağımı hiç koparmadım. Yaz tatilimi hep orada geçirdiğim için ülkenin ne yönle geliştiğini, zorlukları ve başarıları takip ettim. Büyükannem hayatını eğitime adamış biri, mesleğine ne kadar önem verdiğine, Ermenistan’daki eğitim kalitesi için ne kadar endişe ettiğine şahit oldum. “Amerika İçin Öğret” projesine katıldıktan sonra benim misyonumun da eğitim sistemi reformu alanında olduğunu anladım. Bunu Ermenistan’da yapmak istediğime karar verdim. Ermenistan’a dönme kararı aldım ve hayalimle, projeyi kağıda döküp Ermenistan’a geldim. Ermenistan’ın eğitim sisteminde acil reformlar yapılması gerektiğini çok iyi görüyordum. Bundan dolayı projenin vizyonu belliydi: genç liderler hareketi yaratıp Ermenistan’daki bütün çocuklara eğitim olanağı sağlamak. Köylere göre Yerevan’ın yaşam kalitesinin daha yüksek olduğu aşikâr. Köylerdeki sosyo-ekonomik sorunlar eğitime gösterilen önemle bağlantılı. Uzun süren müzakereler sonucunda “Ermenistan İçin Öğret” vakfını kurmayı başardık, yeni oluşan ekibimizle insanları projeye dahil etmeye başladık. Her seferinde yeni bir bölgeye, yeni bir okula girdiğimizde projenin önemini tekrar ispatlamış oluyorduk zira özellikle genel eğitim alanında var olan sorunların çokluğunu görüyorduk: okulların kötü durumu, uzman eksikliği ve eğitime yönelik sıfır ilgi.
“Ermenistan İçin Öğret” yıllardır faaliyet gösteriyor. Elde edilen sonuçlar nasıl?
Amacımız eğitim alanının modernizasyonu ve reformuna adanmış liderler hareketi yaratmaktı. Öte yandan bu amaca ulaşmamız için kırsal alanların önemini anlıyoruz. Bundan dolayı katılımcılarımız eğitim vermek dışında o köylerde toplum geliştirme projeleri gerçekleştiriyor, köy halkı ile çalışıp köyün sorunlarını ortaya çıkarıyorlar, bu çalışmalara öğrencileri ve onların velilerini de dahil ediyorlar. Bunun amacı bir yandan da köylerde olanaklar olduğunu ve yeniliklerle, küçük kaynaklarla başarılı projeler ortaya çıkabileceğini kanıtlamak.
Şu an hangi bölgelerde, ne tür faaliyetleriniz var?
Geçtiğimiz beş yıl içince Ermenistan’ın altı bölgesine girdik, 100’den fazla katılımcımızı işbirliği yaptığımız yaklaşık 80 okula eğitim vermeye gönderdik. Geçen yıl Artsakh’ta [Dağlık Karabağ] pilot proje ile başlayıp tam projeye dönüşen girişimimiz başladı. Bu bizim için önemli bir başarı. Stepanakert’te bölgede bizi temsil edecek bir ofis açtık. Aynı yıl bir ofisimiz de Vanadzor’da açıldı. Ermenistan’ın Armavir, Aragadzodn, Davuş, Lori, Geğarkunik bölgelerinde, aynı zamanda Artsakh’ın üç bölgesinde çalışmalarımız devam ediyor. Bu bölgelerde çalışan meslektaşlarımız okullarda çalışıyor, orada yaşıyor ve bölgenin gelişimi için hedef programlar gerçekleştiriyor. Uzun vadede amacımız programı bütün ülkeye yaymak.
Ekibiniz kaç eğitmenden oluşuyor?
Projemizde eğitmen olarak yer almak için hem Ermenistan hem de diasporadan başvurulabilir. Herhangi alanda lisans mezunu olmaları, Ermenice bilmeleri ve çocukları sevmeleri önemli. Bu son kriter meslekten bağımsız olarak önemli. Bu modelin otuz seneden fazla geçmişi var. Amacı farklı alanlarda çalışan insanların eğitim alanına dahil olup bu önemli alanın gelişimi için kendi deneyimlerini kullanması.
Diasporanın projemize dahil olması bizim için büyük önem arz ediyor. Yurtdışında yaşayan Ermeniler çoğu zaman en azından birkaç yıllığına Ermenistan’da yaşamak istiyor fakat nerede ne tarz iş yapacakları konusunda sorun yaşıyorlar. Projemiz bu olanağı tanıyor. İlk günden beri buraya taşınmalarında destek oluyoruz, ücretsiz hazırlık veriyoruz ve bütün aşamaları geçen adaylarımızı okullara yerleştiriyoruz. Bu gönüllü bir proje değil. İki yıl sürüyor ve eğitmenler ders saatlerine göre okuldan maaş alıyor, aynı zamanda vakıf maddi destek sağlıyor.
Şimdi yüzden fazla eğitmenimiz var. Başvuru dönemimiz başladı, hareketimizin parçası olmak isteyenler bu fırsatı kullanıp başvuru yapabilirler. Gençleri aktif olmaya, ülkelerinde herhangi alandaki gelişimlere dahil olmaya, fikirlerini beyan edip değişimin bir parçası olmaya çağırıyoruz. Bunun tam da zamanı.
Projeye kimler, nasıl katılabilir?
Projenin parçası olmak için web sitemizi (www.teachforarmenia.org) ziyaret edip hem Ermenice hem İngilizce olarak başvuru formumuzu doldurmaları gerekiyor. Ekibimiz başvuru formunu dolduran adaylarla irtibata geçip sonraki aşamalarla ilgili bilgi veriyor. Diasporadan başvuranlar için bu görüşme görüntülü arama ile yapılıyor.
‘Yoksa çıkış yolu, çare bulur deliler’
Türkiye’den başvuranlar ne özelliklere sahip olmalı?
Türkiye’de yaşayan Ermenilerin Ermeniceye hakim olduklarını, bu dilde rahatça iletişim kurabildiklerini biliyorum. Bu çok sevindirici. İnsanlarda çoğu zaman projemize başvurmak için öğretmen olmak gerektiğine dair yanlış bir algı oluşuyor. Projelerimiz herkes için açık. Şimdiye kadar İstanbul’dan bir kişi başvurdu. Fakat Türkiye’den başvuruların sayısını arttırmak istiyoruz. Yaş sınırımız da yok, Ermenistan’ın gelişimine katkı sunma ve çocuklarla çalışma isteği yeterlidir. Ermenistan’a geri dönüş yapmış biri olarak ülkenin desteğimize, deneyim ve sevgimize ihtiyacı olduğunu söylemeliyim. Bu projeye yeni başladığımda insanlar beni deli sanıyorlardı. Bilindik şarkının sözleri aklıma geliyor: “Yoksa çare ve çıkış, yolu bulur deliler.” Tam da böyle deliliklerin zamanı geldiğinden eminiz.
