Landmine and Cluster Munition Monitor (Mayın ve Misket Bombası Monitörü) adlı kuruluş 2018 raporunu yayımladı. 2008 yılında İsviçre'de kurulan ve bu alanda dünyadaki gelişmeleri takip eden örgüt, Türkiye'nin dünyada en fazla anti-personel mayınının bulunduğu ülkelerden biri olduğunu açıkladı.
ferda@agos.com.tr
Uluslararası Mayın İzleme 2018 Raporu (MONITOR 2018), 20 Kasım’da Cenevre’deki Birleşmiş Milletler binasında yapılan toplantıyla dünya kamuoyuna sunuldu. Rapor aynı gün Türkiye’de de ‘Mayınsız Bir Türkiye Girişimi’, ‘Tabip Odası İstanbul Şubesi’, ‘Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’, ‘Türkiye Sakatlar Derneği’, ‘İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’ ve ‘İstanbul Hak İnisiyatifi’ tarafından açıklandı.
2008 yılında İsviçre'de kurulan ve bu alanda dünyadaki gelişmeleri takip eden ‘Landmine Monitor’, Türkiye'nin dünyada en fazla anti-personel mayınının bulunduğu ülkelerden biri olduğunu açıkladı. Mayın temizliği ve mayınlarla misket bombalarına karşı uluslararası anlaşmalara katılımın dünya çapında arttığını ve geçen yıl 128 kilometrekarelik alanın mayınlardan arındırıldığı belirten raporda Türkiye ile ilgili bulgular da yer aldı.
Rapora göre, Türkiye, 10 ülkeyle birlikte 100 kilometrekareden fazla mayınlı alana sahip ülkeler arasında yer alıyor. Bu ülkeler arasında Afganistan, Angola, Irak ve Yemen yer alıyor. Türkiye'nin bildirdiği verilere göre 164 kilometrekarelik toplam 3 bin 61 mayınlı bölge bulunuyor. 701 bölge ise şüpheli alan statüsünde bulunuyor.
2022’ye kaldı
Türkiye, 2017’de açıklanmış 9 bin 313 mayınla dünyada en fazla mayın bulunduran üçüncü ülke konumunda. Türkiye'nin önünde Finlandiya ve Bangladeş var. Bugüne kadar envanterindeki 5 bin 159 mayını imha ettiğini örgüte bildirmiş durumda olan Türkiye, 2017'de toprak altında 26 bin 381 mayını da imha ettiğini açıkladı. Mayınların temizlenmesi hakkındaki uluslararası anlaşmalara imza atan Türkiye'nin 1 Mart 2014'e kadar elindeki mayınları temizlemiş olması gerekiyordu. Türkiye 2014'te ek süre talep etti ve yeni tarih olarak 2022'ye belirledi.
Örgüt, Türkiye'nin mevcut temizlik faaliyetlerinin kapsamının 2022'ye kadar mayınlardan kurtulma sözünü yerine getirmek için yetersiz olduğunu saptadı. Türkiye'de mayınlı bölgelerin çoğu Ermenistan, İran, Irak ve Azerbaycan sınırı çevresinde.
Dünyada durum
Dünyada 2017’de en fazla mayın temizleyen dört ülkenin Afganistan, Hırvatistan, Irak ve Kamboçya olduğu, bu ülkelerin toplam mayın temizliğinin yüzde 80'ini gerçekleştirdiği açıklandı. Zimbabve, Moritanya, Sri Lanka, Peru ve Demokratik Kongo'nun mayın temizleme çalışmalarının hedeflendiği gibi gittiğini belirten örgüt, bugüne kadar çoğu Venezuela, Almanya, Fransa, Yunanistan ve Bulgaristan'ın da aralarında yer aldığı 28 ülkenin ise mayınları tamamen temizlediği sonucuna ulaştı.
Rapora göre, 2017’de el yapımı patlayıcılar hariç, fabrika üretimi mayınlarla Türkiye dahil 23 ülkede 4 bin 795 kişinin öldü. 1093 ölüm ile Afganistan birinci, 887 ölümle Suriye ise ikinci sırada yer alıyor.
