17 Temmuz'da Ermenistan başkenti Yerevan'da “Sasna Dzrer” (Sasun delileri) adlı silahlı grubun polis merkezini basmasıyla başlayan kriz büyüyor. Grup, rehin aldığı polisleri serbest bıraktı ancak eylemini sürdürüyor. Eylem, Hükümet’e yönelik protesto gösterilerini de tetikledi, rehine kriziyle birlikte halk sokağa çıkmaya başladı. Eylemlere destek veren ünlü oyuncu Arsinée Khandjian da gözaltına alınanlar arasında.
“Sasna Dzrer” adlı silahlı grubun geçen hafta elindeki rehineleri serbest bırakmasının ardından Ermenistan Milli Güvenlik Servisleri (MGS), gruba silahları bırakma çağrısında bulundu. Silahlı grup üyelerinin en az 15 yıla kadar hapis cezası alması gerektiğini belirten MGS, grubun silahları bırakması ve teslim olması halinde, cezalarının azalması ihtimalinden bahsetti. “Sasna dzrer” grup üyeleri ise silahı bırakma çağrılarını reddetti.
Halk sokaklarda
25 Temmuz'da Erebuni mahallesinde bulunan polis merkezini basan eylemcilere destek olarak yürüyüş çağrısı yapıldı. Kalabalık bir kitle Yerevan'ın merkezi caddelerinden yürüdü, basılan polis merkezinin yakınlarında Yerevan'ı son günlerde ayağa kaldıran olayların sembolü haline gelen eylemcilerden Pavel Manukyan'ın ismi ile, (“Pavlik”) sloganlar attı. Yürüyüş çağrısını yapan muhalif “Miras” partisi, yaklaşık beş bin kişinin yürüyüşe katıldığını söyledi.
Aynı gün yürüyüşten sonra polisler ile “Sasna dzrer” üyeleri arasında gerginlik yaşandı. Gece saat 02.00 sularında polislerin açtığı ateş sonucunda grup üyesi iki kişi yaralandı ve hastaneye kaldırıldı.
Sanatçılar halkın yanında
26 Temmuz akşam saatlerinde halk Erebuni'de toplandı. Binlerce kişinin toplandığı eylemde Ermenistan'ın önde gelen isimleri, sanatçılar ve aktivistler konuşma yaptı. Muhalif kimliği ile tanınan ünlü bestekar Ruben Hakhverdyan polisleri halkın yanında olmaya çağırarak, “Siz düşmanı halktan değil, halkı düşmandan korumalısınız” dedi.
Eylem sırasında oyuncu Tamar Hovhannisyan da konuştu. Hovhannisyan, Cumhurbaşkanı Sarkisyan'ı istifaya davet etti. Ünlü oyuncu ve yapımcı Arsinée Khandjian da toplanan halka yönelik bir konuşma yaptı. Kanadalı oyuncu, konuşmasında şunları söyledi: “Sizin talepleriniz çok doğru. Hükümetimiz halkın sözüne, talebine saygılı olmalı. Hükümet bu olayların karşısına polisleri koymamalı, halkı, polisleri ve hükümeti bir araya getirmeye çalışmalı. Lütfen burayı terk etmeyin, ben de sizinle burada kalmaya hazırım.” Khandjian, konuşmasında Cumhurbaşkanı Sarkisyan'a da seslendi: "Sayın Sarkisyan, halkın sanırım size söyleyecekleri var. Görevinizi yapıp onların sesini duymaya, onların taleplerini yapmaya çağırıyorum sizi. Ermenistan'da yeterince iş yaptınız. Eğer halk gitmenizi talep ediyorsa, başka seslere şans tanımalısınız.”
Senaryo tekrarlandı: Bu kez Pavlik ve oğlu yaralı
Eylem sırasında yaklaşık 500 metre uzaklıkta bulunan ve polis birimlerince çevrilmiş olan polis merkezinde önceki günün senaryosu tekrarlandı. Çatışma sırasında “Sasna dzrer” grubu üyesi, Karabağ savaşı muharibi Pavlik (Pavel Manukyan) ve oğlu Aram Manukyan ağır yaralanıp hastaneye kaldırıldı. Polise göre eylemcilerin açtığı ateş yüzünden çatışma çıktı ve bu çatışma sırasında Pavlik ve oğlu ile bir polisi memuru yaralandı, iki eylemci ise teslim oldu. Fakat halen polis merkezinde bulunan “Sasna dzrer” üyeleri bu bilgiyi yalanladı. Grup üyeler yaptıkları açıklamada halk sokakta eylem yaptığı sırada polisler Pavlik'i müzakereye çağırdı. Polislere doğru giden Pavlik'e açılan ateş sonucu eylemci iki ayağından yaralandı, babasına doğru koşan 20 yaşındaki Aram Manukyan da polislerin açtığı ateş sonucunda yaralandı. Yaralıları sağlık ekiplerine doğru götüren iki eylemciyi polislerin gözaltına aldığı iddia ediliyor. Pavlik ve oğlu Aram, ameliyata alındı, doktorlar her iki kişinin durumunun ağır olduğunu söyledi. Gece yaşanan olaylardan sonra dört sağlık çalışanının rehin tutulduğu açıklansa da, “Sasna dzrer” üyeleri kimseyi rehin almadıklarını söyledi.
Hukuka aykırı gözaltılar
O gece Erebuni'de sokakta kalmaya devam eden herkes gözaltına alındı. Gece boyunca yaklaşık 100 kişinin gözaltına alındığı söyleniyor. Gözaltılar 27 Temmuz'da da devam etti. Gün boyunca Erebuni'de bulunan herkes, gazeteciler hariç, gerekçe sunulmadan gözaltına alındı. Kanadalı oyuncu Arsinée Khandjian da gözaltına alınanlar arasındaydı. Gözaltına alınanların çoğu bir süre sonra serbest bırakılsa da insan hakları savunucuları, gerekçe sunulmadan insanların gözaltına alınmalarını ve karakolda tutulmalarını hukuka aykırı olarak değerlendiriyor.
27 Temmuz akşamı Milli Güvenlik Servisi bir açıklama yaptı ve “Sasna dzrer” grubunu silahları bırakmaya çağırdı. MGS silahlı grubun silahları bırakıp hükümete teslim olmalarını talep etti. Açıklamanın sonunda “Olasılıklar halen mevcut fakat zaman daralıyor” dendi.
Kriz 10 günü geride bırakırken sokaklar hareketlenmiş durumda, eylemci grupla polis arasında da zaman zaman çatışmalar yaşanıyor. Krizin nasıl sonuçlanacağı konusunda ise ortak bir görüş henüz yok.
