Azınlık okullarının ‘bürokrasi’ feryadı

Azınlık okullarının yaşadığı sorunlara her gün bir yenisi ekleniyor. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), okullara, kayıt işlemleri sırasında kullanılması için yeni bir ‘kayıt sözleşmesi’ gönderdi.

Yeni uygulamaya göre, kayıt sözleşmesinde öğrencilerin ne kadar ücretle okula kayıt edildiğinin belirtilmesi istendi. Ermeni okulları, kayıt sırasında öğrencilerden herhangi bir ücret talep etmiyor. Bağışlarla ayakta durmaya çalışan okullar bir yandan bürokratik uygulamalarla boğuşurken, bir yandan da imkânı olan velilerden bağış toplamak için yoğun çaba sarf etmek zorunda kalıyor. VADİP Eğitim Komisyonu Genel Koordinatörü Nuran Palakoğlu, sorunların çözümü için milletvekillerine duyarlılık çağrısı yaptı ve milletvekilleri Markar Esayan, Selina Doğan ve Garo Paylan’ın üye olduğu ‘Hayvekwatch’ adlı mail grubuna, konu hakkında kaleme aldığı yazıyı iletti. 

Statü sorunu

Azınlık okullarının, kâr amacı güden işletmeler olmamalarına rağmen ‘özel okul’ statüsünde değerlendirildiğini belirten Palakoğlu, bunun ciddi sorunlar doğurduğuna dikkat çekti: “Okullarımıza bugüne kadar ‘özellikli okul’ şeklinde bir statü kazandırılamadığı için, başta kayıt işlemleri ve okul ücretleri olmak üzere, sürekli olarak klasik özel okullara uygulanan yöntem ve işlemlere tâbi tutulmaktayız. Yapımıza uymayan bu işlem ve talepler nedeniyle ciddi sorunlar yaşamaktayız.”

Hatalı kayıt riski

2015-2016 öğretim yılından itibaren öğrenci kayıtlarında onay hakkının okul müdürlerine verilmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiren Palakoğlu, uygulamanın bütün ayaklarının düşünülmediğini kaydetti: “Aslında olumlu olan bu uygulama, tüm ayakları düşünülmeden işleme sokulduğu için sorun yaratıyor. Bilindiği gibi ,hiçbir özel okulda olmamasına rağmen, azınlık okullarına, Lozan’dan kaynaklanan haklar gereği, sadece kendi azınlığımıza mensup öğrenciler alınabilmektedir. Ancak Patrikhane tarafından yapılan müracaata rağmen cemaat mensubu olmanın tek delili olan Patrikhane vaftiz kâğıdı okul kayıtlarında kullanılacak resmî evrak olarak kabul edilmemiştir. Böylelikle müdürlerimizin istemeden de olsa hatalı kayıt yapma olasılıkları nedeniyle, hem öğrencinin sene ortasında kaydının silinmesi, hem de bu hatanın müdürün siciline olumsuz yansıması gibi bir risk oluştu.”

Bütçe açıkları kapanamıyor

Palakoğlu, okulların maddi sorunlarla boğuştuğunu da anlattı: “Okullarımızda öğrenci velilerinden kayıt ücreti alınmadığı için oluşan bütçe açıklarının yapılan bağışlarla kapanmaya çalışıldığı ancak son yıllarda bu açıkların tam olarak kapatılamadığı, hepinizin bildiği bir gerçek. Cemaat temsilcilerimiz tarafından yıllardır devlet yetkililerine aktarılan bu soruna katkı olması için hükümet tarafından alınan karar gereği, 2014-2015 eğitim döneminden itibaren tüm özel okullara belirli kriterler çerçevesinde yapılan devlet yardımından, azınlık okullarının da faydalanması sağlandı.”

İktisadi işletme değiliz

Özel okullarda okuyan öğrencilere verilen devlet desteğinin ardından, desteklerden KDV kesilmesinin gündeme geldiğini belirten Palakoğlu, okullarda inceleme yapıldığını hatırlattı: “İlk etapta okullarımızın bütçe açığının kapatılmasına büyük katkı sağlayacağı düşünülen (ve sağlayan) bu yardımlar, okullarımızın ‘özel okul’ statüsünde değerlendirilmesi nedeniyle uygulamada sorunlar yarattı. Kanunda ‘çocuğunu özel okullarda okutan velilere devletin yaptığı yardım’ olarak nitelendirilen bu yardımı alınca, velilerimizin okullara ücret ödediği gibi bir çıkarımda bulunan Maliye Bakanlığı, bir de işin içine, yapılan yardımlardan KDV kesilip kesilmeyeceği konusu eklenince birçok okulda inceleme başlattı ve bazı müfettişler okullarımızın iktisadi işletme olması gerektiğine dair raporlar hazırladı. Tabii ki kâr amacı gütmeyen ve serbest piyasa ekonomisi kurallarını işletip sadece paralı öğrencileri seçmek gibi bir hakkı olmayan okullarımızın, iktisadi işletme olmadıkları, konunun içinde olan herkes tarafından bilinen bir gerçek.”

‘Okullarımıza neden ücret sorulur?’ 

MEB tarafından 8 Ocak’ta okullara gönderilen sözleşmeye de tepki gösteren Palakoğlu, şunları kaydetti: “Özel okul statüsünde olmamızın getirdiği son kargaşa örneği, okullarımıza 8 Ocak’ta gönderilen yazı oldu. Millî Eğitim Bakanlığı, tüm özel okullara ve pek tabii azınlık okullarına kayıt olan öğrencilerin velilerine de söz konusu sözleşmeleri imzalatmak istiyor. Sizce sözleşmenin ikinci sayfasında yer alan ücretler bölümündeki sorulaınr, bağışlarla bütçesini denkleştirmeye çalışan okullarımızdaki velilere sorulmasının nedeni nedir? Ve bu sorulara ne cevap vermek gerekir?”

VADİP Eğitim Komisyonu Genel Koordinatörü, sorunlara çözüm bulunması çağrısı yaparak, “Günü kurtarmak için ikili ilişkilerle, o anda çözüldüğü düşünülen ve sümen altına itilen bu konuların kesin olarak çözüme kavuşturulması gerekiyor” dedi.