Siyaset bilimci Yüksel Taşkın, MHP oylarındaki düşüşü yorumladı.
Seçmen oy davranışlarındaki geçişkenlikler sağ partiler arasında ve sol partiler arasında oluyor. Son 20 yılda bu durum iyice sabitlendi. Geçen seçimde HDP bir istisna oluşturdu ve AK Parti ile HDP arasında bir geçiş oldu. Bu gettolaşma nasıl aşılacak sorusu bu açıdan anlamlı bir soru. Müthiş bir gettolaşma var ve insanlar bu gettolaşma içinde geçiş yaşayabilirken, diğerlerini hiç tanımayıp onları sorunlarının kaynağı olarak görüyorlar. Böyle bir korku hali mevcut.
"AK Parti örgütünün başarısı"
Seçimlerde tercih olarak Pendik gibi bölgede görev aldım. Oyların yüzde 60-70 arasının AK Parti’ye gittiği bu bölgede MHP’lilerle AK Partililer arasında, aynı iki seçmen grubu arasında, örneğin İzmir’de gördüğünüz farkı göremiyorsunuz. Daha seküler eğilimli olan MHP’liler olabiliyor ama benim çalıştığım bölgede önemli bir sosyolojik benzerlik var. Bir yandan ciddi bir manipülasyon oldu, bu kitlenin korkuları ciddi şekilde istismar edildi. Ama analizlerimizde çokça ima ettiği bir şey var: AK Parti örgütünün motive olduğu zaman büyük bir erişim gücü oluyor. Bu örgüt MHP’lilere kolayca erişip onları ikna edebiliyor. Bir de sahada bulunduğum için fark ettiğim bir durumu aktarayım: Seçimin bitmesine bir-iki saat kala seçmen listelerine bakıp oy kullanmayan vatandaşları bulup sandığa getirebilen tek örgüt AK Parti oldu.
"Taban tepkili"
MHP, seküler eğilimliler ve muhafazakâr eğilimler şeklinde, sosyolojik olarak zaten ciddi bir bölünme içindeydi. Bu tabanda 7 Haziran’dan sonra, AK Parti-MHP koalisyonuna çok ciddi bir talep olduğu söyleniyordu ama bunu bugün çok iyi anlamış durumdayız. Bir grup da CHP’ye yöneldi, bunu da gördük araştırmalarda, bunların bir kısmı şiddet başlayınca tekrar döndü. En azından böyle bir geçişkenlik imkânı olduğunu gördük. 1 Kasım sürecindeyse parti yönetimine karşı, hem terör karşısında devletin başsız kalmasını eleştirip hem de elini taşın altına koymuyor gibi bir eleştiri yöneldi. MHP seçmeni de bu sebeple sandıkta AK Parti ile koalisyon kurdu.
"MHP örgütü Soğuk Savaş’tan kalma"
MHP kurumsallaşmasını katiyen başaramamış bir parti. Kendi içlerine dönük anketler, seçmenlerini tanıma gibi konularda çok büyük eksikleri var. Soğuk Savaş döneminden kalma bir örgüt ve bu durumdan da çok çekiyorlar.
AK Parti örgütünü tam olarak kavrayabilmek için saha çalışmaları yapmak gerekiyor. Sosyal bilimciler bu konuya ciddi şekilde eğilmeliler. Bu durum anket şirketlerinin açıklayabileceği bir şey değil.