Evren Dede, cumhurbaşkanı seçilemeyince erken genel seçime gitmek zorunda kalan Yunanistan’daki olası gelecek senaryolarını yazdı: “’Öğrenmenin üç kaynağı vardır’ diyor Catherall, ‘Çok görmek, çok acı çekmek ve çok çalışmak’. 2015, Yunanistan'ın öğrenme yılı sayılabilir.”
Yunan halkı, son 6 yıldır olduğu gibi yine ikiye bölünmüş durumda. Avro para biriminden çıkılacağı ve çeşitli felaket senaryoları karşısında korkanlar ile, Radikal Sol SYRIZA Partisi'nin bu ağır ekonomik krize son vereceğine inananlar arasında bölünen toplumun önünde ise karar için kısa bir süre var: Erken genel seçimler 25 Ocak'ta yapılacak.
Aslında Yunanistan'ın içine düştüğü dipsiz ve karanlık kuyudan çıkması için 25 Ocak'taki erken genel seçim yeterli deği. Seçim sadece, ülkenin geleceğimdeki sorunları aşmak için yeni bir başlangıç umudunu taşıyor.
Seçim sonuçlarında hangi parti birinci gelirse gelsin yeni parlamento üyelerinin ilk yapacağı iş ise cumhurbaşkanını seçmek olacak. Yasalar, cumhurbaşkanı seçiminin ilk turunda en az 180 milletvekilinin evet oyu vermesi şartını koşuyor.
300 sandalyeli parlamentoda evet oyu verecek 180 milletvekili bulunamazsa, 151 oy şartıyla iki tur daha yapılacak.
5 Şubat'ta yapılması beklenen cumhurbaşkanı seçimi ayrı bir önem taşıyor. Yeni kurulacak hükümetin ve muhalefetin parlamentodaki sandalye sayıları ve gösterecekleri cumhurbaşkanı adayları kritik oylamaya yön verecek.
Dolayısıyla erken genel seçimin ardından Yunanistan'ın ilk sınavının cumhurbaşkanı seçimi olacağını öngörebiliriz.
SYRIZA’nın kaderi
SYRIZA Partisi kurmayları, erken genel seçimde sandıktan birinci parti olarak çıkacaklarından eminler. Zaten cumhurbaşkanı seçiminde takındıkları katı tutumla ülkenin erken genel seçime gitmesine neden olmaları bilinçli bir tercihti.
Parti kurmayları Yunanistan'ın yönetimini devralmak için uygun zamanın artık geldiğini düşünüyor. Ancak erken genel seçimden birinci parti olarak çıkmak SYRIZA için yeterli değil. Parti aynı zamanda, tek başına hükümet kurabilmek için 151 milletvekili çıkarmak zorunda. SYRIZA lideri Aleksis Tsipras'ın bütün seçim vaatleri, partisinin tek başına iktidar olması durumunda gerçekleştirebileceği planları içeriyor. Dolayısıyla, erken genel seçimden birinci çıksa bile tek başına hükümet kuramazsa, SYRIZA'nın kaderi ister istemez diğer partilerin tutumuna bağlı olacak.
SYRIZA'nın bir başka parti ile koalisyon kurması durumunda ise verdiği sözleri tutabilmesinin mümkün olmadığını söyleyebiliriz.
Mali krizden çıkış
SYRIZA lideri Aleksis Tsipras'ın Yunan halkına pek çok vaadi bulunuyor. Gerçekleşmesi durumunda ezilmiş sınıfların rahatlayacağı kaçınılmaz.
Tsipras'ın en büyük vaadi, ekonomiyi yeniden kalkındırıp ve projelerini gerçekleştirirken ülkeyi Avro para biriminden çıkarmayacağı sözü.
IMF, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Merkez Bankası, verdikleri kredinin bir sonraki taksitinin bile ödenip ödenmeyeceği konusunu yapacakları müzakerede koz olarak masaya taşıyacaklar.
AB ve IMF'in esneklik göstermemesi durumunda SYRIZA'nın mali krizi aşmasının çok zor olacağını söylememiz lazım.
SYRIZA kazanırsa
Bütün farklı seçenekleri değerlendirdiğimizde şunların olacağını öngörebiliriz:
Erken genel seçimi SYRIZA kazanacaktır.
Eğer milletvekili sayısı tek başına hükümet kurmaya yetmezse SYRIZA kurmayları başka partilerle koalisyonu tercih etmeyerek ülkeyi yeniden erken genel seçime götürebilir.
Eğer milletvekili sayısı tek başına hükümet kurmaya yeterli olursa SYRIZA kurmayları hiç gecikmeden cumhurbaşkanı adayını açıklayacak ve troyka ile çetin pazarlıklara sahne olacak müzakereleri başlatacaktır.
Öte yandan troyka ile yapılacak müzakerelerin ilk üç aylık dönemindeki gidişata göre ülkeyi refenduma ve hatta tekrar erken genel seçime götürmeleri beklenebilir.
Sağ oyların durumu
Erken genel seçim, sağ oylar açısından da ilginç gelişmelere sahne olacak.
Aşırı sağ ANEL ve neonazi Altın Şafak partilerinin oyları Radikal Sol SYRIZA'nın iktidara yürümesi nedeniyle azalacak ve büyük ihtimalle belirli bir kısmı, sağın en güçlü kalesi olan ve merkez sağı temsil eden ND Partisi'ne yönelecektir.
ND Partisi'nin taşradaki oyları hep metropollerden daha fazla oldu. Bu seçimde de ND'nin en büyük oy potansiyeli taşra olacaktır. ND'nin seçimlerden en kötü ihtimalle ana muhalefet olarak çıkması ise kesin gibi.
Öte yandan SYRIZA'nın iktidara gelmesi durumunda ND lideri Antonis Samaras'ın kendi hükümetini düşüren Aleksis Tsipras ve SYRIZA kurmaylarına karşı hayatının belki de en sert muhalefetini yapacağını öngörebiliriz.
Suç örgütü kurdukları gerekçesiyle tutuklu yargılanan Altın Şafak lideri ve diğer Altın Şafak milletvekilleri ise haklarında verilmiş bir mahkeme kararı henüz olmadığı için seçimlerde tekrar aday olacaklardır.
Bu yüzden oyları düşse bile %3 seçim barajını rahat bir şekilde aşarak Parlamento'da yer alacaklardır. Üstelik Radikal Sol SYRIZA'nın hükümet kurduğu bir dönemde, neonazi Altın Şafak milletvekilleri ve taraftarları ile sürecek gerginliklerin de artacağı söylenebilir.
"Öğrenmenin üç kaynağı vardır" diyor Catherall, "Çok görmek, çok acı çekmek ve çok çalışmak" 2015, Yunanistan'ın öğrenme yılı sayılabilir.
