YAHUDİ

II. Dünya Savaşı’ndan 70 yıl sonra, Nazilerin 1936 Olimpiyat Oyunları için inşa ettiği stadyumda, Avrupa’nın en büyük Yahudi spor müsabakaları etkinliği yapıldı.

Avukat, yazar, araştırmacı Rita Ender'le, genç Yahudilerin Ladinoyla ilişkisini anlatan belgeseli ‘Las Ultimas Palavras’ı (Son Sözcükler) konuştuk.

Avrupalı Yahudiler, Ermeniler ve Romanlar, ‘Diasporaların Avrupası’ ağının temellerini attı. 28 Haziran’da Paris’te temelleri atılan oluşum, diasporalar arasında bir iletişim ağı yaratıp Avrupa’da farklı diasporaların değerlerini savunarak farkındalık oluşturmak istiyor.

Avrupa’nın en büyük sinangogu olan Edirne Sinagogu, 5 yıl süren restorasyon çalışmasının ardından 26 Mart’ta açılacak.

Holokost’tan kaçarak 12 Aralık 1941'de Romanya’nın Köstence limanından Struma gemisine binen ve 72 gün boyunca İstanbul’da bekledikten sonra, 24 Şubat 1942 Şile açıklarında geminin batırılması sonucu hayatını kaybeden 768 Yahudiyi anmak için ilk kez resmi tören düzenlendi.

İstanbul’da yayımlanan haftalık Şalom’un Genel Yayın Yönetmeni İvo Molinas, Yahudilere yönelik medyadaki nefret söyleminden ve düşmanlıktan dem vuruyor ve Türkiye Musevi cemaatinde belki de mecburen yerleşmiş, başlıkta da gördüğünüz, az bilinen bir deyimi hatırlatıyor: “Şimdi bizde Türkçe kelimelerin de karıştığı Ladino bir deyiş vardır: “No moz karışayamoz a la eços del hükümet.”

ABD’nin önde gelen Yahudi kuruluşu ADL, 102 ülkede 50 binin üzerişnde kişiyle görüşülerek hazırlanan, anti semitizm üzerine dev bir anket yayınladı. Anket sonuçlarına göre dünyadaki her 4 kişiden 1’i Yahudi düşmanı. Ermenistan’da bu oran yüzde 58, Türkiye ve Yunanistan’da ise yüzde 69. Ankette kullanılan soru kalıpları ve metodoloji konunun uzmanları tarafından eleştiriliyor. ADL’in ABD’de İsrail politikalarını en çok destekleyen kuruluş olması anketle ilgili şüpheleri artırıyor.

Yaşadıkları ülkeleri çeşitli nedenlerle terk ederek İsrail'e göç eden Yahudilerin sayısı 2014'te 26 bin 500 yüze ulaştı.

Fotoğrafçı Alberto Modiano’nun Gözlem Yayınları’ndan Türkçe ve İngilizce olarak çıkan ‘Zaman ve Mekân İçinde Musevilik’ kitabı ve aynı adla açılan sergileri, Türkiye Yahudi toplumunun sosyal ve dinî hayatına ilişkin içerden tanıklıklarla çok değerli bir görevi yerine getiriyor. Bir fotoğrafçı olarak bu çalışmanın belgesel önemini konuşmak ve mensubu olduğu cemaatin yaşamını sergilemenin ne anlama geldiğini anlamak için Alberto Modiano ile buluştuk.

Şalom gazetesinde Mois Gabay imzasıyla yayımlanan ‘Türk Yahudileri Gidior mu?’ başlıklı yazıyı, gazetenin yayın yönetmeni İvo Molinas yorumladı. Molinas, “Geçenlerde Mario Levi’nin hatırlattığı ‘Günün birinde bu ülkeyi terk edebilirim’ sözü, hiçbirimiz için artık uzak bir ihtimal değil ne yazık ki” dedi.