RİTA ENDER

Uzun yıllar İzmir Beth İsrael Sinagogu’ndaki düğünlerde keman çalan virtüöz Madam Marta Amati’nin hayatı, Rita Ender’in araştırması ve Berge Arabian’ın fotoğraflarından oluşan bir sergiyle anlatılıyor. Sergi, 6 Mart Çarşamba günü Schneidertempel Sanat Merkezi’nde açıldı.

Agos gazetesi için Türkiye’deki gayrimüslimlerle isimleri hakkında bir söyleşi dizisi hazırlayan Rita Ender, bu söyleşileri ‘İsmiyle Yaşamak’ adlı kitapta bir araya getirdi. Ender’le, İletişim Yayınları’ndan çıkan kitabı hakkında konuştuk.

Laki Vingas'ın Rita Ender'in yardımıyla çıkardığı ‘Yok Hükmünde’ adlı kitap, azınlık toplumlarının Cumhuriyet döneminde yaşadığı, insan hakları ihlallerine varan hukuki sorunların büyük çoğunluğunu barındıyor. Laki Vingas ve Rita Ender Agos'un sorularını cevapladı.

‘Ester’ aslında bir takma isimmiş. Haham amcası, saraya yolladığı yeğeni Adasa’yı tembihlemiş: “Aman kızım, sakın Yahudi olduğunu belli etme!” Adasa, bu uyarıyı ciddiye almış ve sarayda Ester ismiyle var olmuş. Sonra, Kraliçe Ester, amcasının ve Yahudilerin öldürülmesine engel olmuş ve bu yüzden ismi bir kitaba verilmiş. Ester Asa ile 'Ester'in Kitabı' ve Türkiye'de Ester olmak üzerine söyleştik.

Avukat, yazar, araştırmacı Rita Ender'le, genç Yahudilerin Ladinoyla ilişkisini anlatan belgeseli ‘Las Ultimas Palavras’ı (Son Sözcükler) konuştuk.

Muhasebeci Koçu, şapkacı Katya, demirci Artin, şemsiyeci Olga... Rita Ender’in Agos Gazetesi için görüştüğü ve ‘Meslekler, Mekanlar’ köşesine taşıdığı 85 usta ve 80 mekan, şimdi bir kitaba dönüştü.