ՄՇԱԿՈՅԹ ԵՒ ԱՐՈՒԵՍՏ

Իս­թանպու­լա­հայ գե­ղարուես­տա­­կան կեան­­­քի մէջ իւ­­­րա­­­­­­­յատուկ գե­­­ղան­­­կա­­­­­­­րիչ մըն է Մար­­­լէն Թէ­­­քիր­­­տաղլը­­­ճան։ Արուես­­­տա­­­­­­­կանի ար­­­տադրու­­­թիւնը կը կա­­­տարէ ամ­­­բողջո­­­վին ու­­­րոյն մեր­­­ձե­­­­­­­ցու­­­մով մը։ Քիչ մը ու­­­շա­­­­­­­ցած եւ պա­­­տահու­­­թիւննե­­­րու բեր­­­մամբ մուտք գոր­­­ծած է նկար­­­չա­­­­­­­կան աս­­­պա­­­­­­­րէզ։ Իր իսկ պատ­­­մա­­­­­­­ծով գի­­­տենք թէ պա­­­տահա­­­կան հա­­­րեւա­­­նու­­­թիւն մըն է Յով­­­հաննէս Ղու­­­պէ­­­­­­­սէրեանի հետ, որ բա­­­ցած է նկար­­­չութեան գու­­­նա­­­­­­­գեղ հո­­­րիզո­­­նը իր առ­­­ջեւ։

Թուրքիոյ Հա­յոց Պատ­րիար­քա­րանը կը շա­րու­նա­կէ վեր­ջին տա­րինե­րուն զգա­լիօրէն թափ ստա­ցած հրա­տարա­կու­թեան աշ­խա­տու­թիւնը։ Ար­դէն լոյս տե­սած է նո­րահաս­տատ «Ար­մաշ» մա­տենա­շարի 11-րդ գիր­քը։

Շաբաթ մը ետք դար­ձեալ Այա Իրի­նի պատ­մա­կան տա­ճարն ենք։ Այս ան­գամ եկած ենք անուանի Ճազ-դաշ­նա­կահար Տիգ­րան Հա­մասեանի եւ Յա­րու­թիւն Թո­փիկեանի ղե­կավա­րու­թեամբ Երե­ւանի սե­նեկա­յին երգչա­խումբի հա­մեր­գը լսե­լու։ Հա­մասեանի նա­խորդ հա­մերգնե­րուն ար­ձա­գանգնե­րը ալ աւե­լի սրած են մեր հե­տաքրքրու­թիւնը։

Անուանի կինօբեմադրիչ Ատոմ Էկոեան Սերա Տինքի եւ Էրիք Նազարեանի պսակադրութեան մասնակցեցաւ իբրեւ նորապսակներու խաչեղբայրը։ Այդ մէկ շաբաթուան թոհուբոհի մէջ Մարալ Տինք յաջողեցաւ Ատոմ Էկոեանի հետ զրուցելով, Իսթանպուլեան տպաւորութիւններու մասին։

Երբեմն յանկարծակի երեւոյթներ կը յուշեն անցնող տարիները։ Այդպէս յանկարծակի առերեսում մը ապրեցանք երբ որմնազդի վրայ տեսանք «Իսթանպուլի 43-րդ Երաժշտական Փառատօն» գրութիւնը։ Այդ որմնազ­դը ինքնա­բերա­բար մեզ տա­րաւ վաղ երի­տասար­դութեան տա­րինե­րու։ 1972 տա­րեթիւն է մատ­նանշուածը։ Տա­րեթի­ւը՝ որ դուրս եկած ենք ծնո­ղական ան­մի­ջական հո­գատա­րու­թե­նէ եւ սկսած ենք որո­նել մեզ ձե­ւաւո­րող ճա­շակ­նե­րը, միտ­քե­րը, մի­ջավայրնե­րը։ Ձեռ­նարկած ենք Սա­յաթ Նո­վա երգչա­խումբի հիմ­նարկութեան։ Եթէ նա­խապէս ամ­բողջո­վին շրջա­պատուած էինք ըն­տա­նեկան կամ դպրո­ցական յա­րաբե­րու­թիւննե­րով, հի­մա դուրս եկած այդ դաշ­տէն կը փոր­ձէինք նոր ծա­նօթու­թիւններ, նոր ըն­կե­րու­թիւններ կազ­մե­լ։ Այ­սօր սի­րելի յի­շատակ մը դար­ձած Արա Ղու­պե­սերեանի հետ ծա­նօթա­նալով գիւ­տը ըրած էինք դա­սական երաժշտութեան։ Գիւտ մը, որ մեր առ­ջեւ լայ­նօ­րէն կը բա­նար հա­մաշ­խարհայնաց­ման դռնե­րը։ Այդ դռնէն կը մտնէինք նոր աշ­խարհ մը որ մեզ պի­տի պար­գե­ւէր աւե­լի նուրբ ճա­շակ, աւե­լի զգա­յուն երաժշտա­կան ըն­կա­լում, որոնցմով աւե­լի հա­րուստ պի­տի զգա­յինք մենք

Հա­յաս­­տա­­­նի առաջ­­նա­­­կարգ երա­­ժիշտնե­­րու կար­­գին կը դա­­սուի ծա­­նօթ ճա­­զի դաշ­­նա­­­կահար Տիգ­­րան Հա­­մասեանը։ Ան վեր­­ջերս ձեռ­­նարկած է հիւ­­րա­­­համերգնե­­րու ծրագ­­րին, որ ու­­նի նաեւ ուխտագ­­նա­­­ցութեան բնոյթ։ Հա­­մասեան որո­­շած է աշ­­խարհի վրայ հա­­րիւր եկե­­ղեցի­­ներու կա­­մար­­նե­­­րու ներ­­քեւ հնչեց­­նել Կո­­միտա­­սեան մե­­ղեդի­­ները եւ հայ ժո­­ղովուրդի պատ­­մա­­­կան տա­­ղերը։

Հայաստանի հեռուստաընկերութիւններու շրջանակներէ ներս ծանօթ անուն մըն է Արթիւր Բաղտամեանը։ Երբ առաջին անգամ արբանեակի դրութեամբ կարելի եղաւ «Հ1» հեռուստակայանի հաղորդումներուն հետեւիլ, օրուայ ուշ ժամերուն ամենահաճելի հաղորդումը դարձած էր Բաղտամեանի վարած «Կէսգիշերային Ճեպընթաց»ը։ Իր հիւրերու հետ վարած զրոյցները ուսուցողական յատկութիւն ունէին բոլորին համար։

Իսթանպուլի երաժշտական փառատօ­նի շրջագ­ծով հիւ­րա­բար քա­ղաքս կը գտնուի հայ երաժշտու­թեան մե­րօրեայ կա­րեւո­րագոյն յօ­րինող Տիգ­րան Ման­սուրեան։ Ստո­րեւ կը ներ­կա­յաց­նենք թեր­թիս աշ­խա­տակից Լո­րա Սա­րըյի մեծ եր­գա­հանի հետ կա­տարած հարցազրոյցէն հատուածներ։

Պաղլամա, տարբեր տեսակի սրինգներ, էլէքտրոկիթար, բամբ կի­թար, հա­րուա­ծային գոր­ծիքներ նուագող հինգ երա­ժիշտներ բեմ եկան նախ, ապա անոնց միացաւ օրուան մե­նակա­տարը՝ Տի­րէն։ Իս­թանպու­լի Մշա­կոյ­թի եւ Արուես­տի հիմ­նարկİKSV-ի դահ­լի­ճին մէջ եզա­կի հա­մերգ մը կը սկսի։ Վեր­ջերս «Քա­լան» ըն­կե­րու­թեան հրա­տարա­կու­թիւնով լոյս տե­սաւ տէր­սիմցի երի­տասարդ երա­ժիշտ Տի­րէնի անդրա­նիկ ալ­պո­մը՝ «Խո­րէ»։

Ճուլիա Մութլուի տարազների տողանցքը սպասում էին 2011-ից ի վեր։ Նրանք, ով­քեր դի­տել էին եւ նրանք, ով­քեր չէին դի­տել եւ իմա­ցել էին դի­տող­նե­րից։ Ապ­րիլ-2015-ի մի­ջոցա­ռումնե­րից ամե­նակա­րեւորն էր Ճու­լիա Մութլո­ւի հա­ւաքա­ծոն, քան­զի դա մեր ինքնու­թեան տո­ղանցքն էր, մենք տե­սանք մեզ այնպէս, ինչպի­սին մենք եղել էինք սկսած 1590 թո­ւակա­նից… մեր հո­ղերում։