Ermenistan'da faaliyet gösteren Bölgesel Çalışmalar Merkezi'nden Richard Giragosyan ve Haykak Arshamyan, Avrasya İncelemeleri Merkezi ve Konrad Adenauer Vakfı'nın düzenlediği 'Kafkaslar'da Bölgesel İşbirliği İmkanları ve Gelecek Görüşleri' konferansı için Türkiye'deydi. İki Kafkasya uzmanı, Türkiye-Ermenistan ilişkileri, Karabağ sorunuyla ilgili görüşlerini aktardı.
Ermenistan'da faaliyet gösteren Bölgesel Çalışmalar Merkezi Direktörü Richard Giragosyan Kafkasya'daki çatışmaların ve ihtilafların bölge güvenliğini tehdit ettiğini belirtti. Bu çatışmaların nedenlerinin farklı olduğunu söyleyen Giragosyon, "Karabağ sorunu Sovyetler Birliği döneminden kalma bir sorun. Abhazya ve Güney Osetya sorunuysa daha yakın döneme ait. Kırım'ı da buna dahil edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.
Karabağ sorununun bölge için bir tehlike olduğunu, Türkiye-Ermenistan ve Azerbaycan'ın bu tehlikeyi anlaması gerektiğini kaydeden Giragosyan, "Bölgedeki sorunların çözümü için gerekenlerden biri demokratikleşme olabilir" görüşünü savundu.
Bölgede Ermenistan'ın Rusya'yla olan ilişkilerine de değinen Giragosyan, "Ermenistan'ın Rusya'ya fazla bağımlı olması tehlikeli bir durum. Fakat Ermenistan, Rusya'nın bölgedeki tek güvenilir ortağı." diye konuştu.
"İki tarafın da normalleşmeye ihtiyacı var"
Türkiye-Ermenistan ilişkilerine de değinen Giragosyan, taraflar arasında imzalanan protokollerin askıda olduğunu anımsatarak, "İlişkilerin normalleşmesi için farklı adımlar atılabilir. Anadolu Ajansı'nın Yerevan'da ofis açması, Türk Hava Yolları'nın yine Yerevan'a direk uçuşlara başlaması bu adımlara bir örnek. İki ülke enerji güvenliği için de birlikte çalışabilir" dedi.
1915 Ermeni Soykırımı'nın 100. yıl dönümü olması nedeniyle 2015'in önemine değinen Grigosyan, "Fırtına geliyor ve bu fırtına bölge ülkelerini de etkileyecek" değerlendirmesini yaptı.
Bir diğer Ermenistanlı uzman, Bölgesel Çalışmalar Merkezi Program Koordinatörü Haykak Arshamyan ise protokollerin geçmişte kaldığını ve yaşananlardan ders çıkartılması gerektiğini söyledi.
Arshamyan'a göre, hem Ermenistan hem de Türkiye'deki hükümetler ve halk, iki tarafın da normalleşmeye ihtiyacı olduğunun farkında. Arshamyan, bu konuda iyimser olduğunu söyledi ve "Düşman olamayız, normalleşmenin sağlanması gerekiyor. Bu sağlanırsa iki taraf için de her şey daha kolay olacak" dedi.
Karabağ'da Rusya etkisi
Son aylarda Karabağ'da gerilim oldukça artmış, son olarak Ermenistan'a ait bir helikopter Azerbaycan tarafından düşürülmüştü. Arshamyan, Rusya faktörüne dikkat çekerek, "Ermenistan Hükümeti, Avrupa Birliği'yle bir gümrük işbirliği perspektifini açıkladıktan sonra Rusya, Karabağ'da daha aktif olmaya başladı. Rusya bu bölgede tek aktör olmak istiyor. Karabağ'da ortak barış gücü bulundurulmasını öneriyor. Rusya politikalarıyla Kafkasları daha fazla maniple etmeye başladı" diye konuştu.
