Basında, “Azınlıklara ait okullara kayıt olmak için T.C. Vatandaşı olma şartı kaldırıldı' şeklinde yer alan değişiklik haberlerinin gerçeği yansıtmadığı anlaşıldı. Resmi gazetede yayınlanan yönetmeliğe bakıldığında bu şekilde bir değişikliğin yapılmadığı ve konuyla ilgili 2011 Şubat ayında gelinen noktadan hiçbir farkı olmadığı gözüküyor.
Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde değişiklik yaptı. Basında yer alan haberlerde estirilen olumlu havaya karşın, Yönetmelik, beklenen değişiklikleri yerine getirmekten uzak. ABD Dini Özgürlükler Komisyonu raporunun Türkiye’de azınlıkların eğitim haklarının engellendiği yönünde eleştirilerinin hemen ardından gelen Yönetmelik, TC vatandaşı olmayan Ermeni, Rum ve Yahudilere eğitim hakkı tanıyor, ancak bu konuda 2011’in Şubat ayında yapılan değişiklikten farklı bir düzenleme getirmiyor. Yani Ermenistanlı göçmen çocuklar, yine misafir öğrenci statüsünde kabul edilecek ve diploma alamayacak.
Basına, “Ermeni, Rum ve Musevi azınlıklarına ait okullarda Türk vatandaşı olmayan çocukların okumasının önü açıldı” şeklinde yansıyan değişiklik, aslında geçtiğimiz yılın Şubat ayında yapılan düzenlemenin Yönetmeliğe bir yansıması. MEB, Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde yaptığı değişiklikle eski yönetmelikteki, “Bu okullarda yalnız kendi azınlığına mensup T.C vatandaşlarının çocukları okuyabilir” maddesini kaldırdı. Ancak, metinde başka bir düzenlemenin yer almaması nedeniyle, yasal olarak, Ermenistanlı çocuklara “misafir öğrenci” dışında kalıcı bir statü sağlanmış olmadı.
Öte yandan, yönetmelikte, ayrımcı olduğu gerekçesiyle eleştirilen ve kaldırılacağı söylenen “Türk Müdür Başyardımcısı” ibaresi de aynen korundu. Geçmişi uzun yıllara dayanan bu uygulama, etnik köken olarak Türk olmayan gayrimüslimlerin eşit vatandaş kabul edilmediğinin en somut örneklerinden biri. Son yıllarda yoğun eleştiri konusu olan Türk Müdür Başyardımcısı unvanının kaldırılacağı söyleniyordu. Ancak bu gerçekleşmedi.
Yönetmelik, azınlık okullarında görev yapacak Türkçe ve Kültür Dersleri öğretmenlerinin görev süresini de 5 yılla sınırlıyor. Bu düzenleme de, Azınlık okullarının Türkçe öğretmeni bulmakta zorluk çekmesine yol açacağı gerekçesiyle olumsuz karşılandı.
Bakanlık, içkili mekânların yakınında özel okul kurulması yasağına ilişkin maddeyi de yönetmelikten kaldırdı. Yetkililer bu yasağın, 5580 sayılı kanunda yer aldığını, yönetmeliği sadeleştirmek için maddenin çıkarıldığını belirtti. Yeni düzenlemeyle, özel okullarda daha önce bulunması mecburi olmayan Atatürk Köşesi de zorunlu hale getirildi.
Resmi gazetede 20 Mart'ta yayınlanan yönetmeliğin ilgili maddesi şöyle;
Azınlık okulları
MADDE 50 – (1) Azınlık okullarında, seviyesine göre resmî okullarda okutulan dersler ve öğretim programları ile haftalık ders dağıtım çizelgelerinin uygulanması esastır.
(2) Bu okullarda, ilgili ülkelerdeki mütekabil mevzuat ve uygulamalar da dikkate alınarak derslerden hangilerinin öğretiminin Türkçeden başka bir dille yapılabileceği Bakanlıkça kararlaştırılır. Bu derslerin çeşitlerinde ve programlarında yine aynı yolla değişiklik yapılabilir.
(3) Türkçeden başka bir dilin öğretimi için izin verilen derslere ayrılacak haftalık ders saatine mukabil Türkçe okutulacak derslerin saati ve sayısı Bakanlıkça tespit edilir.
Öğrenci veya kursiyer kayıt ve nakil işlemleri
MADDE 51 – (1) Okullardan, kayıt bölgesi şartı dışında dengi resmî okulların tabi oldukları yönetmelik hükümlerini uygulayacaklar, ayrıca kurum yönetmeliği düzenlemezler. Bu okullara öğrenci kaydı ve nakli başvuru öncelik sırasına göre yapılır.
(2) Dengi resmî okulların tabi oldukları yönetmelik hükümlerinden farklı uygulama yapmak isteyen okullar, Bakanlık tarafından onaylı kurum yönetmeliklerine göre kayıt ve nakil işlemlerini gerçekleştirirler. Bu durumdaki okullar tarafından hazırlanarak Bakanlığa sunulacak kurum yönetmelik taslaklarında;
a) Resmî okullardaki yaş sınırı, ortaöğretim okullarında öğrenim hakkını kullanmamış olma şartları ile genellik ve eşitlik ilkelerine,
b) Akşam liselerinde ise ilköğretim okulundan mezun ve 18 yaşını bitirmiş veya okuma hakkını kullanarak örgün ortaöğretim kurumlarından ayrılmış olma hükümlerine yer verilir.
(3) Hazırlık sınıfına kayıt yaptıran öğrencilerin yabancı dil bilgisi ile Türkçe derslerinden seviyesi, okul yönetiminin oluşturacağı komisyonca ders yılı bitim tarihi ile okulun açıldığı ilk hafta içinde belirlenecek bir tarihte yapılacak yazılı ve sözlü yeterlilik sınavıyla belirlenir. Hazırlık sınıfı öğrencilerinin bu sınava girebilmesi için veli, bu durumu okul müdürlüğüne kesin kayıt sırasında yazılı olarak bildirir. Hazırlık sınıfına kayıt yaptıran öğrenciler için, en fazla iki yeterlilik sınavı yapılabilir.
(4) Okula devam edecek öğrencilerin kayıtları, her öğretim yılı için çalışma takviminde belirtilen tarihler arasında yenilenir.
(5) Okullarda, kurum kontenjanı dikkate alınarak yabancı uyruklu misafir öğrenciler de öğrenim görebilir, ancak bu öğrencilere diploma düzenlenemez. Okuldan ayrılanlara gördükleri derslere ve aldıkları notlara ilişkin okul yönetimince düzenlenen belge verilir.
(6) Dershanelerde kayıt sırasında; öğrencinin T.C. kimlik numarası ve okulundan aldığı, “Öğrenci Olduğuna İlişkin Belge” veya “Diploma”nın aslı veya dershanece onaylı bir örneği istenir.
(7) Kurslar kayıt sırasında kursiyerlerden; T.C. kimlik numarası, öğretim programının özelliklerine göre diğer belgeler istenir. Kurslar arasında kursiyer nakli yapılamaz.
(8) Hizmet içi eğitim merkezlerinde kayıt sırasında katılımcılardan; T.C. kimlik numarası, adı, soyadı, öğrenim durumunu belirten kurum, kuruluş veya iş yerince hazırlanan liste istenir.
(9) Öğrenci etüt eğitim merkezlerinde ilköğretim okullarına devam eden öğrencilerin kaydında; T.C. kimlik numarası, öğrenci belgesi veya kurumca onaylı fotokopisi istenir.
(10) Kurumlarda öğrenim görecek yabancı uyruklu öğrenci ve kursiyerlerden ayrıca ilgili mevzuatta belirtilen belgeler istenir.