İki hafta önce arkadaşım Yorgo'nun bir mesajıyla uyandım. Disney+ Türkiye üyeliğimin olup olmadığımı soruyordu. Yoktu; Yorgo “Bende de yok” dedi ve platformda yayınlanan bir diziden bahsetti: ‘Only Murders in the Building’.
Selena Gomez’in hem yapımcı kadrosunda, hem de başrollerden birinde yer aldığı, New York’un ünlü apartmanlarından birinde işlenen bir cinayeti aydınlatmaya çalışan, amatör detektif üç komşunun yolculuğunu anlatan bu dizinin ilk sezonu ABD’de 31 Ağustos 2021’de yayınlanmış. İki sezondan oluşan dizi, Disney+ Türkiye’de de izlenebiliyor, ama sansürlü hâliyle... İlk sezonun altıncı bölümü platformdan kaldırılmış.
Yorgo’yla mesajlaştıktan sonra, dizinin diğer bölümlerinin platformda hâlâ yayında olup olmadığını araştırdım; yayındaymış. Birçok dizi sitesinden de kolaylıkla ulaşılabiliyordu diziye. İzlemeye başladım. Her bölümü yaklaşık yarım saat süren, gayet akıcı bir anlatımı olan bir dizi... Tam da bu akıcılık nedeniyle, kaçıncı bölüme geldiğimi unuttuğum bir anda, bir sahnedeki diyalog beni ‘uyandırdı’. Karakterlerden biri, “Türklerin Yunanlara ve Ermenilere yaptığı soykırımı biliyor musunuz?” diye soruyor, ardından Rum büyükannesinin, dizideki deyişiyle ‘yaya’sının ABD’ye göç hikâyesini anlatıyordu. Ve bu bölüm, Disney+ Türkiye’den ‘uçurulmuştu’.
İtiraf etmeliyim ki, yaklaşık bir dakikalık bu diyalog nedeniyle, dizinin bu bölümünün Türkiye’de sansürlenmesi beni şaşırtmadı. Ekim 2022’de çıkan Sansür Yasası’nın, dijital platformlara, yabancı dizilerin Türkiye koşullarına göre yeniden uyarlama hakkı vermesi, bu gibi haberlerin ‘müjdecisi’ydi. Çevrimiçi dizi/film platformu Netflix’in Türkiye pazarına girmesiyle, birçok sinemacı ve izleyici, ‘alternatif’ yapımları da takip edebileceği için heyecanlanmış, bu yönde büyük bir beklenti içine girmişti.
Kaçak yayınla, illegal internet siteleriyle mücadele etmenin yolu elbette, orijinal içerikleri sansürlemekten geçmiyor. 21. yüzyılda halen küfürlerin, cinsel içerikli sahnelerin, hatta tarihî ve siyasi olguların sansürlenmesi tam da günümüz Türkiye’sine yakışan bir uygulama. Biz alternatif dizi izleyicilerinin özgürlüğü çok geçmeden son bulmuş gözüküyor.
