Türkiye Ermeni Patrikliği Ruhani Kurul Başkanı Episkopos Sahak Maşalyan İçişleri Bakanı Soylu'nun 13 Mayıs Pazartesi günü Ermeni Patrikhanesi'ni ziyaret etmesi ve Patrik seçimi sürecine dair önerilerde bulunması üzerine yazılı bir açıklama yayınladı. Maşalyan, ziyaret sayesinde patrik kaymakamı seçiminin gündeme alınmasının sevindirici olduğunu vurgularken kilisenin bu kararı kendi iç dinamikleriyle alabilmesi gerektiğini söyledi.
Episkopos Maşalyan'ın yazılı açıklaması şöyle:
"Patrikhanemiz 13 Mayıs 2019 Pazartesi tarihi bir güne tanıklık etti. Sayın İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu, İstanbul sayın valimiz Ali Yerlikaya ve maiyetleri Patrik seçim süreciyle ilgili önemli mesajlarla patrikhanemizi şereflendirdiler. Daha önce bildirildiği üzere, Ruhani Kurulumuz ve cemaati temsilen Surp Pırgiç Hastane Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı sayın Bedros Şirinoğlu da bu ziyarette hazır bulundu ve görüşmelere katkı sundu.
Sayın Soylu ziyaretinin ilk nedeninin müteveffa Patrik Mesrop Mutafyan’ın vefatıyla ilgili şahsi taziye olduğunu belirtti. Merhum patriğimizi kişisel olarak tanıdığını ifade eden sayın Bakanın patriğimizin şahsına yönelik iltifatları ve naklettiği hatıralar hepimizi duygulandırdı ve onurlandırdı.
Patriğimizin vefatından itibaren kendilerinin zaten gelecek seçim süreciyle ilgili çalışmalara başladıklarını belirten Sayın Bakan, bu sürecin sağlıklı yürümesi için Ermeni Kilisesinin örf, gelenek ve kanunlarına göre yapılmasını önemsediklerini vurguladı. Geçmişteki seçim uygulamaları ve 1863 Ermeni Nizamnamesinin öngörülerine göre seçimin Değabah (patriklik kaymakamı) seçilerek başlaması gerektiğini, bunun en sağlıklı ve doğru başlangıç olacağı kanaatinin devlet nezdinde oluştuğunu belirten sayın Bakan, bu hassasiyetin din adamları ve sivil yöneticiler tarafından dikkate alınması ricasında bulundu. Patrikhaneden kendilerine patrik seçim sürecinin başladığını bildiren yazının ulaştığını, zaten hemen ona mukabil seçim çalışmaları startının kendileri tarafından verilmesinin planlandığını ama tekrarlanacak 23 Haziran İstanbul Belediye Başkanlığı seçimlerinin istenmeyen bir ertelemeyi mecbur kıldığını üzülerek ifade ettiler. Ancak seçimlerin hemen akabinde, hatta 24 Haziran’da değabah seçimiyle sürecin ivedilikle başlayabileceği müjdesini verdiler.
Patrik Genel Vekili Başepiskopos Aram Ateşyan, Ruhani Kurul’un 29 Nisan tarihli oturumunda yapılan oylamayla, seçim sürecinin vekil tarafından sürdürülmesi kararı aldığını söylemesine mütekabil başlayan sohbette, sayın Bakan’a tarafımdan bu durumun henüz seçim başlamadan cemaat içinde büyük huzursuzluklara ve şikayetlere kapı araladığı anlatıldı. Patriklik Makamı boşaldığında böyle önemli kararların dokuz kişilik bir meclis tarafından değil, tüm din adamlarımızın oluşturduğu Ruhaniler Genel Meclisince alınması gerektiği hususu açıklandı. Yeni bir değabah seçilmesinin herkesi memnun edecek ve süreci rahatlatacak bir başlangıç olacağı vurgulandı. “Gömleğin ilk düğmesi yanlış iliklenirse, diğerlerinin de yanlış ilikleneceği” tehlikesine dikkat çekilerek, devletimizin bu öngörüsü ve yerinde desteğinin yüreklere su serpeceği belirtilerek, bu karardan duyduğumuz memnuniyetimiz ve şükranlarımız iletildi.
Sayın Bedros Şirinoğlu, bu seçim süreçlerinde alınan her yanlış kararın cemaatimiz arasında ve sosyal medyada ölçüsüz tepkilere ve rahatsız edici boyutlarda taşkınlıklara yol açtığını, dolayısıyla devletimizin bu katkısının huzur sağlayıcı önemde olduğunu belirterek, teşekkürlerini sundu.
Sayın Bakan, herkesi memnun edeceği malum olan değabah seçiminin aynı zamanda devletin de en üst makamından, Cumhurbaşkanlığı düzeyinden başlayarak kararlaştırıldığını ve 23 Haziran’a dek Başepiskopos Aram Ateşyan’ın vekillik görevini idari olarak sürdürebileceği, ancak 24 Haziran’dan itibaren yola değabahla devam edileceğini samimi ama kesin bir dille tebliğ ettiler.
Sayın bakana her patrik seçim sürecinde, kalıcı bir seçim tüzüğü olmaması nedeniyle buna benzer yol kazaları ve karmaşa yaşandığı bildirilmesi üzerine, kendileri bunun telafisi için çalışılacağı sözü verdiler. Seçilecek yeni patrik önderliğinde cemaatin bu sorunlar üstünde ortak konsensüsle hazırlayacağı tüzüklerin devlet tarafından mutlaka ivedilikle değerlendirileceğini müjdelediler.
Sayın Bakanımızın ve Valimizin içten ve dostane tavırları bu buluşmanın sıcak ve samimi bir atmosferde geçmesini sağladı. Sayın Süleyman Soylu patrikhane binamızdan övgüyle söz etti. Bizlere tarihi bir gün yaşattıkları için kendilerine minnet ve şükranlarımızı sunuyoruz.
Bu ziyaret, şahsen bende ve pek çoklarında aynı zamanda hem sevinçlere hem de hüzünlere vesile oldu. Sevindik. Çünkü devletimizin en üst kademe yönetiminin patrik seçimleri için gösterdiği dikkat ve ihtimama tanık olduk. Devletin de muhatap olduğu seçim sürecinde yolların açıldığı ve seçimin yakın olduğu garantisi ve kararlılığı en üst resmi merciden bize iletilmiş oldu. Artık umut ve güvenle geleceğe bakabiliyor ve önümüzü görebiliyoruz.
Sevindik. Çünkü haksız bir karara yükseltilen tepkiler, çağrılar, imza kampanyaları ve sosyal medyada çığ gibi büyüyen kamuoyu eleştirilerinin boşa gitmediği, bunları duyan ve dikkate alan bir devlet mekanizması olduğuna tanık olduk. Bu konuda emeği geçen duyarlı cemaat üyelerine verdikleri destek ve dayanışma için teşekkürü bir borç bilirim. Özellikle Sayın Bedros Şirinoğlu’nun devlet nezdindeki girişim ve çabalarının ne denli etkili olduğunun kişisel tanığıyım. Bu katkısı dolayısıyla kendisine de teşekkür ediyorum.
Biraz da hüzünlüyüz. Çünkü sürecin değabah seçimiyle başlaması gerektiği kuralını devletin bize hatırlatmasına mahal vermemeliydik. Bu kural Kilisenin iç dinamikleriyle ve sorumluluk bilinciyle uygulamaya koyulabilmeliydi. Bu öz eleştiriyle birlikte halkımızdan süreç için dualarını bizden esirgememesini ve her halükârda sükûnetini korumasını rica ediyorum. Süreçle ilgili gerekli açıklamalar ve detaylar uygun zamanda cemaatimizle paylaşılacaktır."
