Paris’teki Notre Dame Katedrali’ndeki yangın, anıtsal yapılardaki risklerin ne kadar ciddi sonuçlar doğurabileceğini gözler önüne serdi. Kültürel Mirası Koruma Derneği, anıtsal yapıların korunması konusunda eğitim çalışması düzenliyor. Dernek, okul, kütüphane, hamam, sarnıç, kilise, sinagog, medrese, cami ve türbe gibi tescilli ya da tescilsiz yapılarda çalışanlar için yapıların korunmasına dair ücretsiz teorik ve uygulamalı eğitim verecek.
Kültürel mirasın korunması üzerine çalışmalar yapan Kültürel Mirası Koruma Derneği, Kültürel Mirasın Korunmasında Kapasite Geliştirme (KORU) Projesi yürütüyor. Proje kapsamında tescilli ya da tescilsiz anıt yapıların etkili şekilde kullanımı ve korunması için çalışanlara ücretsiz eğitim verecek. Teorik ve pratik uygulamaların da yapılacağı eğitim 30 Mayıs'ta İstanbul yapılacak.
Teori ve pratik
KMKD Eğitim Koordinatörü Sena Kayasü, düzenlecek olan eğitim çalışmasına ilişkin Agos'a bilgi verdi. Kayasü şöyle konuştu: “Eğitimde okul, kütüphane, hamam, sarnıç, kilise, sinagog, medrese, cami ve türbe gibi tescilli veya tescilsiz tarihi anıtsal yapılarda çalışanlara kültürel mirasın korunması konusunda teorik ve uygulamalı giriş yapacağız. Eğitim, su sızıntılarının tespit edilmesinden ziyaretçilerin karşılanmasına, yapıların ve içlerindeki objelerin güvenliğinin sağlanmasına, anıtsal binalarda kullanılabilecek geniş bir konu yelpazesine sahip olacak. Yapısal bir sorun yaşanması durumunda çözüm için başvurulabilecek merciler gibi, tarihi anıtlarda yapılabilecek müdahalelerin çeşitleri ve izin süreçleri de dahil edilecek.”
KMKD Kültürel Miras ve Kapasite Geliştirme Yöneticisi Banu Pekol ise anıt bakıcılarının kültürel mirası korumak için taşıdığı öneme dikkat çekti. Pekol şöyle konuştu: “Anıt bakıcıları yapılarını ne kadar iyi tanırsa onu o kadar iyi koruyabilir. Bu eğitimde aynı zamanda yapılardaki su baskını ve yangın gibi çeşitli risklere hazırlıklı olmayı da anlatıyoruz. 2017’deki şiddetli yağmurlarda İstanbul’daki Küçük Ayasofya Camisi’ndeki su baskını ve geçtiğimiz haftalarda Paris’teki Notre Dame katedralindeki yangını, bu risklerin aslında ne kadar gerçek olduğunu bize gösteriyor.”
Bütün yapıların bakım gerektirdiğini söyleyen Pekol, “Aslında bakım gerektirmeyen yapı diye bir şey yoktur. Her yapı yıpranır, ancak doğru zamanda, belli aralıklarla yapılacak bakım faaliyetleri bu yıpranmanın sonuçlarını en aza indirir. Tarihi olsun ya da olmasın, tüm yapılar doğa şartları ve kullanım şekilleri sebebiyle bakıma ihtiyaç duyar. Ancak biz bu eğitimde 20. yüzyıl ortasından itibaren, yani beton ve çimento yoğun bir şekilde kullanılmaya başlamadan önceki tarihlerde, geleneksel malzeme ve tekniklerle yapılmış anıtların bakımını konu alıyoruz” diye konuştu.
‘15 dakika yeter’
Tarihi yapılarda ortaya çıkan sorunların başkaca ciddi durumlara işaret edebileceğin belirten Pekol, şunları söyledi: "Bir tarihi anıttaki sorunu ilk fark eden kişiler genelde onu günlük ziyarete gelen veya oraya ibadete kısıtlı bir süre için gelen kişi değil, oranın günlük bakımı, güvenliğinden sorumlu kişilerdir. Bu sorunlar, özellikle de konu tarihi yapılar olduğunda çok ciddi başka durumlara işaret edebilir. Örneğin bir türbenin duvarındaki taşın renginin koyulaşması, yapıya kontrolsüz bir şekilde su girdiğine işaret eder. Eğer bu durum zamanında fark edilmez ve müdahalesi gecikirse, sonradan düzeltmesi zor ve maliyetli sorunlara yol açar. Oysa bir anıt bakıcısı duvarda bir kararma, tuzlanma, gider borularında bir bitkilenme, elektrik kablosunda kıvılcım, duvardaki çinilerin yerinden oynaması gibi durumlara gözünü açık tutarsa yapının bozulmalarını önleyebilir. Bugün 15 dakikalarını alacak bir bakım, 6 ay sonra büyük maliyetli ve fazlaca zamanlarını alacak bir onarımı engelleyebilir.”
Eğitime katılmak isteyenlerin 15 Mayıs tarihine kadar www.koruprojesi.org adresinden kayıt yaptırması gerekiyor.
