Kaos GL 2018 Medya İzleme Raporu yayınlandı. Rapora göre, 2018’de yazılı basındaki haber ve yazıların yarısı LGBTİ+’lara yönelik önyargıları besledi, ayrımcı dil ve nefret söylemi yoğun şekilde kullanıldı. 2018 yılı raporu için araştırmayı Ali Erol, Ali Özbaş, Aslı Alpar, Gözde Demirbilek ve Yıldız Tar yürüttü.
Yazılı basını inceleyen araştırma kapsamında 2442 metin incelendi. Bu metinlerin yaklaşık yüzde 56’sı (1366 metin) ulusal medyada yayınlanırken; yüzde 44’ü (1076 metin) yerel medyadaydı.
2018’de haberlerin yarısı LGBTİ+’lara yönelik önyargıları besledi
Araştırmanın genel sonucu 2018’de yazılı basında yayınlanan haber, söyleşi ya da köşe yazılarının neredeyse yüzde 50’sinin (1148) hak haberciliği ilkelerine uygun olduğunu ortaya koyuyor. Bütün metinlerin neredeyse yarısını oluşturan 1130 metinde ise LGBTİ+’ların temel hakları ihlal edildi, nefret söylemi ve/veya ayrımcı dil kullanıldı ya da metinlerin LGBTİ+’lara ilişkin önyargıları besleyen içerik tercih edildi.
LGBTİ+ örgütlerinin görüş ve çalışmaları yazılı basında görünmüyor
LGBTİ+ örgütlerinin LGBTİ+ haklarına ilişkin görüşleri 2018’de yazılı basında kendisine ancak 70 metinde yer bulabildi. Bu, hak haberciliği kapsamında değerlendirilen haberlerin yüzde 6’sını oluştururken, bütün haberlerin ise sadece yüzde 3’üne tekabül ediyor. Yazılı basında yer alan LGBTİ+ örgütlerinin LGBTİ+ haklarına ilişkin görüşlerinin yarısına yakınını ise Kaos GL Derneği’nin çalışmaları ve dernek temsilcilerinin basına verdikleri demeçler oluşturuyor.
Ayrımcı dil ve nefret söylemi
İncelenen 603 metinde (LGBTİ+’ları konu alan metinlerin yüzde 26’sı) lezbiyen, gey, biseksüel, trans ya da interseks olmak “suç” gibi gösterildi. 381 metinde (yüzde 16) LGBTİ’ler “ahlaksız” olarak işaretlendi. Bu oranlar “sapkınlık”, “hastalık” ve “günah” olarak işaretlenmede ise şöyleydi:
*“Sapkınlık”: 344 metin, yüzde 15
*“Hastalık”: 249 metin, yüzde 10
*“Günah”: 313 metin, yüzde 13
Medyada LGBTİ+’lara yönelik önyargı yüksek
Rapora göre hak haberciliği kapsamında değerlendirilmeyen haberlerin yüzde 99’unda (1121) LGBTİ+’lara yönelik önyargı tespit edildi.
Yayınladıkları haber, köşe yazısı ve söyleşilerin ayrımcılık, nefret söylemi, önyargı veya LGBTİ’lere yönelik herhangi bir hak ihlali içerip içermediğine bakılmaksızın LGBTİ’leri sayfalarına taşıyan ilk 10 gazete:
*Cumhuriyet, 159 metin, yüzde 12
*Hürriyet, 148 metin, yüzde 11
*Yeni Akit, 111 metin, yüzde 8
*BirGün, 110 metin, yüzde 8
*Evrensel, 100 metin, yüzde 7
*Milliyet, 83 metin, yüzde 6
*Habertürk, 71 metin, yüzde 5
*Posta, 67 metin, yüzde 5
*Vatan, 41 metin, yüzde 3
*Şok, 34 metin, yüzde 3
Yeni Akit’te sistematik nefret
Yeni Akit gazetesinin bir yılda yayınladığı içeriklerin tamamında LGBTİ+’lara yönelik hak ihlali tespit edildi. 111 metnin tamamında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli ayrımcı dil kullanıldı. 97 metinde nefret söylemi yer aldı.
Kaos GL 2018 Medya İzleme Raporu’na online ulaşabilirsiniz.
