Ermenistan’da 2019 ırkçılık furyası ile başladı. Change.org’da açılan bir imza kampanyasında Hindistan ve Pakistan vatandaşlarının Ermenistan’a yerleşmesinden rahatsız olduğunu, bunun ülkenin demografik yapısını da etkilediğini dile getiren vatandaş, oluşacak Ermenistan hükümetini bu ülkelerle göç politikalarını gözden geçirmeye çağırdı. Kampanyada yüzlerce imza toplanınca, sosyal medyada tartışmalara neden oldu.
Kısa süre sonra tartışmalı imza kampanyası Change.org sitesinden kaldırıldı. Bunun nedeninin gelen tepkiler ve metnin ırkçı içeriği olduğu iddia ediliyor. Irkçı ve islamofobik imza kampanyasını ve olası sonuçlarını, uzun yıllar azınlık hakları alanında çalışan sinema yönetmeni ve yazar Hovhannes İşhanyan’la konuştuk.
Hindistan ve Pakistan vatandaşlarına ırkçı imza kampanyasını kim ve ne amaçla başlattı?
İnsanda neden ve nasıl böyle bir imza kampanyası başlatma fikri oluştuğunu tahmin etmek şimdilik zor. Belki de Hindistanlıların yılbaşı gecesi meydanda dans etmelerinden rahatsız olmuşlardır. Bunu derken imza kampanyasını başlatan kişinin ‘Sasun Delileri’ (Sasna Dzrer) grubu üyesi olduğunu unutmamak lazım. Bu kampanya, insanlara korku salmak için atılmış, cahilce bir adım. Örneğin, imza metninde Pakistan’dan Ermenistan’a göçe değiniliyor. Pakistan’dan Ermenistan’a göç söz konusu değil. Bu cehalettir; Pakistan-Ermenistan ilişkilerini bilmemektir. Ya da bu ilişkileri çok iyi bilmelerine rağmen, insanların Pakistan’dan geldiğini söyleyerek toplumun korku içinde kampanyaya imza atmasını sağlamaya çalışıyorlar.
Hindistanlılara gelince, onlar çok eskiden Ermenistan’a gelmelerine rağmen bugüne akdar güvenlik sorunu haline gelmediler. Bazıları Ermenice öğrenip burada kaldı; kimileri evlenip iş kurdular. Buna rağmen bugüne kadar böyle bir imza kampanyası başlatmak kimsenin aklına gelmemişti. Bu yapılan Ermenice öğrenen, Ermeni kültürünü seven insanlara yönelik bir hakarettir.
İmza kampanyası, LGBTİ+ bireyin dövüldüğüne dair yalanlarla başladı. Bunlar arasında bağlantı var mı?
Azınlıklar tartışması Ermenistan halkının zayıf yönlerinden birisi. Bir taraf mitler ve komplo teorileriyle, var olmayan sorunlara karşı kendisini savunmaya çalışıyor; bu saçma savunma ve nefret söylemi ise diğer tarafın tepki vermesine yol açıyor. Bu konular sürekli havada kalıyor ve gerektiği zaman devreye sokuluyor. Bu yıl Dağlık Karabağ’da bir eşcinselni dövüldüğüne dair doğru olmayan bilgilerle yayıldı. Bu iki olayın birbiriyle ilgisi yok. Bu iki olay arasında bağ kurmaya çalışırsak, gerçekte ne olduğunu anlamamız iyice zorlaşır.
Hükümetten bu konuda beklentileriniz nedir?
Bu imza kampanyasını başlatanlar muhtemelen kendilerini ırkçı olarak görmeyip, bunu ülkenin güvenliği için yaptıklarını düşünüyor. Fakat gerçek bu değil. Onlar insanlarda ırkçılığı uyandırıyor; birkaç yüz imza toplayarak ötekilerden nefret eden insanların bir araya gelip yabancılara karşı nefretlerini yüksek sesle dile getirecekleri bir atmosfer oluşturmaya çalışıyorlar. Bunun devamı sokakta insanlarla dalga geçmek, onlara hakaret etmektir. Kimliklerinden dolayı onlara hizmet etmemek, minibüse bindirmemek, işe almamaktır. Ve bunun da ardından şiddet gelir. Bu durum ülkenin güvenliği için tehlike arz ediyor. Zira ilk önce bu azınlıklar onurlarını, gururlarını savunmak için örgütlenirler. Tabii devlet buna yönelik adım atmazsa… Ve ardından Ermenistan-Hindistan ilişkileri bundan olumsuz etkilenir. Üstelik bu iki ülke arasındaki ilişkiler şimdilik hiç de kötü değil. Hükümet, bu grupların büyüyüp güçlenmemesi için önlem almalı. Hükümet, ayrımcılığa karşı, nefret suçlarına karşı yasaları bir an önce yürürlüğe sokmalı. Radikal ırkçı grupların güçlenmesi ancak böyle engellenebilir.
NOT: ‘Sasun Delileri’ veya ‘Sasna Dzrer’ 17 Temmuz 2016’da Yerevan’da polis merkezini basıp hükümetin istifasını talep eden silahlı grubun adıdır. Baskın, 14 gün sürdü ve 31 Temmuz’da grubun silah bırakmasıyla sona erdi.
