19 Ocak 2007’de Hrant Dink’in öldürülmesiyle toplumsal hafızada özel bir yer edinen İstanbul Şişli Sebat Apartmanı’ndaki Agos gazetesinin eski çalışma ofisi, hafıza mekânına dönüştürülüyor.
Agos gazetesi Sebat Apartmanı'ndaki ofise 1999 yılında taşınmıştı. 2007'de Hrant Dink'in öldürülmesinden sonra Dink'in odası aynı şekilde muhafaza edildi. 2015'te ise Hrant Dink Vakfı ve Agos, Harbiye'deki Anarad Hığutyun Binası'na taşındı.
Hrant Dink'in odası ve eski Agos gazetesi ofisinin bir "hafıza mekanı" haline getirilmesi için bir süredir çalışmalar yürütülüyordu. Proje 23 Kasım 2018 Cuma günü Anarad Hığutyun Binası Havak Salonu'nda Hrant Dink Vakfı Proje Koordinatörü Nayat Karaköse ve Hrant Dink Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Sibel Asna tarafından gerçekleştirilen bir sunumla tanıtıldı. Hafıza mekanının Nisan 2019'da ziyarete açılması planlanıyor. Hafıza merkezinin ismi Hrant Dink'in "23,5 Nisan" başlıklı yazısına atfen "23,5 Hrant Dink Hafıza Mekanı" olacak.
Mekân, hafıza ve umudu birleştiren; bir arada yaşamın hakim olduğu bir geleceği tahayyül ederek bu yönde atılacak adımları yüreklendiren; diyaloğun önemi hakkında farkındalık yaratan; yaşayan ve sürekli olarak güncellenen bir yer olarak tasarlanıyor. Eski Agos ofisinin, amatör, özverili ve imece usulü çalışma ruhuna sadık vasfını yansıtması ve vicdanı, diyaloğu, tefekkürü, empatiyi teşvik eden, karşılıklı anlayışı besleyen, geçmişi hatırlarken geleceğe de ışık tutan bir yer olması amaçlanıyor.
Hrant Dink Hafıza Mekânı’nı hayata geçirmek için kapsamlı bir hazırlık süreci yürütüldü. 2015 sonbaharından beri yürütülen hazırlık sürecinde Avrupa, Amerika, Güney Afrika ve Güney Amerika’da toplam 15 ülkede zor geçmişlerle yüzleşmeyi hedefleyen seksenin üzerinde müze ve hafıza mekânı ziyaret edildi.
Holokost dönemindeki imha ve toplama kampları, Apartheid rejiminin ayrımcı uygulamalarına ışık tutan müze ve hafıza mekânları, Güney Amerika’da darbe döneminde gizli tutuklama ve işkence merkezi olarak kullanılan yerler, zor geçmişlerle yüzleşilen müzeler, hafıza parkları ve anıtlar, ziyaret edilen mekânlar arasında.
Bu mekânlarda çalışan uzmanlarla birebir görüşmeler yapılarak onların deneyimlerinden yararlanıldı. Hrant Dink’i tanıyan tanımayan pek çok kişinin fikirleri ve mekândan beklentileri dinlendi. Yurtdışından uzmanlar Türkiye’ye davet edilerek paneller ve atölyeler düzenlendi. Hazırlık sürecinde edinilen bu deneyim, Türkiye’de benzer hafıza mekânları konularında çalışanlara kaynak olması için raporlaştırıldı.
Sanatçı Sarkis’in de ‘acılardan pırlanta yaratmayı’ temel alan bir yerleştirmesi de hafıza mekânının daimi bir parçası olacak.
23,5 Hrant Dink Hafıza Mekânı’nın tasarımını PATTU Mimarlık yapıyor.
