Tamamen demirden oluşan ve kalan tek demir kilise olma özelliğini taşıyan Balat'taki Sveti Stefan Bulgar Kilisesi 7 yıl süren kapsamlı restorasyonun ardından 7 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un katılacağı törenle, 9 yıl sonra yeniden kapılarını açacak.
Kilise, dünyadaki tek ‘Demir Kilise’ olarak biliniyor. Mimarlığını Osep Aznavur’un yaptığı kilise için toplam 500 ton ağırlığında demir dökülmüş ve sonradan bu parçalar, arazi üzerinde tek tek birleştirilmiş. Dökülmüş olan parçalar, Viyana’dan Tuna ve Boğazlar yoluyla gemilerle getirilmiş. 1898 yılında yapımı tamamlanan tarihi kilise, uzun süredir restorasyondaydı. Dünya üzerinde 3 adet demir kiliseden ayakta kalmayı başaran tek kilise.
Restorasyon için kilise vakfı yaklaşık 8 sene önce hükümete konuyu iletmiş ve Erdoğan’ın talimatıyla restorasyon başlamıştı. Restorasyon, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından finanse edildi. Restorasyon için 16 milyon TL harcandı. Bütçenin 1 milyon TL’si ise Bulgaristan hükümeti tarafından karşılandı. ‘Demir Kilise’, 7 Ocak ‘ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov'un katılacağı törenle açılacak.
VGM verileri
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, gayrimüslim vakıflarına ait 15 ibadethanenin restorasyonu tamamlandı. İstanbul Turisina Manastırı, Kilis Merkez Havra, Gökçeada Yıldız Köy Şapeli ve Samandağ Yoğunoluk Köyü Ermeni Kilisesi'nin onarım projeleri ise hazırlanıyor.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Edirne Merkez Havra (Büyük Sinagog), Gökçeada Aya Nikola Kilisesi, Gökçeada Ayamarina Rum Ortodoks Kilisesi, Hatay İskenderun Süryani Katolik Kilisesi, Hatay İskenderun Rum Katolik Kilisesi, Diyarbakır Sur Ermeni Protestan Kilisesi, Diyarbakır Sur Ermeni Katolik Kilisesi, Gaziantep Nizip Fevkani Kilisesi, Gaziantep Şahinbey Havra, Ayvalık Cunda Taksiyarhis (Ayanikola) Kilisesi, İskenderun Arsuz Maryo Hanna Kilisesi, İstanbul Edirnekapı Aya Yorgi Kilisesi, Hatay Yayladağı Rum Ortodoks Kilisesi ve Sveti Stefan Bulgar Kilisesi yenilendi.
Ayrıca, Vakıflar Kanunu’nda yapılan yasal düzenlemeler sonrasında 2003-2014 arasında 1029 taşınmaz malın cemaat vakıfları adına tesciline; 21 taşınmaz malın da cemaat vakıflarına bedelinin ödenmesine karar verildi. Okul vasıflı 26 hayrat taşınmazın gelir getirici akara dönüştürülmesine izin verildi. 100 vakfın ise seçim çevresinin genişletilmesi talebi uygun görüldü.
Yasal düzenlemelerin ardından cemaat vakıflarına yurtdışından nakdi bağış yapılmasının önü açılmıştı. Bu düzenlemenin arından cemaat vakıflarınca yurt dışından 2 milyon 486 bin 124 dolar, 3 milyon 266 bin 316 avro, 221 bin 595 sterlin, 91 bin Kanada doları ve 87 bin 57 frank nakdi bağış alındı.
