Halkların Demokratik Partisi (HDP) Mardin Milletvekili Erol Dora Mardin'de Süryanilere ait kiliselerin Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredilmesi ile ilgili soru önergesi verdi.
Başbakan Binali Yıldırım’ın cevaplaması istemiyle verilen önergede, Lozan Anlaşması hükümleri de hatırlatıldı. Önergede şu ifadelere yer verildi:
“Lozan Antlaşması 42/3 maddesinde; 'Türk Hükümeti, söz konusu azınlıklara (gayrimüslimlere) ait kiliselere, havralara, mezarlıklara ve öteki din kurumlarına tam bir koruma sağlamayı yükümlenir. Bu azınlıkların Türkiye'deki vakıflarına, din ve hayır isleri kurumlarına her türlü kolaylıklar ve izinler sağlanacak ve Türk Hükümeti, yeniden din ve hayır kurumları kurulması için, bu nitelikteki öteki özel kurumlara sağlanmış gerekli kolaylıklardan hiç birini esirgemeyecektir' ifadelerine yer verilmiştir.”
“Diğer taraftan yine aynı antlaşmanın 37. maddesi; “Hiçbir kanunun, hiçbir yönetmeliğin (tüzüğün) ve hiçbir resmi işlemin bu hükümlere aykırı ya da bunlarla çelişir olmamasını ve hiçbir kanun, hiçbir yönetmelik (tüzük) ve hiçbir resmi işlemin söz konusu hükümlerden üstün sayılmamasını yükümlenir' hükmünü içermektedir.”
Önergede şu sorular yer aldı:
*Mardin’de Süryaniler’in dini ibadet yerleri, mezarlıkları ve diğer taşınmazlarına yönelik, tasfiye komisyonu eliyle gerçekleştirilen bu haksız uygulamalardan haberdar mısınız? Haberdar iseniz bu mülklerin asıl sahiplerine iade edilmesi hususunda herhangi bir çalışmanız var mıdır? Yoksa bu bağlamda bir çalışma başlatacak mısınız?”
Avrupa Parlamentosu’na taşındı
AP’deki Avrupa Halk Partisi Türkiye Raportörü Renate Sommer, Süryanilere ait kültür varlıklarını Diyanet’e devreden Türkiye’yi sert dille eleştirdi. Sommer, Süryanilerin tamamen “silinmek istendiğini” söyledi.
Pazartesi günü Brüksel’de açıklama yapan Sommer, "Binlerce yıllık erken Hristiyanlık döneminden kalma kültür mirasının kamulaştırılmasının kesinlikle bir başka örneği bulunmuyor” dedi.
AP milletvekili Sommer, bu kültür mirasının şimdi kolaylıkla üçüncü kişilere satılmaya başlanabileceğine ve müze ya da camiye dönüştürülebileceğine dikkat çekti. Renate Sommer, "Belli ki Türk hükümeti ülkedeki Süryani azınlığa sadece azap çektirmek istemiyor, aynı zamanda tamamen silmek istiyor” ifadelerini kullandı.
Renate Sommer, olanlar ışığında Türkiye'nin hala AB üyesi olmak istemesinin ise kurumla "alay etmek” olduğunu söyledi.
