Sıfır Ayrımcılık Derneği ve Uluslararası Azınlık Hakları Grubu’nun (MRG) ortaklaşa hazırladığı “Görmezlikten Gelinen Eşitsizlik: Türkiye’de Romanların Barınma ve Eğitim Hakkına Erişimi" adlı rapor açıklandı. Raporda, Roman çocukların, özel eğitim ve rehberlik merkezlerine yönlendirildiği ve pek çoğuna doğru olmamasına rağmen zihinsel engelli raporu verildiği belirtiliyor.
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve İngiltere Büyükelçiliği’nin desteğiyle, Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan tarafından hazırlanan rapora göre, Türkiye’deki Roman nüfus ve Abdallar gibi benzer toplumsal gruplar, zaman zaman nefret söylemi ve şiddet tehdidinin hedefi oluyor; aşırı yoksulluk ve dışlanmaya kadar hayatlarının neredeyse her alanında ayrımcılığa maruz kalıyorlar.
Cumhuriyet gazetesinden Figen Atalay'ın haberine göre, barınma ve eğitim haklarını kullanmada birçok sorunla karşılaşan bu grupların çocuklarından bazıları, zekâ geriliği ya da öğrenme güçlüğü olmamasına rağmen engelli eğitimi programlarına dahil ediliyor.
Raporda Romanların en kötü barınma koşullarından mustarip olduğu belirtiliyor. Evsizlik birincil mesele olarak tanımlanırken, ihtiyaç duyulan konut sayısının en az 3 milyon olduğu belirtiliyor. Bu grupların çoğu yoksul, yüzde 80’i gecekondularda ve bir kısmı kentsel dönüşüm projelerinin tehdidi altında olan yoksul mahallelerde yaşıyor.
Okula kayıt oranı düşük
Rapora göre, bu gruplara mensup çocukların okula kayıt oranı çok düşük. Roman çocukların okuduğu okullara atanan öğretmenlerin atama süresi dolmadan kurumdan ayrılmaya çalıştığı ve bu okulların “sürgün yeri” olarak görüldüğü ifade ediliyor.
Raporda, Roman çocukların maruz kaldığı bir başka uygulamanın, özel eğitim ve rehberlik merkezlerine yönlendirilmeleri olduğu belirtiliyor. Sıfır Ayrımcılık Derneği temsilcileri, sahada yaptıkları araştırmalar sırasında İstanbul, İzmir, Gaziantep, Kilis, Antakya ve Manisa’da bu uygulamanın gerçekleştiğini gözlemlediklerini ifade ediyor.
Rapora göre, çocukların erken yaşta okulu terk etmesinin nedenleri şöyle:
-Anne-babaların eğitim ve bilinç eksikliğinden dolayı eğitime gereken önemi vermemesi
-Erken ve çocuk yaşta evlilik
-Çocuk işçiliği; çocuğun çalışarak aile bütçesine katkıda bulunma zorunluluğu
-Anne-babaların çocuğun temel eğitim giderlerini (kırtasiye, okul forması) karşılamakta zorlanması
-Tek odalı evlerde yaşam; çocuğun ders çalışma koşullarına sahip olmaması
-Yoksulluk nedeniyle çocukların okula kahvaltı yapamadan gitmeleri ve derslere odaklanamamaları
-Çocukların ev ödevlerine yardım edecek kimsenin olmayışı
-Çocukların okullarda ayrımcı ve ötekileştirici muameleye maruz kalması
