Türkiye Ermenileri Patrikliği'nden, seçim süreciyle ilgili krizin başladığı tarihten bir hafta sonra ilk açıklama geldi.
Türkiye Ermenileri Patrikliği, 13 Şubat’ta Patriklik seçim sürecinin tıkanması üzerine Sahak Maşalyan’ın istifasıyla başlayan seçim kaosuna ilişkin bir hafta sonra ilk açıklamayı yaptı.
‘Patriklik Makamından Duyuru’ başlığıyla yayımlanan açıklamada, önümüzdeki günlerde Sahak Maşalyan ve Aram Ateşyan’ın Kutsal Eçmiadzin’e, Ermenistan’a gideceği doğrulandı. Katolikos Karekin II’nin çağrısıyla yapılacak ziyaret ‘dua ve istişare’ olarak tanımlandı; Almanya Ermenileri dini önderi Başepiskopos Karekin Bekçiyan’ın da geleceği belirtildi.
Patrikhane’den yapılan açıklamada, “İstanbul Ermeni Patrikliği yönetsel olarak özerk bir konumdadır. Dolayısıyla, seçim sürecinin Patriklik Makamımızın bünyesinin dışından idame ettirilemeyeceği aşikardır. Bu anlamda, herhangi bir yönlendirme ihtimali söz konusu değildir. Dolayısıyla manen ve ruhen bir arınma sonrasında, episkoposlarımızın Kutsal Makam Eçmiadzin’den dönüşleri sonrasında, seçim süreciyle ilgili somut çalışmalar başlayacaktır” dendi. Süreçle ilgili olarak, patrik kaymakamının seçimi, yeni bir müteşebbis heyetin oluşturulması ve akabinde İstanbul Valiliği aracılığıyla devlete başvuru yapılacağının öngörüldüğü ifade edildi.
Açıklamanın tamamı şöyle:
"Patrik Genel Vekili Sayın Başepiskopos Aram Ateşyan’ın riyasetlerinde, Türkiye Ermenileri Patrikliği Ruhani Meclisi’nin 13 Şubat 2017 Pazartesi günü yapılan toplantısı sonrasında, cemaatimiz yaşamında olağanüstü koşullar hasıl olmuş; üzücü gelişmeler yaşanmıştır. Aceleci davranmaktan kaçınmış olmakla birlikte, bugün vardığımız noktada, Patrikhanemiz aşağıdaki hususları cemaatimizin tüm değerli üyelerinin ve kamuoyunun dikkatine sunmayı uygun görmüştür:
1) Türkiye Ermenileri Patriklik Makamı, yaklaşık dokuz yıldır fiilen münhal durumdadır. Bu sürecin tamamı uzun ve sancılı bir geçiş dönemi olarak yaşanmıştır. Patrikliğimiz daima sıkıntıların ve çalkantıların sürecin doğasıyla ilintili olduğu varsayımıyla hareket etmiştir. Geçtiğimiz sonbaharda ise, Ruhaniler Genel Meclisi tarafından Patrik Mesrob II Hazretlerinin emekliliğinin ilanıyla, makamın münhal oluşu resmen tescil edilmiştir. Bu adım, yeni bir patriğin seçilme ufkunu belirginleştirmekle birlikte, ne yazık ki cemaatimizdeki çalkantıların giderilmesine vesile olmamıştır. Üzülerek ifade etmeliyiz ki yaşananların mahiyeti son bir hafta zarfında bir buhran seviyesine tırmanmıştır. Tüm cemaatimize anımsatmak isteriz ki patriklik seçiminin ivedileşmesi kilise yaşantımızın ve toplumsal ortamımızın mümkün olduğunca normalleşmesi ile doğru orantılıdır.
2) Sağlıklı bir seçimin ancak bir uzlaşı ortamında temin edilebileceği gerçeğinden hareketle, Patrikhanemiz, bu zor aşamada, cemaatimizin evlatlarına saflaşmaları, kutuplaşma ve çatışmaları bir kenara bırakmayı, birlik ve dayanışma halinde olmayı öğütlemektedir. Geride bıraktığımız yaklaşık dokuz yıllık süreçten ders almalıyız. Bunu yaparken, günah keçileri yaratmamalı, birbirimizin kellesini istememeli, tahammül, saygı ve hoşgörü çerçevesinde sürecin devamına odaklanmamız gerektiğini unutmamalıyız. Birbirimizde gözlemlediğimiz hataları bağışlama olgunluğu sergilemeli, birbirimize olan inanç ve güveni tazelemeli ve de özellikle hiçbirimizin bir diğerimizden feragat etme lüksü olmadığını anımsamalıyız. Dokuz yıllık bu zor sürecin genel değerlendirmesi her ne kadar bizleri karamsarlığa sürüklese de, devamının verimliliği bakımından dayatmalardan uzak kalmalıyız.
3) Türkiye’de Ermeni cemaatinin din, vicdan, inanç ve ibadet özgürlüğü Yüce Devletimizin güvencesi altındadır. Bu itibarla, çetin geçiş sürecinde, Devletimizin yaklaşım ve rolünün her daim yapıcı olduğu gerçeğini göz ardı etmemeliyiz. Cemaatimizin içindeki görüş ayrılıklarına koşut olarak, geçiş sürecinde bazı dengelerin oluştuğunu ve bunların yine cemaatimizin dinamikleri sayesinde, ahenk ve konsensüsle değişebileceğini unutmamalıyız.
Bu vesileyle, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından referandum sonrası seçim süreci bağlamında yüksek ilgilerini esirgemeyecekleri yönünde cemaatimize iletilen mesajlarının yaratmış olduğu iyimserliğin altını çizmekte ve Zat-ı Devletlerine şükranlarımızı arz etmekteyiz.
Kilisemizin evlatlarına, patrik seçimi sürecinin Devletimizin müdahalesi nedeniyle sekteye uğradığı yönündeki manipülatif bilgilere itibar etmemeyi salık vermekteyiz. Türkiye Cumhuriyeti’nin sadık yurttaşları olarak geçici çekişmelerle sorumluluk bilincimizi kuşku altında bırakmamalıyız.
4) Ermeni Apostolik Kilisesi’nin kadim kural ve geleneklerine, örf ve adetlerine göre patriklerimiz halk ve ruhaniler tarafından birlikte seçilmektedir. Seçim sürecinin altyapısı ise ruhanilerimiz tarafından oluşturulmaktadır. Dolayısıyla yeni dini önderimizi seçerken, Patriklik Makamımızın ve cemaatimizin itibarı bakımından örnek davranışlar sergilemek durumundayız.
Bu bağlamda, kişisel ihtiraslarla Patrikliğimize bağlı ruhanilerimizin yıpratılmaya ve itibarsızlaştırılmaya çalışıldığını infialle gözlemlemekteyiz. Patrikhanemiz ruhanilerinden her biri, makamın 550 yıllık kadim geleneğinin bugünkü onurlu temsilcileridir. Misyonlarının bilinciyle ve büyük bir özveriyle görev yapan ruhanilerimizin ürettiği ortak akla saygısızlık, Kilisemiz hiyerarşisi bakımından ihlal ve halkımız nezdinde sorumsuzluk niteliğindedir. Ruhanilerimizin sağduyusunun inkarı ve bilhassa tehditlerin onların ortak aklına galebe çaldığı iddiaları tek kelimeyle talihsizliktir.
5) Patrikhanemizde 16 Şubat 2017 Perşembe günü Sayın Başepiskopos Ateşyan ve Sayın Episkopos Maşalyan arasında yapıcı bir görüşme gerçekleşmiştir. Tırmanan nahoş bir gerginlik ortamında, iki ruhanimizin son kertede birkaç gün zarfında bir araya gelebilmesi, cemaatimizin sağduyulu kesimleri tarafından bir kazanım olarak değerlendirilmektedir. Patrikhanemizin ulvi çatısı altındaki bu görüşme, SurpPırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Bedros Şirinoğlu’nun yoğun gayretleri ve girişimi, yine cemaatimizin bir grup akil mensubunun değerli katkılarıyla gerçekleşmiştir. Makamımız, toplumumuzun huzurunda, bu girişimin sahiplerini en yüksek takdire şayan bulmaktadır. Seçim sürecinin sağlıklı ve ivedi idamesi açısından İstanbul’daki iki episkoposumuz arasındaki ahenk ve işbirliğinin yeterli olmasa da gerekli bir unsur olduğunu gözden kaçırmamalıyız. Geçiş sürecinde şekillenen dengelerin artık değişmesi gerektiği aşikardır. Bu enerjiyi, yeni geçiş dengeleri oluşturmak için değil; artık seçime odaklanmak için kullanmalıyız.
6) Yine 16 Şubat 2017 Perşembe günü Kumkapı Meryem Ana Ermeni Patriklik Kilisemiz’in bünyesindeki Bezciyan Salonu’nda bir toplantı düzenlenmiştir. Patrikhanemiz bu toplantının çok gergin bir ortamda cereyan ettiğini, hatta kolluk güçlerimizin önlem almasını gerektirecek koşulların oluştuğunu üzülerek gözlemlemiştir.
Cemaatimizin her bireyi patrik seçimi konusunda çok yönlü olarak bilgilenme ve görüş bildirme hakkına sahiptir. Patrikliğimiz her görüşe ve yaklaşıma saygılı olma ve onlara karşı eşit mesafede kalma ilkesine sadıktır. Makamımız, o toplantıya katılım gösteren tüm kurum yöneticilerini ve cemaatimiz bireylerini oraya yönelten motivasyonu önemsemekte ve her birinin hassasiyetini takdir etmektedir. Dolayısıyla cemaatimizin tüm bireylerine, daha soğukkanlı ve yapıcı, karşılıklı anlayışı perçinleyici bir ortamda tartışma çağrısı yapmaktayız. Bu tip toplantılar, samimi bir şekilde toplumumuzun her kesiminin bilgilenmesine yönelik olmalı ve nüfuz mücadelesi mecrasına sürüklenmemelidir. Seçim öncesinde, hangi muhtemel adayı desteklediğinden bağımsız olarak, Patrikhanemiz, cemaatimizin istisnasız her bireyinin Kutsal Kilisemizin öz evladı olduğunu anımsatmaktadır. Aynı kutsal yağla vaftiz olmuş kardeşler arasındaki görüş alışverişlerinin buna uygun bir ruhla yapılmasını ısrarla beklemekteyiz. Zorluklar bölünerek değil; birleşerek aşılacaktır. Saflaşmaların değil; samimi bir kaynaşmanın zeminini hazırlayalım.
Önümüzdeki dönemde Patrikliğimizi taraf ya da hedef olarak göstermek isteyen kesimlerin konulara bu pencereden yaklaşacaklarını umut ederiz. Bu hatırlatma, konjonktürel gereksinimlerle yapılmamakta, vardığımız kırılma noktasının hayatiyetinden kaynaklanmaktadır. Patrikliğimizin dağıttığı takdislerden herkes için öngörülen pay eşittir.
7) Son bir hafta içerisinde, iki episkoposumuz arasında yaşanan görüş ayrılıkları ve bu bağlamda oluşan ortam, her düzlemde geniş yankı bulmuş ve endişe yaratmıştır. Sayın Episkopos Maşalyan, sorunu, Tüm Ermeniler Katolikosu Kadasetli Başpatrik Karekin II Hazretleri’nin yüksek dikkatlerine arz etmişlerdir. O noktadan itibaren, Sayın Katolikosumuz’un bu sorunu sarf-ı nazar etmediklerini ve iki episkopusumuzla da pederane bir iletişime geçtiklerini cemaatimizin bilgisine sunmak isteriz. Kendileri sorunun diyalog ve sükûnet içinde çözümü için tavsiyelerini iletmişler ve bu yönde duacı olmuşlardır. Bu vesileyle, Patrikliğimizin Zat-ı Kutsiyetlerine derin şükranlarını ve saygılarını arz ettiğini bildirmeyi bir borç addetmekteyiz.
Kutsal Makam Eçmiadzin’debu hafta Sayın Katolikosumuz’un değerli önerileriyle, İstanbul Ermeni Patrikliği bünyesindeki üç episkoposumuz bir araya geleceklerdir. Bu bağlamda, önümüzdeki günlerde Sayın Başepiskopos Ateşyan ve Sayın Episkopos Maşalyan, Kutsal Eçmiadzin’e hareket edeceklerdir. Öngörülen dualara ve istişareye, Almanya Ermenileri dini önderi Sayın Başepiskopos Karekin Bekçiyanda dahil olacaklardır. Kilisemizin en kutsal mabedinde, Sayın Katolikosumuz’un yüksek riyasetlerinde, episkoposlarımız, dua ortamında manevi cesaretlerini tazeleme olanağı yakalayacaklardır. Hiç kuşkusuz, bu vesile özenle değerlendirilmelidir. Süreç şu anda, önümüzdeki bu derin manevi arayışa endeksli bulunmaktadır.
Ermeni Apostolik Kilisesi’nin bütünü içerisinde, İstanbul Ermeni Patrikliği yönetsel olarak özerk bir konumdadır. Dolayısıyla, seçim sürecinin Patriklik Makamımızın bünyesinin dışından idame ettirilemeyeceği aşikardır. Bu anlamda, herhangi bir yönlendirme ihtimali söz konusu değildir. Dolayısıyla manen ve ruhen bir arınma sonrasında, episkoposlarımızın Kutsal Makam Eçmiadzin’den dönüşleri sonrasında, seçim süreciyle ilgili somut çalışmalar başlayacaktır. Bu bütünün içerisinde, bir patrik kaymakamının seçimi, yeni bir müteşebbis heyetin oluşturulması ve akabinde İstanbul Valiliği aracılığıyla Devletimize başvurulması öngörülmektedir. Geleneksel çizgimizden en küçük bir sapma olmayacağından hiç kimse kuşku duymamalıdır. Cemaatimizin tüm kesimlerinin itidalli davranacağına ve özenli bir şekilde hazırlıklara girişeceğine olan inancımız tamdır. Patrikliğimiz cemaat basınımızın katkısını da son derece önemsemektedir.
8) Türkiye Ermenileri Patrikliği, halkımızın bu topraklardaki tarihsel varlığının, yarattığı değerlerin ve birikimin ve de ortak belleğinin abidevi bir sembolüdür. Makamın istikrarı için cemaatimizin her bireyine ödev düşmektedir. Özellikle herkesin duası, iyi niyeti ve dileğiyle onun devamlılığına katkısı elzemdir. Bir ruhani riyaset merkezi olan Patrikliğimiz, Kutsal Ruh’un ışığını yansıtmakta ve Kilisemizin çağların imbiğinden süzülmüş tanıklığıyla, cemaatimizin evlatlarına rehberlik etmektedir. Bu ruhani boyutun yanı sıra, Patrikliğimiz büyük bir kültürel mirasın taşıyıcısı ve engin bir yönetsel deneyimin eksenidir. Bu niteliklerin anımsanması ve özümsenmesi cemaatimizin geleceğine umutla bakabilmemizin güvencesidir.
Gelin, yeni bir ruhani öndere ortak çabalarla kavuşmanın manevi hazzını ve meyvelerini birbirimizden esirgemeyelim. Vefa, özveri ve dayanışma duygusuyla bu Kutsal Makamı yarınlara taşıyacak yeni patriğimizi birlik ve beraberlik içinde, heyecan, sevgi ve huzurla bekleyelim. Yine patriğimizi Ermeni Kilisesinin vakur evlatları olarak gururla ve alnımız açık bir şekilde karşılayalım.
İstanbul’da bugün sadece iki episkoposumuz bulunmaktadır. Seçim sürecinin geçici çekişmeleriyle onların arasında husumet yaratmak, rekabet körüklemek manevi değerlerimize ve ahlak anlayışımıza yabancıdır. Nitekim seçim gelip geçecek ama onlar iki örnek çoban kalarak, yüz yüze bakacak, birliktelik ve sadakatle halkımız ve Kilisemiz için şevkle hizmet etmeyi sürdüreceklerdir. Onların ilişkisinin yıpranmaması ve daima kendisini yenileyebilecek potansiyeli içermesi, Patrikliğimizin ve cemaatimizin uzun vadeli beklentileri bakımından sayısız yararlar taşımaktadır.
İsa Mesih’in muhteşem dirilişinde ifadesini bulan büyük umut, hepimiz açısından birbirimize yeni müjdeler vermeyi mümkün kılsın. Azizlerimizin şefaatiyle Yüce Tanrı bizlerden esenliğini, bereketini, yardımlarını ve merhametini esirgemesin. Amin.
Kilisemizin tüm evlatlarına saygıyla duyurulur."
TÜRKİYE ERMENİLERİ PATRİKLİĞİ
