İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin resmi bir ziyaret ile geçen yıl Aralık ayında Ermenistan’ın başkenti Yerevan’a gelmesinin ardından, İran- Ermenistan ilişkileri ivme kazanmaya devam ediyor.
(YEREVAN) Aralık ayındaki ziyarette iki ülke arasındaki ilişkilerin her daim tarihi köklere dayandığını ve dostluğun baki kalacağını belirten devlet başkanları hali hazırdaki ilişkileri geliştirmek ve daha yüksek işbirlikleri kurmak istediklerini ifade etmişlerdi. Beklenen adım bir ay sonra geldi, İran-Ermenistan arasında oluşturulması tasarlanan Serbest Ekonomi Bölgesi Projesi’nin Ermenistan’da taraflarca ele alındığı günlerde Ermenistan’ın yeni Savunma Bakanı Vigen Sarkisyan da İran Savunma Bakanı Hüseyin Dehgani’nin özel konuğu olarak 3 günlük bir ziyarete için İran’a gitti.
Ermenistan-İran Sınırı serbest ekonomi bölgesi projesi
Yakın temaslar çerçevesinde geçtiğimiz günlerde Ermenistan Bölgesel İdare ve Kalkınma Bakanı David Lokyan, İran’dan “Aras Serbest Ticari Bölgesi” İcra Direktörü ve Yönetim Kurulu Başkanı Mohsen Arab Bağ’ın başkanlık ettiği heyeti kabul etti. Toplantıda Ermenistan’ın İran sınırına yakın olan Syunik bölgesinde kurulması düşünülen serbest ekonomik bölge hakkında konuşuldu.
Bakan Lokyan, bu siyasi bölgenin kurulmasının iki ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik ilişkileri daha da güçlendireceğini dile getirdi. Mohsen Arab Bağ ise sanayi ve hayvancılığın yanı sıra turizm ve organik tarım alanlarında işbirliğine yönelik hedefleri açıkladıktan sonra, ilgilenen İranlı firmaların tekliflerini sundu.
Lokyan “Ermenistan’da farklı serbest ekonomik bölgeler kurulabilir, ancak Syunik’teki serbest bölgeyi kurarken tecrübe edeceğimiz İran deneyimi bizim için gelecekte örnek olabilir” derken Ermenistan’ın İran için en iyi ve karlı zemini oluşturmak niyetinde olduğunu, vergi muafiyetinin yanı sıra farklı masrafları da uygun düzeye çekip İran’ın Avrasya Ekonomik Bölgesi (AEB) ülkelerine ürünlerini ihraç etme imkanını sağlayacaklarını belirtti.
Görüşmeye İran’ın Ermenistan Büyükelçisi Seyid Sajad da katıldı. Sajad serbest bölgenin kurulmasının iki ülkenin sınır bölgelerinin kalkınması için de iyi bir imkan olacağını hatırlattı. Toplantı sonrasında iki ülke temsilcileri halihazırdaki işbirliğinin yanı sıra yeni alanlar da keşfetmeyi sürdüreceklerini ve farklı ortaklıklara hazır olduklarını belirttiler.
Savunma bakanları buluşuyor
Bu görüşmeden kısa süre sonra Ermenistan’ın yeni Savunma Bakanı Vigen Sarkisyan 3 günlük bir ziyaret için İran Savunma bakanı Hüseyin Dehgani’nin özel konuğu olarak İran’a gitti.
Sarkisyan’ın mevkidaşı Dehgani ile yapacağı toplantıların ana gündeminin uluslararası ve bölgesel savunma işbirlikleri olacağı biliniyor. Ermenistanlı bakanın bu görüşmeler dışında farklı hükümet yetkilileri, önemli yatırımcılar ve İran Ermeni Cemaati ile de bir araya gelmesi bekleniyor.
İran’ın en eski ve önemli Ermeni gazetelerinden Alik’in başyazarı Derenik Melkiyan Ermenistan Savunma Bakan’ının İran’ı ziyareti konusunda gazetedeki köşesinde şu değerlendirmeyi yaptı: “Zamanlama açısından bu ziyaret bir protokol ziyareti olmanın ötesinde, özel bir önem taşıyor. General Dehgani’nin daveti iki ülke arasında ticaretin yanı sıra güvenlik konularında da derin konuşmalar yapılacağı anlamına geliyor. Bu ziyaretin Ermenistan-İran ilişkileri yanı sıra, Ermenistan ile İran’daki Ermeni cemaati arasındaki bağları da güçlendireceğini umuyorum.”
AEB’den serbest bölgeye destek
Kulislerde Ermenistan ve İran sınırına serbest ticari ekonomi bölgesi kurulması projesinin Avrasya Ekonomik Birliği’ni (AEB) de memnun ettiği dolaşıyor. 16 Ocak’ta düzenlenen basın toplantısında Avrasya Ekonomik İşbirliği üyesi Tatyana Valovaya’nın Avrasya Gümrük Yasa Taslağı mutabakatının son aşamasında bulunulduğunu hatırlatarak “Özel vergi ve gümrük rejimlerine ilişkin yeni çalışmaları ve sınır bölgelerindeki serbest ticari bölge fikirlerini destekliyoruz” demesi, bu söylentilerin gerçekçi olduğu ve AEB’nin projeyi desteklediği anlamına geliyor.
