Yerevan el yazmaları kütüphanesi Madenataran, bugünlerde uzun yıllar görev yapan müdürü Hraçya Tamrazyan’ın zamansız ölümünün yasını tutuyor.
Verimli çalışmalarıyla dikkat çeken 1953 doğumlu idealist müdür, 3 Eylül tarihinde hayata gözlerini yumdu. Emektar müdürün döneminde Yerevan’ın bu simge yapısı büyük bir onarım görmüş, inşa edilen ek hizmet binasıyla daha da zenginleşmişti. Aynı dönemde bu görkemli yapı Karabağ’da, Kantsasar Manastırı bünyesinde bir şube de açmıştı. Burada daha çok Karabağ yöresinden el yazmaları araştırmacıların hizmetine sunuluyordu. Tamrazyan döneminin önemli kazanımlarından biri de yeni el yazmalarının temin edilmesi oldu. Şu anda 23 bin cilt tutan el yazmalarıyla kurum, dünyadaki en önemli koleksiyonlardan birine sahip. Burada Ermenice, Ermeni harfleriyle başka dillerde yazılmış örneklerin yanı sıra muhtelif dillerde ve Osmanlıca pek çok kaynak bulunuyor. Madenataran, uluslararası ilişkiler boyutunda da dünyadaki pek çok kurumla ve merkezle yakın ilişkiler geliştiriyor.
Arşivde dijital dönem
Hraçya Tamrazyan döneminin önemli çalışmalarından biri de bu dev arşivin dijital ortama aktarılması oldu. Şu ana kadar 7000 kaynağın dijital ortama aktarımı gerçekleşti ve bu çalışma bütün eserler dijitalize edilene kadar aralıksız sürecek. Bütün bu çalışmalar esnasında Madenataran kadrosu da genişleyerek 350 araştırmacıya kadar yükseldi. Madenataran bünyesindeki önemli çalışmalardan biri de yılların etkisiyle yıpranmış, örselenmiş sayfaların onarımına dair. Kurum aynı zamanda akademik hizmet sunan bir merkez işlevi görüyor. Burada pek çok yüksek lisans veya doktora tez çalışmaları yapılıyor. Diğer yandan yayınlanan kitapların sayısında da önemli bir artış kaydedildi.
Hraçya Tamrazyan’ın müdürlüğü döneminde bu kitap mabedinin sürekliliğini temin edecek projelere de hız verildi. Son yıllarda hayata geçirilen Maşdotz Vakfı, bağışçıların katkılarıyla genç araştırmacıların çalışmalarını, seyahatlerini ve diğer akademik giderlerini karşılıyor.
Bütün bu katkılarından sonra Hraçya Tamrazyan’ın kaybı Madenataran çevreleri için ciddi bir endişe sebebi. Göründüğü kadarıyla ondan sonra bu hizmeti üstlenenler geleceği görmek için sıkça geriye dönüp Tamrazyan’ın hizmetlerinden ilham alacaklar.
Yeni müdürü beklerken
Ermenistan Cumhurbaşkanının himayesinde ve onun yardımcısı Viken Sarkisyan’ın başkanlığındaki Madenataran Konseyi yeni bir müdür tayin edinceye kadar bu görevi şimdiki başkan yardımcısı Vahan Der Ğevontyan üstlenecek. Arjantin ve Lübnan’da Ermenistan Cumhuriyeti büyükelçisi görevinde bulunmuş olan Ğevontyan’ın bu göreve asaleten atanması da ihtimaller arasında. Ğevontyan Arapça’ya hakimiyeti, İslam el yazmaları konusundaki uzmanlığıyla Madenataran’a yeni kazanımlar sağlayabilir. Onun Madenataran’daki Kuran el yazmaları konulu bibliyografyası bu yıl içerisinde yayınlanmış, bu yayınlar uluslararası İslam biliminin dikkatini Ermenistan ve Ermeni bilim insanlarının birikimine çekmişti.
Sonuç olarak Madenataran Ermenistan için her anlamda son derece önemli bir yapı. Şehir içindeki merkezî konumuyla turistlerin en sık ziyaret ettiği mekânlardan biri olan bu kurum, tüm dünyadaki Ermeniler için bir çekim ve cazibe merkezi oldu. Bu süreçte Hraçya Tamrazyan’ın katkısı ise inkâr edilemeyecek bir gerçeklik olarak orta yerde duruyor.
