Varduhi Balyan
22 Temmuz'da “The Little Free Library” projesinin ilk bedava kütüphanesi Ermenistan başkenti Yerevan'da kuruldu. Aram 80 adresinde yerleşen küçük kütüphane planlanan 15 kütüphaneden ilki. İnsanların kitap okumasını teşvik eden bu projenin arkasında, halkın, ekonomik durumundan bağımsız olarak bilgiye ücretsiz ulaşması gerektiğine inanan iki genç kadın var. Ermeni diasporasının parçası olan Laurie Alvandian ve Nina Romá Agvanian'la hikayelerinin nasıl Ermenistan'la kesiştiğini, projeyi, projenin amaçlarını konuştuk.
Aslen Amerikalı Laurie Alvandian, New Jersey’de doğup büyümüş ve 2014’ün Şubat ayında Birthright Armenia’ya katılmak için Ermenistan’a gelmiş. L. Alvandian: “ 8 ay gönüllü olarak çalıştıktan sonra temelli Ermenistan’a taşınmak gibi önemli bir karar aldım. İki buçuk yıldır buradayım” diyor. Nina Romá Agvanian ise yarı İspanyol yarı Ermeni ve çifte vatandaş olarak biraz İspanya’da biraz da Amerika’da yaşamış. Kendisi hikayesini anlatmaya şöyle başlıyor: “İspanyolca konuşarak ve İspanyol aileme çok bağlı bir şekilde yetiştim. Ayrıca kültürel açıdan epey İspanyol olan bir evde yaşadım. Fakat bir noktada Ermeni tarafıma daha yakın hissetmek, Ermeni olmanın benim için ne demek olduğunu anlamak istedim. Ben de Laurie gibi Birthright Armenia’yı keşfettim; bunun yapmam gereken bir şey olduğunu biliyordum. Benim kriz anında müdahale alanında deneyimim var ve bu deneyimle kaynakları Ermenistan’a aktarmak istedim. Birthright Armenia ile gelip 8 ay gönüllü olarak çalıştım ama sonra kaldım, çünkü Kadın Destek Merkezi’nin Kadına Yönelik Şiddeti Durdurma Komisyonu’nda travma danışmanı olarak işe girdim.”
“Bilgili nüfus yaratmanın yollarından biri”
ABD'de kütüphaneci olarak çalışan Laurie Alvandian “The Little Free Library”nin Ermenistan ayağının önemini şu sözlerle ifade ediyor: “Hayatım boyunca kütüphanelerde çalıştım ve kitapların bir insanın hayatında nasıl değişiklikler yapabileceğini gördüm. Ayrıca insanların kendilerini eğitme hakkını ve ekonomik ve sosyal durumlarından bağımsız olarak bilgiye ücretsiz ulaşması gerektiğini savunuyorum. Bu sadece bireyin değil, ülkenin gelişmesi için de hayati önem taşıyan bir mesele. Bilgi sahibi insanlar, akıllıca seçimler yapabilir. Kütüphaneler ‘bir kitap al, bir kitap bırak’ sistemiyle çalışıyor; bir kişi istediği zaman kütüphaneden bir kitap alıyor ve sonra da başkasının okuması için bir kitap bırakıyor. Kütüphaneleri denetleyen kimse yok. Eğer bir kişi bir kitabın hep onda kalmasını istiyorsa sorun değil. Okumayı bitirir ve artık o kitabı istemezlerse kitabı geri getirebilir veya kütüphaneye başka kitaplar bağışlayabilirler. Bu kütüphaneler esasen topluluğa ait. En önemli özellikleriyse topluluğun bunlara ücretsiz erişebiliyor olması. Kimse ekonomik koşulları yüzünden kendini ve eğitimini sınırlandırmamalı.”
“Kütüphaneler her dilden kitaba açık”
Halkın ve kamu kurumlarının projeye destek verip vermediği sorusunu cevaplayan Laurie: “Bu projeyi Nina ve ben başlattık ama süreç boyunca birçok insandan yardım aldık. Birthright Armenia dernekten olanlara Ermenistan’da yürütecekleri projeler için fon sağlıyor; bizim projemiz de tamamen Birthright Armenia tarafından fonlandı. Bu süreçte birçok insan kitap da bağışladı. Bu bağışlar kütüphaneleri sürekli dolu tutuyor ve ayrıca topluluk üyelerinin kendi kitaplarını bağışlamaları da projenin sürdürülebilirliği açısından elzem. Bu yerli halkın projeye verebileceği en iyi destek: kütüphaneleri daha da çok kitapla doldurmak. Özellikle Ermenice kitap bağışlarını teşvik etsek de her dilden kitaba açığız.”
