Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı ve siyaset bilimci Richard Giragosyan’a göre Karabağ’da yaşanan gelişmeler Rusya’nın oyuna daha güçlü bir şekilde girmesi ihtimalini barındırıyor ve bu, çatışmanın tüm taraflarının aleyhine bir hamle olabilir.
Ateşkes ilan edildi. Şimdi sırada ne var?
Savaş bitse bile, ki henüz bu konuda bir garanti yok, önemli olan diğer ülkelerin ne yapacağı. Savaşa dahil olmalarından bahsetmiyorum, uluslararası kamuoyunun konuyu nasıl değerlendireceği önemli. Net konuşmak gerekirse askeri bir çözüm bu konuda artık geçerli değil. Bu bazı çevreler tarafından anlaşılmak istenmeyebilir ama zor da olsa bunu artık anlamalılar. Azerbaycan çocukça hareket ediyor, hayalleri uğruna askeri güç kullanıyor oysa bu sayfayı artık kapatmış olmalıydık.
Rusya ve Türkiye Karabağ’daki çatışmanın neresindeler? Türkiye-Suriye sınırının Güney Kafkasya’ya etkisi ne?
Bu aşamada iki ülke de gerçek anlamıyla çatışmanın uzağındalar ve aldıkları roller marjinal. Ateşkes tam anlamı ile uygulanmaya başlanırsa yani tekrar savaş durumu ortaya çıkmaz ise belki bu iki ülke oyuna girebilirler. Moskova’ya bakalım: Batı Bakü üzerinde bir etki sağlayamıyor aslında bunu istemiyor da. Masaya dönmek istemeyen Bakü açısından bu durum, kendisinin bir numaralı silah sağlayıcısı olan Moskova’nın oyuna girmesi şeklinde bir avantaj olabilir. Rusya’nın bu krizden beslenecek ve kazanacak tek taraf olduğunu unutmayalım tabii.
Türkiye Azerbaycan’ın yanındayım diyor, bunun bölgesel anlamı ne?
Gözüktüğü kadar büyük bir önemi yok. Türkiye’nin Azerbaycan’ı destekleyebilecek gücü şu an yok. Bu retorik eyleme geçemez, Azerbaycan’ın saldırıları aslında Türkiye’nin bölgedeki durumunu zora sokuyor, bir şey kazandırmıyor.
Ateşkes uzun ömürlü olur mu?
Gördüklerimizden sonra buna net cevap vermek zor. AGİT zirvesi ve Rusya’nın konuya dahil olabileceği gerçeği bazı gelişmelerin yakın olduğunu gösteriyor fakat bu çapta bir ateşkes ihlalinden sonra her şeyin yolunda gideceğine, artık savaşın bittiğine inanmamız için yeterli dayanağımız yok…
MINSK grubu konusunda düşünceleriniz neler, barışa gerçek anlamda fayda sağlayabilecekler mi?
Batı’da yeterli siyasi iradenin olmaması ve Azerbaycan’ın artık masadan istifa etmiş olması süreci zorlaştıran en önemli durumlar. Gerçekçi olursak MINSK grubunun da bu aşamada yapabileceği çok şey yok. Ama şu an için çatışmasızlık durumuna geri dönebilmek de önemli.
Azerbaycan’daki ekonomik krizin son gelişmelere herhangi bir etkisi var mı?
Azerbaycan’daki iç çalkantılar ve özellikle ekonomik kriz bu saldırının en önemli sebeplerinden. İç siyasette yoğunlaşmış halkın dikkati dağıtmak ve hesap vermeyi geciktirmek için Bakü rejimi tarafından başvurulmuş yegane yollardan biri Karabağ’da tansiyonu yükseltmek.
Rusya ne yapacak? Bir senaryo yazalım…
Başından beri Karabağ sorununun bir parçası olan Moskova için ateşkesin bu denli tahrip edilmesi tekrar oyuna dönmek ve bölgeyi etki altına alabilmek için bulunmaz bir fırsat. Rusya artık ateşkesin ihlal edilmemesi için tek şartın bu bölgeye “Rus Barış Gücü’nün” yerleştirilmesi olacağını savunacaktır.
Bu kimin işini kolaylaştırır?
Bu senaryonun ne Karabağ’a ne de Azerbaycan’a bir yararı olur, aksine sorunu çıkmaza sokar. Batı diplomasisinin ölümü, Rusya’yı tekrar oyuna sokar. Rusya güvenliğin ve istikrarın simgesi olarak bölgede tekrar boy gösterir, komik olan ise tüm taraflar (Azerbaycan, Karabağ ve Ermenistan) için en büyük tehdit bu gelişme olur.
