Suudi Arabistan’ın Şii din adamı el-Nimr de dahil 47 kişiyi idam etmesiyle başlayan gerilim tırmanıyor. İran’ın başkenti Tahran’daki Suudi Arabistan elçiliğinin basılmasının ardından Suudi Arabistan, İran ile ilişkileri kopardığını açıkladı; İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney ‘ilahi intikamın elleri Şeyh’i idam edenleri yakalayacak’ dedi.
Suudi Arabistan’ın aralarında Şii din adamı Nimr Bakır el-Nimr’in de bulunduğu 47 kişiyi idam etmesinin ardından Tahran ve Riyad yönetimleri arasındaki gerilim tırmanıyor.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyir dün akşam saatlerinde düzenlediği basın toplantısında Tahran’daki büyükelçiliklerinin basılmasından İran yönetimini sorumlu tuttu. Cubeyir, İran ile diplomatik ilişkileri kopardıklarını ve İranlı diplomatların ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre verdiklerini açıkladı.
Suudi Arabistan’ın İran’la her yerde yüzleşeceğini belirten Cubeyir, “Yemen’de yenilgiye uğratıldılar ve Suriye’de (Devlet Başkanı) Esad’ı korumaya güçleri yetmeyecek” diye konuştu.
Hamaney: İlahi intikam
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in resmi internet sitesinde ise “Şeyh Nimr Bakır el-Nimr şüphesiz Allah tarafından onurlandırılacaktır ve kuşkusuz ilahi intikamın elleri onun hayatını alan zalimleri boyunlarından yakalayacaktır ve bu, bizim için bir teselli kaynağıdır” sözlerine yer verildi. Dünyayı bu olaya karşı sorumluluk almaya çağıran Hamaney, “Bu mazlum alim ne kimseyi silahlı mücadeleye teşvik etti ve ne de gizlice bir komplo peşinde oldu. Yaptığı tek şey açıkça eleştirmek olmuştur” dedi.
ABD ve AB’den “mezhepsel gerginlik” uyarısı
Şeyh Nimr Bakır el-Nimr’in idamı dünya genelinde Şiilerin protestolarına yol açtı. Lübnan, Pakistan, Hindistan, Bahreyn, Irak ve Türkiye’de gösteriler düzenlendi. AFP’ye göre Fransa Dışişleri Bakanlığı da dün yaptığı açıklamada idamları kınadı.
Önceki gün ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Önde gelen Şii din adamı ve aktivist Nimr’in idamının, acilen düşmesi gereken bir zamanda mezhepsel gerilimi tırmandırma tehlikesi bulunduğu için özellikle endişeliyiz” denilmişti. ABD ve İngiltere’den dün yapılan açıklamalarda da Suudi Arabistan büyükelçiliğine yönelik baskın kınandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “Bu idam, hâlihazırda bölgeye büyük zararlar veren mezhepsel gerginliği, tehlikeli sonuçlara yol açacak şekilde tırmandırma potansiyeline sahip” demişti. Katar, Arap Birliği ve Bahreyn Suudi Arabistan’a destek verirken, Bağdat yönetimi Şii din adamının idamını kınadı.
Hüzbullah: Kan mesajı
Lübnan Hizbullahı lideri Hasan Nasrallah, Şii din adamı Şeyh el-Nimr’in idamının ‘hafife alınamayacağını’ belirterek, idamın ‘kan mesajı’ taşıdığını söyledi. Nasrallah, “İdamın arkasındaki mesaj, diyalog, orta yol ve müzakere olmayacağıdır” dedi. Dünya üzerinde Şii-Sünni ihtilaflarının olduğu her yerde Suudi Arabistan’ın parmağı olduğunu savunan Nasrallah, Suudi Arabistan’a yönelik protestolarda şiddete başvurulmamasını istedi.
Nimr gizlice gömüldü
Şeyh Nimr Bakır el-Nimr’in ailesi, AP’ye yaptıkları açıklamada Nimr’in cenazesini alamadıklarını söyledi.
Aile üç gün yas ilan etmeyi planladıklarını söyledi. Nimr’in erkek kardeşi Mohammed al-Nimr, Suudi yetkililerin onlara Şeyh Nimr’i adı açıklanmayan bir mezara defnettiklerini söylediğini aktardı.
Nimr, 2011’de Bahreyn’deki gösterilerle eş zamanlı olarak Suudi Arabistan’daki protestolara katılmıştı. Nimr, “Protestoları teşvik etmek ve fitne çıkarmak” suçlamalarıyla 2012’de tutuklanmıştı.
