Başrahip Krikor Balakyan’ın, 1910 yılında Ermenice olarak yayımlanan ‘Ani Harabeleri’ adlı kitabı, Satenik Usta ve Anahid Hazaryan tarafından ‘Geçmişin Yorgun Tanıkları Ani Harabeleri’ başlığıyla Türkçeye kazandırıldı.
Paros Yayıncılık’tan çıkan kitap için, 14 Aralık Pazartesi günü Yunanistan İstanbul Başkonsolusluğu Sismanoglio Megaro Kültür Merkezi’nde yapılan tanıtım toplantısına, Kerabaydzar Levon Zekiyan, kitabın sponsorluğunu üstlenen Bedros Şirinoğlu, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Ermenistan Temsilcisi Arsen Avakyan ve Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Başkanı Laki Vingas da katıldı.
Kitabın çevirmenlerinden Satenik Usta, etkinlikte yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Ani’ye ilk yolculuğumu, Kıdemli Başrahip Krikor Balakyan’ın cümleleri de benimle birlikteydi. Daha sonra ise Amerikalı yazar Peter Balakian beni buldu, Ani’nin yaralı taşlarını birlikte inceledik. Balakian, bu kitabı İngilizceye çevirmeye başladığından bahsedince, ben de ona bir arkadaşımla yıllardır bu konuda yürüttüğümüz çalışmalardan söz ettim. Kitap, Ara Güler’in değerli koleksiyonlarından elde ettiğimiz fotoğraflarla, yararlandığımız gravürlerle zenginleşti. Restorasyon uzmanı İsmail Yavuz Özkaya’nın, çalışmalarını anlattığı bir toplantıda, ‘Ani’yi bir gördüm, âşık oldum’ dediğini duydum; onun bu içten ifadesi de yüreğimdeki Ani düşkünlüğünün ana başlığı oldu.”
Tarihin gururlu tanığı
Ani Harabelerini, “Ortaçağ Ermeni mimarisinin, zorlu badireler aşarak yerle yeksan olsa da günümüze ulaşmayı başaran onurlu tanıkların ortak adı” olarak tanımlayan Satenik Usta, ağıtlara konu olan Ani’nin bu vesileyle yas ortamından kurtarıldığını söyledi. Ani’de restorasyon çalışmalarını yürüten yüksek mimar ve restorasyon uzmanı İsmail Yavuz Özkaya ise Ani’nin kuruluşundan bugüne uzanan geniş ve kapsamlı anlatımların kitapta yer aldığına değinerek, bilimsel araştırmalar ve kazılarla Ani’yi günyüzüne çıkaran Nicholas Marr ve ekibinin, 1917’ye kadar süren miras niteliğindeki çalışmalarının önemini vurguladı.
