Türkiye'nin 9. cumhurbaşkanı Süleyman Demirel vefat etti. Demirel, tedavi gördüğü Ankara Güven Hastanesi'nde saat 02.05'te solunum yolu enfeksiyonu ve kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.
Hastaneden yapılan açıklamada 13 Mayıs'ta hastaneye kaldırılan Süleyman Demirel'in durumunun giderek ağırlaştığı, 16 Haziran itibariyle solunum ve kalp fonksiyonlarında ileri derece kötüleşme olduğu bugün saat 02.05'te hayatını kaybettiği belirtildi.
1965-1993 yılları arasında da yedi farklı hükümette toplam 12 yıl başbakanlık yapan, 1993-2000 arası cumhurbaşkanı olan Demirel 91 yaşındaydı.
Demirel’in cenazesi devlet töreninin ardından 19 Haziran Cuma günü doğum yeri olan Isparta'da İslamköy’de toprağa verilecek.
'Hep Başbakan'
İsmet İnönü ve Tayyip Erdoğan’dan sonra en uzun süre başbakanlık yapmış kişi olan Demirel, Türkiye'nin çok partili sisteme geçtiği 1946'dan sonraki dönemde, kurduğu yedi hükümetle en çok hükümet kuran siyasetçiydi.
Demirel’in Türkiye siyasetinin içinde yıllar boyunca yer almasını, Fikret Kızılok “Süleyman Hep Başbakan” şarkısında hicvetmişti.
1924’te Isparta İslamköy’de doğan siyasetçi, 1962'de Adalet Partisi’ne (AP) girdi ve aynı yıl genel idare kuruluna seçildi. 1964'te AP Genel Başkanı Ragıp Gümüşpala’nın ölümünün ardından 28 Kasım 1964’teki genel kongrede AP Genel Başkanı seçildi.
AP’nin 1965 seçimlerinde yüzde 52,8 oy almasıyla 30. Hükümeti kurdu ve Türkiye’nin 12. başbakanı oldu.
12 Ekim 1969 tarihindeki genel seçimlerde AP yüzde 47 oy alarak yine tek başına iktidar oldu ve Demirel 3 Kasım 1969’da ikinci hükümetini kurdu.
12 Mart
Demirel, iktisadi durumun bozulması, 15-16 Haziran olayları, gençlik hareketleri, Türk Lirası’nın yüzde 66 değer kaybetmesi ve grevler karşısında, 1961 Anayasası’nı suçlayarak bu anayasayla ülkenin yönetilemeyeceğini savundu.
Ardından gelen 12 Mart muhtırası ile başbakanlıktan istifa etti ve Nihat Erim hükümeti kuruldu.
Demirel'in istediği yönde Anayasa değişiklikleri 12 Mart döneminde gerçekleştirildi.
Deniz’lerin idamına evet dedi
Deniz Gezmiş, Yusuf Arslan ve Hüseyin İnan Türk Ceza Kanunu’nun 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldığında Meclis’te yapılan oylamada Süleyman Demirel ve AP grubu infazdan yana oy kullandı.
Süleyman Demirel, 15 yıl sonra idamları "Soğuk savaşın talihsiz olaylarından biri " sözleriyle yorumladı.
80 darbesi
1979 ara seçimlerinde MHP ve MSP’nin de desteğiyle altıncı kez başbakan olan Demirel, 12 Eylül darbesine kadar bu görevi sürdürdü. 12 Eylül 1980'deki darbeyle başbakanlığı sona erdi ve Gelibolu Hamzakoy'da yaklaşık bir ay gözetim altında tutuldu. Partisi 16 Ekim 1981'de kapatılıncaya kadar başkanlıktan ayrılmadı. 1982’de 10 yıl siyaset yasaklıları kapsamına alındı.
6 Eylül 1987’deki referandumla birlikte siyasi yasağı kalkan Demirel, 24 Eylül 1987'de Doğru Yol Partisi’nin genel başkanlığa seçildi ve 1987, 1988, 1990’da yapılan büyük kongrelerde genel başkanlığa yeniden seçildi.
20 Ekim 1991’de DYP oyların yüzde 27’sini alarak Meclis’te birinci parti olunca Demirel hükümeti kurmakla görevlendirildi ve Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) ile koalisyon hükümeti kurdu.
Cumhurbaşkanlığı
17 Nisan 1993 tarihinde 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ölümü sonrası 16 Mayıs 1993’te dokuzuncu cumhurbaşkanı oldu. Demirel, 16 Mayıs 2000’de koltuğu Ahmet Necdet Sezer’e bıraktı.
Demirel döneminde gözaltında kaybedilenler
Demirel’in 1990’lı yıllarda başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemlerde 360 kişi gözaltında kaybedildi.
Bianet’in yayımlandığı, Hakikat Adalet Hafıza Merkezi’nin zorla kaybedilenler veri tabanına göre, Demirel’in başbakan olduğu 20 Kasım 1991-16 Mayıs 1993 ile cumhurbaşkanı olduğu 16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000 arasında 360 kişi hayatını kaybetti.
Sivas Katliamı
2 Temmuz 1993'te yaşanan Sivas Katliamı sırasında Cumhurbaşkanıydı. Güvenlik güçlerini ve yetkililere yönelik ihmali eleştirilerine karşı "Halkla güvenlik güçlerini karşı karşıya getirmeyiniz" demişti. Yaşananları, "Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş... Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır... Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybu vardır" şeklinde yorumlamıştı. (Bianet'ten derlenmiştir)
